گفتگو با دکتر پرويز مظاهري دبير علمي انجمن روانپزشکان ايران
اسم مواد مخدر که ميآيد، واکنشهاي متفاوتي در مغز افراد مختلف ايجاد ميشود. اگر سالم و ضددود باشيد پيش از هر چيز به معضلات ناشي از مواد مخدر فکر ميکنيد. اگر مسوول و سياستگذار بهداشتي باشيد به راههايي براي کنترل و کاهش عرضه و تقاضاي اين مواد فکر ميکنيد و اگر پدر و مادر باشيد، احتمالا به فکر فرزندتان ميافتيد و اينکه مبادا او در اين دام گرفتار شود. اما اگر خودتان معتاد باشيد احتمالا بيش از هر چيزي هوس مخدر ميکنيد و به ياد دوستان نابابتان ميافتيد؛ دوستان نابابي که براي کشاندن شما به سمت مواد مخدر از هر دوز و کلکي استفاده کردهاند و کلي حرف و باور نادرست به خوردتان دادهاند؛ از جمله اين باورها ميتوان به تاثير مواد مخدر در بهبود عملکرد جنسي اشاره کرد. با دکتر پرويز مظاهري، دبير علمي انجمن روانپزشکان ايران، درباره صحت و سقم همين موضوع حرف زدهايم.
آقاي دکتر! يکي از باورهاي رايج درباره مواد مخدر، تاثير اين مواد بر بهبود عملکرد جنسي است. نظر شما در اين خصوص چيست؟
بله، يکي از باورهاي غلط در بين مصرفکنندگان مواد مخدر (خصوصا ترياک، حشيش و شيشه)، افزايش تواناييهاي جسمي و شغلي و افزايش تمايلات و تواناييهاي جنسي است. بعضي از رانندگان وسايل نقليه سنگين (اتوبوسهاي بين شهري و کاميونها) به دليل کاهش نياز به خواب و افزايش ساعات کار (رانندگي) و کسب درآمد بيشتر سراغ مواد مخدر ميروند. بعضي از بيماراني که از دردهاي اندام و ستون فقرات رنج ميبرند، به خاطر همين توصيههاي غلط سراغ ترياک رفتهاند.
ولي به نظر ميرسد اين يک واقعيت است که موادمخدر باعث توهماتي ميشود که فرد مصرفکننده ميپندارد انرژياش افزايش يافته؟
خب، بعضي از اين مواد مخدر در ابتدا انرژي خاصي به بيمار ميدهند و سازمان رواني و شخصيتي فرد هم بر ميزان تاثير مواد مخدر اثر ميگذارد؛ تا جايي که حتي اثر اصلي يک ماده را ميتواند کاملا کاهش دهد. معمولا مواد مخدر از راههاي خوراکي، تنفسي يا تزريقي مورد استفاده قرار ميگيرند و اغلب مواد اعتيادآور به دليل دارا بودن چند خصوصيت، بيش از يک اثر بر ارگانها و رفتارهاي آدمي دارند و هر مصرفکنندهاي احتمالا طالب يکي از آن آثار است؛ مثلا فردي که ترياک مصرف ميکند، پس از مدتي احساس ميکند ايدههايش روشنتر شده و از تاثيرات بيروني يا محيطي فاصله گرفته و موقتا احساس آرامش ميکند. ترکيبات ترياک (برخلاف الکل که بعضي رفتارهاي سرکوبشده را آزاد ميسازد)، رفتارهاي جنسي و تهاجمي و پرخاشگرانه را سرکوب و از قدرت اصلي آن ميکاهد. برخلاف نظر مردان معتاد به ترياک، اين ماده نه تنها تمايلات و تواناييهاي جنسي را کاهش ميدهد؛ بلکه پس از مدت کوتاهي احساس بيتفاوتي به فرد دست ميدهد.
و بعضي از مرداني که به اختلال انزال زودرس دچارند هم تحت تاثير دوستان و اطرافيان ناآگاه،ممکن است به اين مواد روي بياورند. درست است؟
بله؛ منتها مساله اين است که در مرداني که مبتلا به اختلال انزال زودرس هستند، در ابتداي مصرف، به دليل کاهش اضطراب و ايجاد آرامش، موقتا انزال به تاخير ميافتد ولي به دليل ايجاد تحمل و افزايش مصرف تدريجي، اضطراب و بيقراري آنها افزايش يافته و مشکل اصلي انزال زودرس بيش از پيش، خودش را نشان ميدهد. شيشه و اکستازي، جزو مواد مخدر محرکي هستند که براي کاهش نياز به خواب و افزايش هوشياري و اين جور تواناييها زياد مورد سوءمصرف واقع ميشوند. بعضي جوانان که روابط زياد با جنس مخالف دارند، با توجه به آثار تحريکي شيشه، با تصور افزايش توانايي جنسي از آن استفاده ميکنند ولي به دليلي که اشاره شد، نتيجه عکس ميگيرند.
اخيرا برخي خانمهاي سردمزاج هم با همينجور ذهنيتهاي غلط به مصرفکنندگان مواد مخدر اضافه شدهاند؟
بله؛ برخي خانمها که از سردمزاجي شکايت دارند، براي جلب رضايت شوهر و ارضاي نيازهايشان و با توصيه افراد ناآگاه، اقدام به مصرف شيشه ميکنند و علاوه بر وابستگي شديد به آن، به خواسته خودشان يعني افزايش تمايلات جنسي هم نميرسند.
حشيش هم يکي از مواد مخدر خطرناک است که جوانان بين خودشان درباره آن باورهاي نادرستي را پخش کردهاند؟
همينطور است. آثار اوليه حشيش معمولا محرک است و همچنين موجب تسهيل در برقراري ارتباط اجتماعي ميشود ولي به زودي تغيير خلق ميدهند و افسرده و گوشهگير ميشوند و قدرت فرد در هدايت افکارش ضعيف ميشود و دچار توهمات بينايي و شنوايي و هذيان گزند و آسيب ميشود و شخص خشن و پرخاشگر ميشود و حتي ممکن است اقدام به قتل کند. دلايل علمي معتبري دال بر افزايش تمايلات و يا توانايي جنسي حتي بهطور موقت تا به حال گزارش نشده است.
اگر بخواهيم اختلالات جنسي را در افراد معتاد بررسي کنيم، چهطور بايد آنها را تقسيمبندي کنيم؟
مصرف انواع مواد مخدر در3 سه مرحله تمايلات جنسي، تحريک و ارگاسم (مرحله اوج جنسي) ايجاد اختلال ميکند. اينگونه مواد در مقادير پايين و دوران ابتداي مصرف، با کاهش اضطراب يا بالا بردن موقتي خلق، عملکرد جنسي را تقويت ميکند ولي با استفاده مداوم به تدريج ميل به ايجاد رابطه جنسي افراد کاهش مييابد و يا قطع ميشود، تحريک نميشوند، به مرحله اوج لذت جنسي (ارگاسم) نميرسند و يا انزال صورت نميپذيرد. در عين حال، سوءمصرف ترکيبات ضداضطراب، خوابآورها نيز همانند مواد افيوني و يا محرکها ميل جنسي را به حداقل ميرسانند.
الکل ممکن است با برداشتن مهارهاي فعاليت جنسي شروع اين فعاليتها را تسهيل کند اما موجب اختلال عملکرد جنسي ميشود. کوکائين و آمفتامينها (شيشه) نيز آثاري مشابه الکل دارند.
با افزايش سن، به طور طبيعي، ميل جنسي افراد کم ميشود. آيا باز هم ميشود به اثر موقتي مواد مخدر در اين خصوص دل بست؟
در سنين بالاتر از 50 سال، بعضي آقايان دچار کاهش تمايل و يا کاهش توانايي و اختلال در نعوظ و يا انزال ميشوند و به رغم تمايل و يا موقعيت اجتماعيشان صرفا براي جلب رضايت زناشويي شايد رو به مصرف مواد بياورند و با توجه به تاثير مثبت گذراي آن به ادامه مصرف ترغيب ميشوند ولي کمکم دچار اختلال عملکرد جنسي شده و مشکلات خود مخدر هم به مشکلاتشان اضافه ميشود.
حرف آخر
توصيهام اين است که اگر اين قبيل توصيهها را شنيديد، قبل از اقدام به انجام اين ريسک خطرناک، به يک روانپزشک مراجعه کنيد و با برطرف کردن عوامل ايجاد کننده (از قبيل اضطراب و افسردگي)، مشکل زمينهاي خود را حل کنيد و در کنار درمان دارويي و رواندرماني تحت زوج درماني قرار بگيريد و مشکلتان را به طور اصولي حل کنيد. ورزش، تغذيه صحيح و استراحت کافي، کاهش ساعات کاري و افزايش تفريح هم در کاهش و درمان اختلالات عملکرد جنسي، خصوصا در سوءمصرف کنندگان مواد مخدر، تاثير به سزايي دارد.
منبع: http://www.salamat.com