يک بارداري چند سونوگرافي مي‌خواهد؟
گفتگو با دکتر آزيتا صفارزاده
حتي گاهي اين امر به سرگرمي تجملاتي تبديل مي‌شود و خانم‌هاي باردار هر ماه با مراجعه به پزشک مي‌خواهند عکسي از فرزندشان تهيه کنند و آن را قبل از آغاز عکس‌هاي نوزادي در آلبوم بگذارند و تاريخ بزنند تا در آينده فرزندشان بتواند عکس‌هاي دوران جنيني خود را هم ببيند. با اين همه، بايد گفت گرچه با پيشرفت علم، سونوگرافي اين امکان را ايجاد کرده که پزشک بتواند جنين را ديده و از سلامت او آگاهي کسب کند، اما انجام غير ضروري و بيش از حد آن نيز مي‌تواند مشکلاتي براي جنين پيش آورد. براي کسب اطلاعات بيشتر در مورد تعداد دفعات لازم سونوگرافي در دوران بارداري و مضرات انجام بيش از حد آن گفتگويي با دکتر آزيتا صفارزاده، متخصص زنان و زايمان، انجام داده‌ايم.
انجام چند بار سونوگرافي در طول دوران بارداري الزامي است؟
چهار مرتبه. بار اول در ابتداي بارداري براي آنکه مشخص شود بارداري در داخل رحم است يا خارج از آن. بار دوم در هفته 12 است؛ بار سوم در هفته 22 و بار چهارم در هفته 32.
در هر سونوگرافي چه مسايلي بررسي مي‌شود؟
اين بستگي به سن جنين دارد. در سونوگرافي که در ابتداي بارداري انجام مي‌شود پزشک مي‌خواهد مطمئن شود بارداري در داخل رحم اتفاق افتاده يا خارج از رحم است. در هفته 12 جنين بسيار شبيه به نوزاد است و پزشک، اندام‌هاي متفاوتي مانند پشت گردن، بيني، معده، مثانه، شکل و فرم سر و متقارن بودن اعضا را چک مي‌کند. در اين هفته به وضوح صداي قلب جنين شنيده مي‌شود. آنچه براي پزشک بيش از هر چيز ديگري مهم است اندازه‌گيري قد جنين از نوک سر تا پايين باسن است تا بتواند سن دقيق بارداري را اعلام کند. نکته بعدي اندازه‌گيري عرض گردن است که اگر بالاتر يا مساوي با 3 ميلي‌ليتر باشد، پزشک آزمايش آمنيوسنتز (نمونه‌برداري از پرزهاي جنيني شناور درون مايع آمنيون) تجويز مي‌کند تا احتمال وجود هرگونه آنرمالي کروموزمي شناخته شود. در هفته بيست و دوم بارداري جنين از بالا تا پايين چک مي‌شود. آنچه بيش از هر چيز ديگري مورد توجه پزشک است، مشاهده اندام‌هاي داخلي به ويژه قلب و سر است. پزشک همچنين ميزان رشد جنين و کيفيت تبادلات بين مادر و جنين به کمک بند ناف و جفت و مايع آمنيوني را هم چک مي‌کند. در اين هفته آنچه بر صفحه مانيتور مشخص مي‌شود، جنيني است که مدام حرکت مي‌کند و تمام اندام‌هاي او شکل گرفته است. همچنين زمان ايده‌آلي براي فهم اين موضوع است که جنين شما دختر است يا پسر. در هفته 32 بارداري بررسي اندام‌هاي مغزي اهميت زيادي پيدا مي‌کند و اينکه رشد جنين در حد طبيعي است يا خير. در واقع در اين هفته جنين شما بزرگ شده و جاي کمتري براي حرکت دارد. به همين دليل آنچه شما در صفحه مانيتور مشاهده مي‌کنيد، چندان قابل تشخيص از هم نيست چون اندام‌هاي جنين در هم جمع شده است.
در صورتي که مشکلي در سونوگرافي ديده شود يا خانم باردار مبتلا به فشار خون يا ديابت يا بيماري‌هاي ديگر باشد يا احتمال کوچک بودن جنين داده شود يا بارداري چندقلو باشد، لازم است تعداد سونوگرافي‌ها بيشتر شود.
در اين شرايط معمولا در کدام هفته‌ها تعداد سونوگرافي‌ها بيشتر مي‌شود؟
معمولا در سنين بالاتر بارداري و نزديک به پايان بارداري (بين 28 تا 36 هفتگي) احتمال تکرار سونوگرافي به فاصله 2 تا 3 هفته بسيار زياد است.
آيا انجام بيش از حد سونوگرافي هم مي‌تواند مضر باشد؟
بله؛ نبايد اين را فراموش کرد که سونوگرافي به هر حال از جنس امواج است و مي‌تواند جنين را گرم کند و در صورتي که به دلايلي پزشک تعداد سونوگرافي بيشتري تجويز کند، انجام سونوگرافي دوبعدي بلااشکال است اما به ويژه سونوگرافي سه‌بعدي و چهاربعدي که در آن از چند جهت به جنين اشعه تابانده مي‌شود، مي‌تواند سبب بالا رفتن درجه حرارت جنين شود و در سنين پايين بارداري انجام آن اصلا توصيه نمي‌شود؛ چون سبب داغ شدن قلب جنين خواهد شد. سونوگرافي نوعي تکنولوژي است که فقط در شرايط لازم بايد مورد استفاده قرار بگيرد.
منبع:www.salamat.com
