تا پايان 6 ماهگي فقط شير مادر
نويسنده:دکتر محمداسماعيل مطلق
از ترويج تغذيه با شير مادر تا بيمارستان‌هاي دوستدار كودك
سياست سازمان جهاني بهداشت نيز تشويق مادران و تغذيه انحصاري با شير مادر در 6ماه اول زندگي نوزاد است. بر اساس برآورد سازمان جهاني بهداشت، تغذيه با شير مادر از مرگ 7 ميليون كودك زير يك سال در جهان پيشگيري مي‌كند و سبب كاهش ابتلا به بيماري‌ها از جمله سرماخوردگي، اسهال و استفراغ، ذات‌الريه، مننژيت، عفونت كليه و گوش و خون، سرطان‌ها، سوء‌تغذيه، چاقي، تصلب شرايين، فشارخون، بيماري‌هاي روماتيسمي، كم‌خوني، ورم معده و روده، كمبودهاي غذايي، بيماري‌هاي پوستي، حساسيت‌ها، آسم، ديابت و... مي‌شود. از سوي ديگر، تغذيه با شير مادر موجب افزايش هوش كودك، تقويت رابطه عاطفي مناسب مادر و كودك، كاهش بزهكاري‌هاي نوجواني و اعتياد، تربيت‌پذيري بهتر كودك، كاهش مرگ بر اثر انواع بيماري‌ها، رفع نيازهاي غذايي و كمك به ايمني بدن و پيشگيري از مسموميت‌هاي مختلف دوران كودكي مي‌گردد. به علاوه، ابتلا به برخي بيماري‌ها را در مادر كاهش داده و سلامت جامعه و محيط را در پي دارد.
كودكاني كه در 6 ماه اول به طور انحصاري با شير مادر تغذيه نمي‌شوند، احتمال بروز بيماري‌ها و شرايط مختلف زير در آنها بيشتر است؛ به طوري كه:
• احتمال افزايش وزن و چاقي در آنها حدود 25 درصد بيشتر است.
• احتمال ابتلا به عفونت‌هاي مكرر گوش در آنها حدود 60 درصد بيشتر است.
• احتمال ابتلا به لوكمي در آنها حدود 30 درصد بيشتر است.
•احتمال ابتلا به اسهال در آنها حدود 100 درصد بيشتر است.
• احتمال بستري شدن به خاطر آسم و عفونت‌هاي تنفسي و پنوموني در آنها حدود 25 درصد بيشتر است.الگوي تغذيه شيرخوار
الگوي تغذيه شيرخواران عبارت است از اينكه تا پايان 6 ماهگي فقط شير مادر دريافت كنند، بدون هيچ نوع ماده غذايي ديگر و حتي آب (كه تغذيه انحصاري با شير مادر ناميده مي‌شود) و پس از آن شروع غذاهاي كمكي همراه با تداوم شير مادر تا پايان دو سالگي توصيه مي‌شود.
بهترين روش براي شروع و تداوم تغذيه با شير مادر اين است كه تماس اوليه مادر و نوزاد بلافاصله پس از تولد در اتاق زايمان شروع شود و ترجيحا براي مدت يك ساعت ادامه يابد و تغذيه با شير مادر نيز ظرف ساعت اول تولد شروع شود. براي حفظ و تداوم شيردهي و توليد شير بيشتر، بايد شيرخوار به طور مكرر و برحسب ميل و تقاضاي‌اش در شب و روز با شير مادر تغذيه شود و تغذيه او محدود به ساعت و زمان مشخص نگردد. به همين منظور مادر و شيرخوار بايد شبانه‌روز در كنار هم باشند. از شيشه شير و پستانك استفاده نشود تا ميل مكيدن شيرخوار و توليد شير مادر كاهش نيابد. اين اقدامات در بيمارستان‌هاي دوستدار كودك اجرا مي‌شود. بيمارستان‌هايي را دوستدار كودك مي‌گوييم كه10 اقدام براي شروع موفق شيردهي را اجرا مي‌كنند كه بر اساس مطالعات انجام‌شده نه فقط در شروع، بلكه در تداوم شيردهي نيز نقش به سزايي دارند.
بيمارستان‌هاي دوستدار کودک
اينك 20 سال از زمان راه‌اندازي بيمارستان‌هاي دوستدار كودك مي‌گذرد و در طول اين ايام گرچه ميزان تغذيه انحصاري با شير مادر در دنيا به‌طور قابل‌توجهي افزايش يافته است، اما در بسياري از مناطق جهان متاسفانه فقدان تعهد و تنزل برنامه‌ريزي بيمارستان‌هاي دوستدار كودك، آموزش ناكافي كاركنان بهداشتي درماني براي مشاوره با مادران و اجراي ضعيف ده اقدام در زايشگاه‌ها و بيمارستان‌هاي دوستدار كودك در توقف يا كاهش ميزان تغذيه انحصاري با شير مادر سهيم بوده است لذا هفته جهاني شير مادر كه همه ساله (1 تا 7) آگوست و در كشور ما 10 تا 16 مرداد ماه برگزار مي‌گردد، امسال به احيا و تقويت ده اقدام بيمارستان‌هاي دوستدار كودك تخصيص يافته و سعي مي‌شود كه اين فعاليت‌ها را در بيمارستان‌ها تقويت شده و فراتر از آن در كل سيستم بهداشتي گسترش يابد.
منبع:www.salamat.com
/ج
