کدو بي‌خاصيت نيست حتي کدوي تنبل

از دوران مدرسه آموخته‌ايم، كدوها در ميان صيفي‌جات جاي دارند. آنها به دو دسته كدوهاي تابستاني و زمستاني تقسيم مي‌شوند. نوع تابستاني آن، همان كدو سبزي است كه پوست صاف و نرمي‌دارد و اغلب ايراني‌ها از آن خورش تهيه كرده و يا در كنار مرغ آن را ميل مي‌كنند و البته كوكوي خوشمزه‌اش را براي شام مي‌پزند. به علاوه، همان گزينه‌اي است كه به محض تصميم به كاهش وزن به عضو ثابت برنامه غذايي ما تبديل مي‌شود اما منظور از نوع زمستاني، كدوي تنبل و يا حلوايي است. به نظر مي‌رسد به دليل جثه بزرگي كه دارد به آن لقب تنبل داده‌اند و به دليل تهيه دسرهاي شيرين در فصل زمستان به كدو حلوايي نيز معروف است. ما نيز اين بار مي‌خواهيم درباره ارزش غذايي مورد آخر برايتان بگوييم.
كدو تنبل‌هايي كه در كشور ما در دسترس هستند دو نوع‌اند: نوع اول آنهايي است كه كاملاً گرد بوده و اندازه بزرگي دارند و نوع دوم كدوهايي است كه سر باريكي داشته اما انتهايشان پهن و شكل‌شان نامتقارن است. شايد باور نكنيد كه نوع دوم از نظر داشتن ميزان بتاكاروتن ارجحيت دارد به طوري كه تحقيقات نشان داده است بتاكاروتن موجود در نوع دوم چهار برابر بيشتر است. مي‌دانيد كه اين ماده مغذي، پيش‌ساز ويتامين A بوده و كمبودش در كشور، يكي از كمبودهاي شايع به حساب مي‌آيد. علاوه بر اين، كدوي نوع دوم، پتاسيم بالايي دارد و خوردنش به كساني كه از فشار خون رنج مي‌برند، توصيه مي‌شود، به طوري که اين افراد مي‌توانند به راحتي اين سبزي را وارد برنامه غذايي روزانه‌شان كنند. ويتامين C اين سبزي نيز در مقايسه با ساير كدوها بيشتر است البته با پختن آن در حرارت‌هاي بالا و حتي سرخ كردن، ديگر اثري از اين ويتامين باقي نخواهد ماند، مگر اينكه آن را در ظرفي در بسته بخارپز كنيد كه در آن صورت ميزان ضايعات اين ويتامين به حداقل خواهد رسيد.

سرشار از آنتي‌اکسيدان
 

مصرف روزانه كليه سبزي‌هاي سبز و زرد كه البته كدو حلوايي هم جزيي از آن است به همه گروه‌هاي سني توصيه مي‌شود؛ زيرا بررسي‌ها نشان داده‌اند، مصرف مرتب اين سبزي، احتمال ابتلا به سرطان پروستات را در افراد بالاي 60 سال به ميزان قابل‌ملاحظه‌اي كاهش مي‌دهد و اين موضوع به خاطر وجود كاروتنوييد‌هاي نوع بتا و آلفاي فراواني است كه در اين سبزي وجود دارد. به علاوه نتايج مطالعات حاكي از اين مطلب است كه سالمنداني كه ميزان بتا‌كاروتن خون‌شان پايين است بيشتر احتمال دارد كه به مشكلات چشمي‌ مانند آب مرواريد دچار شوند و ديده شده با افزودن اين سبزي به برنامه‌غذايي‌شان احتمال ابتلا به اين بيماري در سال‌هاي بعدي زندگي به حداقل مي‌رسد بنابراين چه بهتر كه اين سبزي را از همين حالا به شكل سوپ و يا خورش، در برنامه‌غذايي هفتگي‌تان ميل كنيد. حتي اين سبزي براي كساني كه به سرماخوردگي و آنفلوآنزا دچارند نيز مفيد است به خصوص در فصول سرد كه اين بيماري شيوع بيشتري دارد. زيرا منبع مناسب ويتامين C، E و بتاكاروتن بوده و همه آنها خاصيت آنتي‌اكسيداني دارند و از بروز سرماخوردگي و آنفلوآنزا جلوگيري مي‌كنند. نكته آخر اينكه اين كمپلكس آنتي‌اكسيدان‌ها در صورت دريافت، احتمال ابتلا به بيماري‌هاي قلبي را نيز كم مي‌كند و با جلوگيري از تخريب ديواره عروق كه در اثر تجمع LDL شكل مي‌گيرد اين خاصيت نمايان مي‌شود.

راهنماي خريد و نگهداري
 

اين روزها کدوحلوايي در بازار تهران با قيمتي حدود کيلويي 400 تومان به فروش مي‌رسد. هنگام خريد بايد كدوهاي سالم و بدون لك را جدا كرده و از خريدن كدوهايي كه با كمي‌ فشار دادن قسمتي نرم با نشانه‌هاي لهيدگي احساس مي‌شود جداً بپرهيزيد. اين سبزي را در صورتي كه برشي در آن ايجاد نشده است در جاي خنك (بيرون از يخچال) بگذاريد اما به محض برش دادن، بدون برداشتن تخمه‌ها از رويش، بهترين جا داخل كيسه‌اي پلاستيكي آن هم در يخچال است. اين كدو را مي‌توانيد آب‌پز، بخارپز و يا كباب شده ميل كنيد و به كمك ساير مغزها و عسل دسرهايي را تهيه كرده و از طعم آن بهره ببريد. اگر كدو حلوايي را كه خريداري كرده‌ايد، بيش از مصرف هفتگي‌تان است، توصيه مي‌شود آن را بخارپز كرده و در وعده‌هايي كوچك بسته‌بندي و در فريزر ذخيره كنيد. البته سعي كنيد تا يك ماه ديگر آن را ميل كنيد و بيش از اين در فريزر هم نگذاريد. شما مي‌توانيد با مخلوط كردن اين سبزي با انواع، سبزيجات از جمله كرفس و جوانه گندم تازه غذايي را براي كساني كه فشار خون بالايي دارند تهيه كنيد زيرا هر سه اين گزينه‌ها تنظيم‌كننده فشار خون بوده و به كنترل اين عارضه كمك مي‌كنند. به علاوه، مخلوط كدو حلوايي با سبزي‌هايي مانند كلم برگ قرمز، قارچ و گوجه‌فرنگي به دليل خاصيت كاهندگي چربي خون و دارا بودن آنتي‌اكسيدان فراوان براي كساني كه سابقه بيماري قلبي دارند، توصيه مي‌شود. به اين ترتيب كه مي‌توان آنها را در كنار هم، در سوپ و يا كنار ماهي و مرغ بخارپز و يا كباب شده ميل كرد.

خواص درماني کدوحلوايي
 

به غير از استفاده‌هاي خوراکي مختلف از کدوحلوايي يا روغن دانه اين گياه که براي خوراک‌ها و سالادهاي مختلف استفاده مي‌شود، اجزاي مختلف کدو حلوايي، خواص دارويي گوناگوني نيز دارند. مثلا از گل کدو براي ساختن مرهم زخم استفاده مي‌شود. مهم‌ترين اين اجزا، روغن دانه کدوحلوايي است که از قديم گفته مي‌شود اثرات مفيدي روي مشکلات پروستات دارد. در واقع مطالعات جديد هم تا حدودي اين نظريه را تاييد کرده‌اند و حتي يک دارو براي درمان بزرگي خوش‌خيم پروستات، با استفاده از عصاره دانه کدو به بازار معرفي شده است. روغن دانه کدوحلوايي، اسيدهاي چرب مفيدي دارد که باعث سلامت عروق و اعصاب بدن مي‌شود. اين اسيدهاي چرب ضروري، در بافت‌هاي بدن هم کاربرد دارند. به غير از درمان بزرگي خوش‌خيم پروستات، (که تقريبا اثرات آن ثابت شده است) استفاده‌هاي ديگري هم براي دانه‌هاي کدوحلوايي عنوان مي‌شود مثل درمان افسردگي، درمان سنگ‌هاي کليه و برطرف کردن انگل‌ها و عفونت‌هاي گوارشي. اگرچه اين درمان‌ها هنوز کاملا به وسيله آزمايشات علمي تاييد نشده‌اند اما خاصيت ضدانگل بودن دانه کدو يک اعتقاد قديمي است و حتي تا اواسط قرن نوزدهم جزو ليست دارويي کشور آمريکا بود. دانه کدوحلوايي اثرات مفيدي هم بر عملکرد مثانه و حالب دارند. وجود ماده ال-تريپتوفان خاصيت ضدافسردگي کدو را توجيه مي‌کند و مطالعاتي هم در تايلند در زمينه فوايد اين ميوه بر جلوگيري از به وجود آمدن سنگ کليه در حال انجام است. کساني که از روغن کدوحلوايي براي درمان بزرگي خوش‌خيم پروستات استفاده مي‌کنند بايد 160 ميلي‌گرم از اين روغن را سه بار در روز و همراه با وعده‌هاي غذايي مصرف کنند.

محتويات موجود در 100 گرم کدوحلوايي خام
کربوهيدرات	5/6 گرم
قند	36/1 گرم
اسيدهاي چرب	1/0 گرم
پروتئين	1 گرم
ويتامينA	369 ميکروگرم
بتا-کاروتن	3100 ميکروگرم
ويتامين 1B (تيامين)	05/0 ميلي‌گرم
ويتامين 2B (ريبوفلاوين)	11/0 ميلي‌گرم
ويتامين 3B (نياسين)	6/0 ميلي‌گرم
ويتامين 6B	061/0 ميلي‌گرم
ويتامين 9B (فولات)	16 ميکروگرم
ويتامين C	9 ميلي‌گرم
ويتامين E	06/1 ميلي‌گرم
کلسيم	21 ميلي‌گرم
آهن	8/0 ميلي‌گرم
منيزيم	12 ميلي‌گرم
فسفر	44 ميلي‌گرم
پتاسيم	340 ميلي‌گرم
سديم	1 ميلي‌گرم
روي	32/0 ميلي‌گرم

منبع: http://salamat.com
ae