اگر ناگهان پايتان پيچ خورد...
نويسنده:دکتر علي ترکمان*
وقتي ضربه شديدي به دو استخواني که در کنار يکديگر، مفصلي را ايجاد کردهاند، وارد شود؛ اگر رابطه اين دو استخوان کاملا به هم بخورد و از هم جدا شود، اصطلاح «دررفتگي» به کار ميرود.
ولي آن چيزي که غالبا در بين مردم مرسوم است و با عنوان «دررفتگي» از آن ياد ميشود بيشتر هنگام ضربديدگي به کار ميرود. در حالت ضربديدگي به مفصل و رباطها حالت کشيدگي وارد ميشود ولي دو استخواني که در مفصل هستند کاملا از هم جدا نميشوند. بيشترين حالت ضربديدگي يا ترومايي که به مفصل وارد ميشود در ناحيه مچ پا، زانو، مفصل شانه و آرنج است که از همه شايعتر در مفصل مچ پا، هنگام ورزش کردن، دويدن و يا راه رفتن اتفاق ميافتد. به اين ترتيب که پا به سمت داخل چرخيده و در نهايت حالت ضرب ديدگي يا پيچخوردگي در مفصل ايجاد ميشود. بايد مفصلي را که دچار ضربديدگي يا پيچخوردگي شده، قبل از اينکه به مرکز درماني برسيم، بيحرکت نگه داريم. براي اين کار بايد از آتل يا يک تکه مقوا يا چوب براي ثابت نگه داشتن قسمت آسيبديده استفاده کنيم. وقتي يک ضربديدگي يا پيچخوردگي در مفصل ايجاد ميشود، رباطهاي مفصل دچار پارگي شده و باعث ميشود در آن قسمت خونريزي اتفاق بيفتد و تورم ايجاد شود. ميزان تورم و خونريزي بستگي به شدت آسيب دارد. گاهي اوقات خونريزي يک روز بعد از آسيبديدگي را به صورت خونمردگي ميبينيم.
براي کاهش تورم و خونريزي بايد قسمت آسيبديده را سرد نگه داريم و اندامي را که آسيب ديده، بالاتر از سطح قلب قرار ميدهيم؛ مثلا زير مچ پا بالشي قرار ميدهيم تا پاها بالا قرار بگيرند و از افزايش تورم جلوگيري شود. ضمنا بايد يک کيسه يخ را با يک باند کشي در قسمت آسيبديده قرار داد تا تورم کاهش پيدا کند. اينها اقدامات اوليهاي است که يک فرد ميتواند قبل از اينکه به مطب برود، انجام دهد. از آنجا که گاهي ممکن است يک تکه غضروف يا استخوان کنده شود يا جابهجا شود بايد حتما معاينه کامل توسط پزشک انجام و معلوم شود که آيا راديوگرافي يا امارآي لازم است يا نه.
متخصص ارتوپدي منبع:www.salamat.com
/ج
ولي آن چيزي که غالبا در بين مردم مرسوم است و با عنوان «دررفتگي» از آن ياد ميشود بيشتر هنگام ضربديدگي به کار ميرود. در حالت ضربديدگي به مفصل و رباطها حالت کشيدگي وارد ميشود ولي دو استخواني که در مفصل هستند کاملا از هم جدا نميشوند. بيشترين حالت ضربديدگي يا ترومايي که به مفصل وارد ميشود در ناحيه مچ پا، زانو، مفصل شانه و آرنج است که از همه شايعتر در مفصل مچ پا، هنگام ورزش کردن، دويدن و يا راه رفتن اتفاق ميافتد. به اين ترتيب که پا به سمت داخل چرخيده و در نهايت حالت ضرب ديدگي يا پيچخوردگي در مفصل ايجاد ميشود. بايد مفصلي را که دچار ضربديدگي يا پيچخوردگي شده، قبل از اينکه به مرکز درماني برسيم، بيحرکت نگه داريم. براي اين کار بايد از آتل يا يک تکه مقوا يا چوب براي ثابت نگه داشتن قسمت آسيبديده استفاده کنيم. وقتي يک ضربديدگي يا پيچخوردگي در مفصل ايجاد ميشود، رباطهاي مفصل دچار پارگي شده و باعث ميشود در آن قسمت خونريزي اتفاق بيفتد و تورم ايجاد شود. ميزان تورم و خونريزي بستگي به شدت آسيب دارد. گاهي اوقات خونريزي يک روز بعد از آسيبديدگي را به صورت خونمردگي ميبينيم.
براي کاهش تورم و خونريزي بايد قسمت آسيبديده را سرد نگه داريم و اندامي را که آسيب ديده، بالاتر از سطح قلب قرار ميدهيم؛ مثلا زير مچ پا بالشي قرار ميدهيم تا پاها بالا قرار بگيرند و از افزايش تورم جلوگيري شود. ضمنا بايد يک کيسه يخ را با يک باند کشي در قسمت آسيبديده قرار داد تا تورم کاهش پيدا کند. اينها اقدامات اوليهاي است که يک فرد ميتواند قبل از اينکه به مطب برود، انجام دهد. از آنجا که گاهي ممکن است يک تکه غضروف يا استخوان کنده شود يا جابهجا شود بايد حتما معاينه کامل توسط پزشک انجام و معلوم شود که آيا راديوگرافي يا امارآي لازم است يا نه.
متخصص ارتوپدي منبع:www.salamat.com
/ج