شروع حرف زدن کودک

كودكاني كه به تازگي، حرف زدن را آغاز كرده اند
 

بچه ها ممكن است فقط تعداد كمي كلمه بلد باشند و ممكن است معناي دقيق همين كلمات را هم درك نكنند، اما دوست دارند حرف بزنند. هنگامي كه شما با آنها حرف مي زنيد، آنها نه تنها از اين موقعيت لذت مي برند، بلكه مهارتهاي زباني و مكالمه اي آنها نيز افزايش مي يابد. ولي شما چگونه مي توانيد با كودكي حرف بزنيد كه ممكن است تنها 5 يا 10 كلمه بلد باشد؟ درست است، شما نمي توانيد با كودك درباره انتخابات آينده و يا كاشت درختان چهارفصل صحبت كنيد، اما با اين حال بي نهايت موضوع ديگر نيز وجود دارند كه شما مي توانيد درباره آنها با هم حرف بزنيد. شما مي توانيد به جدي يا شوخي درباره هر چيزي صحبت كنيد: يك لالايي ساده را بارها و بارها براي او بخوانيد، يا به اشيا اطراف اشاره كنيد و اسم آنها را براي كودك بگوييد. پس از مدتي او هم با شما صحبت خواهد كرد. در اينجا به چند راه اشاره شده است كه مي توانيد با كمك آنها، كودك خود را به صحبت واداريد:

بگذاريد براي شما داستان يا شعر بخواند
 

اگر شما صدبار با او "لي لي حوضك!" بازي كرده ايد يا هر داستان ديگري را گفته ايد و اگر او اين داستان را به خاطر سپرده باشد، چندان تعجبي ندارد. يك راه ساده وجود دارد كه مي توانيد به كمك آن به كودك اجازه دهيد خودش را نشان داده و در عين حال مهارتهاي كلامي رو به رشد خود را تمرين كند. خواندن يكي از شعرها يا داستانهاي محبوبش را آغاز كنيد، سپس در وسط داستان ناگهان توقف كنيد و اجازه دهيد كه بخشي از داستان را او برايتان بگويد. بار ديگر كه اين داستان را مي خوانيد، در نقطه ديگري توقف كنيد تا او بتواند تلفظ كلمات جديدي را تمرين كند.
او را در گفتگوهاي خانوادگي تان راه بدهيد
بچه هاي كوچك، گوشهاي بزرگي دارند، به اين معني كه بيشتر سعي مي كنند به حرفهاي ديگران گوش دهند؛ اما اگر مشوق و انگيزه هاي مناسب به آنها بدهيد، مي توانند زبانهاي بزرگي هم داشته باشند! به بيان ديگر، تصور نكنيد كه او نمي تواند هيچ بخشي از صحبتهاي بزرگترها را بفهمد. او بيشتر از آنچه شما فكر مي كنيد مي فهمد. مثلا اگر شما و همسرتان درباره رنگ مناسب براي پرده هاي اتاق صحبت مي كنيد، كودك خود را نيز در فرآيند تصميم گيري وارد كنيد. مثلا مي توانيد از او بپرسيد: «تو چه رنگي را براي پرده ترجيح مي دهي؟ به نظر تو حاشيه ها به چه رنگي باشند بهتر است؟». ممكن است شما با نظر كودك (كه مي تواند مثلا صورتي آب نباتي براي پرده با سبز پررنگ براي حاشيه ها باشد) موافق نباشيد، اما همين قدر كه او بتواند نظر خودش را بگويد نيز برايش مفيد خواهد بود.

با كلمه ها بازي كنيد
 

اگر صحبت كردن را به يك بازي تبديل كنيد، جذابيت آن بسيار بيشتر مي شود. براي كودكاني كه حرف زدن را به تازگي شروع كرده اند، مي توانيد از اين بازي ساده استفاده كنيد: هر وقت به محيط جديدي (خيابان، پارك يا فروشگاه) مي رويد، به اشيا و چيزهاي دور و بر اشاره كنيد و بپرسيد: «اسم اين چيه؟» و كودك خود را به تلاش واداريد تا اسم صحيح آن را بگويد. براي اينكه كودك خسته و نااميد نشود، از چيزهايي شروع كنيد كه مطمئن هستيد نام آنها را مي داند (مثلا گربه يا بيسكويت). سپس هر چند وقت يكبار، يك كلمه جديد را وارد كنيد. اگر او جواب را نمي داند، كلمه را در گوش او زمزمه كنيد و از او بخواهيد كه آن را با صداي بلند تكرار كند. سپس به او بگوييد كه آن شيء چيست و چگونه كار مي كند. مثلا مي توانيد بگوييد: «اين يك چتر است. ما از چتر استفاده مي كنيم تا باران روي سرمان نريزد». كودكاني كه سن آنها كمي بيشتر باشد، از بازيهايي كه كمي پيچيده تر باشند، بيشتر خوششان مي آيد. مثلا از بازي «بعدش چي مي شه؟» مي توانيد استفاده كنيد. يك داستان براي كودك خود بگوييد و هنگامي كه داستان به نقطه اوج خود رسيد، از او بخواهيد كه پايان آن را با تخيل خويش ساخته و براي شما بگويد. اگر مهارتهاي زباني كودك شما هنوز آنقدر قوي نشده است كه بتواند خودش پاياني براي داستان بسازد، مي توانيد با پرسيدن چند سوال كليدي او را راهنمايي كنيد: «فكر مي كني سگه فرار مي كنه؟». وقتي در مورد كليت داستان با هم به توافق رسيديد، مي توانيد از او بخواهيد تا جزئيات بيشتري را براي شما تعريف كند: «اون سگه كه فرار كرد، كجا رفت؟».

از تلفن استفاده كنيد
 

بسياري از كودكان، قبل از اينكه توانايي حرف زدن را به دست آورند به تلفن و استفاده از آن علاقه پيدا مي كنند. از اين علاقه كودك استفاده كنيد تا او را به حرف زدن واداريد. وقتي افراد فاميل يا دوستانتان به شما زنگ مي زنند تا سلام و احوالپرسي كنند، اجازه دهيد تا كودك شما هم كمي با تلفن حرف بزند. در اين حالت، كودك شما بدون اينكه طرف مقابل را ببيند، مجبور به تصحيح تلفظهايش مي شود. اگر ديديد او از اينكه نمي تواند منظور خودش را به طرف مقابل بفهماند خسته و نااميد شده است، بهتر است گوشي را بگيريد و حرفهاي كودك خود را براي طرف مقابل معني كنيد: «كوچولو مي گه: سلام؛ خوبين؟». از طرف مقابل بخواهيد تا با پرسيدن سوالات ساده، كودك شما را به تلاش وادارد. اگر كودك شما تمايلي به جواب دادن ندارد، مي توانيد با نرمي و ملاطفت يك سوال از او بپرسيد و بخواهيد كه جواب اين سوال را به طرف مقابل بدهد: «به مامان بزرگ بگو ظهر چي خوردي»، يا «بگو امروز با كدام اسباب بازيها توي پارك بازي كردي». به خاطر داشته باشيد كه دوستان و بستگان از حرف زدن با كودك شما خوششان خواهد آمد، اما شايد همكاران اداره به اين كار علاقه نداشته باشند.
در مورد كارهايي كه در طول روز انجام داده ايد، با هم صحبت كنيد
براي كودك شما، هر روز جديد به معناي ماجراها و حادثه هاي جديد است. خريدن ميوه هاي مختلف، شستن ماشين و يا گرفتن لباسها از خشكشويي، هر كدام مي توانند موضوع جالبي براي صحبت و بحث باشند. هرشب قبل از خواب، كودك خود را تشويق كنيد تا وقايع آن روز را مرور كند. اگر هنوز هم كودك شما تنها از جملات يك يا دو كلمه اي استفاده مي كند، مي توانيد با پرسيدن سوالات دقيق تر، جزئيات را براي او تكرار كنيد. فرض كنيد كودك به شما مي گويد كه به پارك رفته است. جزئيات بيشتر را مي توانيد با سوالاتي از اين قبيل از او بپرسيد: چه كسي تو را به پارك برد؟ آنجا با كي بازي كردي؟ كدام اسباب بازي را بيشتر دوست داري؟ سعي كنيد سوالات خود را به نحوي بپرسيد كه پاسخ آنها صرفا يك كلمه بله يا نه نباشد. مرور وقايع روزانه مي تواند خصوصا براي والديني كه فرزندان خود را به مهدكودك يا آمادگي مي فرستند، مناسب باشد، زيرا به آنها كمك مي كند تا اطلاعات خوبي راجع به فعاليتهاي كودك به دست آورند. البته شما مي توانيد گزارشهاي روزانه را از معلم يا مربي او بگيريد، اما با صحبت مستقيم با كودك، مي توانيد دنيا را از منظر او ببينيد.

صحبت كردن او را ضبط كنيد
 

اكثر بچه ها دوست دارند كه در مقابل دوربين، حرف بزنند و بازي كنند. كافي است مانند كارگردانان سينما بگوييد: "حركت" و ببينيد كه كودك نوپاي شما، چه كارها كه نمي كند! برخي از بچه ها كافي است دوربين را ببيند تا شروع به بازي كنند و احتياجي به هيچ تشويق ديگري نيست. اما براي برخي ديگر، لازم است كه تا حدي بازي آنها را كارگرداني كنيد. اگر كودك شما از يك لالايي يا آهنگ خاص خوشش مي آيد، از او بخواهيد كه همان را در جلوي دوربين بخواند. يا مي توانيد مثل مصاحبه هاي تلويزيوني، يك سري سوال از كودك خود بپرسيد. براي اينكه بتوانيد توجه او را بيشتر جلب كنيد، مي توانيد هر چند دقيقه يكبار، قسمتهايي را كه ضبط كرده ايد به او نشان بدهيد. همين كه او خودش را روي صفحه نمايش يا تلويزيون ببيند، تشويق او براي بازي بيشتر در مقابل دوربين، بسيار ساده خواهد شد. علاوه بر ارتقاي مهارتهاي زباني، اين كار موجب مي شود تا يك يادگاري بسيار خوب هم براي شما و فرزندتان باقي بماند؛ شايد پس از آنكه كودكتان بزرگ شد، به دانشگاه رفت و از چهره هاي ماندگار شد، بتوانند از اين فيلمها براي تهيه كليپ يادبود او استفاده كنند!
به كودك خود كمك كنيد تا حرفهاي ديگران و مفاهيم آنها را بفهمد.
حرف زدن با كودك و كتاب يا شعر خواندن براي او، موجب مي شود كه مهارت او در برقراري ارتباط كلامي افزايش پيدا كند. گفتن نام اشيائي كه در خانه وجود دارند و يا شرح دادن اتفاقات روزانه براي او، به او كمك مي كند تا معناي يك كلمه را مدتها پيش از آنكه قادر به گفتن يا استفاده از آن باشد، درك كند. بازي با كلمات مي تواند يك روش جذاب براي افزايش علاقه كودك به زبان باشد. مي توانيد با هم در خانه راه برويد، و به نوبت، نام اشيا موجود در خانه را بگوييد؛ يا با كلمات هم قافيه، جمله بسازيد؛ شعرهاي كودكانه و ضرب المثلهاي فارسي زيادي وجود دارند كه مي توانيد در اين موقعيت از آنها استفاده كنيد.
معمولا والدين دوست دارند كه جواب حرفهاي كودك را با همان زبان كودك و با كلمات و جملات نامفهوم يا بي معني بدهند؛ اما شما بايد در برابر اين وسوسه مقاومت كنيد و به زبان صحيح و بدون غلط با او صحبت كنيد. همچنين، به حرفهاي كودك خود (حتي اگر نامفهوم و بي معني به نظر مي رسند) پاسخ دهيد. با پرسيدن سوالات ساده (مانند "پيشي كجاست؟")، يك پرسش و پاسخ با كودك خود به راه بيندازيد، و جوابهاي او را تاييد و تصديق كنيد. اگر او اشتباه كرد، سعي نكنيد اشتباهش را به سرعت تصحيح كنيد.
منبع:www.ninisite.com
/ن