درباره ضدآفتاب
ضدآفتاب به هر ماده يا موادي اطلاق مي‌شود که پوست را در برابر امواج ماوراي‌بنفش حفاظت مي‌کند. ضدآفتابها ممکن است به صورت لوسيون، کرم، رول، ژل يا اسپري باشند. ولي آيا مي‌دانيد SPF درج شده روي ضدآفتاب چه مفهومي دارد؟
روي اکثر ضدآفتابها عددي با عنوان SPF ذکر شده است. SPF مخفف Sunburn Protection Factor است و بيانگر نسبت مدت زمان ايجاد قرمزي به دنبال مصرف ضدآفتاب و عدم مصرف آن است. آنچه حايزاهميت است اين است كه اين معيار فقط جهت اندازه‌گيري UVBاست و به واسطه آن امکان بررسي حفاظت در برابر UVA نيست. براي دست‌يابي به SPF مندرج روي محصول، بايد همه افراد 2 ميلي‌گرم از اين ماده در هر سانتي‌مترمربع مصرف كنند و جهت پوشش مناسب روي صورت و گردن بايد دو و نيم بندانگشت از ضدآفتاب در هر وعده استفاده شود.
با توجه به اينکه ضدآفتابها به واسطه تعريق و شست‌وشو پاک مي‌شوند يا در مواجهه با نور از بين مي‌روند (خصوصا در انواع شيميايي) و از طرفي نيمه عمر برخي تركيب‌هاي موجود در ضدآفتابها كمتر از 2 ساعت است، بنابراين توصيه مي‌شود كه ضدآفتاب نيم ساعت قبل از بيرون رفتن از منزل استفاده شود تا هنگام خروج از منزل کارايي کافي را داشته باشد و هر 2 تا 3 ساعت تجديد شود.
دليل توليد ضدآفتاب‌هايي با SPF بالاتر از 30 چيست؟
ضدآفتابهاي با SPF 30 مي‌توانند محافظت مناسب و كافي براي پوست ايجاد کنند ولي با توجه به اينکه، غالب مصرف‌كنندگان مقادير كافي از ضدآفتاب را مصرف نمي‌كنند (2 ميلي‌گرم در هر سانتي‌مترمربع) و کاهش درSPF درج شده در اثر علل محيطي نظير تعريق، شستشو و پاک کردن رخ مي‌دهد و فيلترها به تدريج در برابر نورخورشيد تخريب مي‌شوند و از عيار حفاظتي ضدآفتاب کاسته مي‌شود، بر همين اساس سازمان غذا و داروي آمريكا توليد ضدآفتابهاي با برچسب SPF بالاتر از 30 و حتي بالاتر از 50 را مدنظر قرار داده است.
انواع ضدآفتاب
ضدآفتابها براساس محتويات خود به دو نوع فيزيکي و شيميايي تقسيم مي‌شوند. ضدآفتابهاي فيزيکي عمدتا شامل فيلتر‌هايي هستند که توانايي بازگرداندن و منعکس کردن نورخورشيد را دارند و با نورخورشيد واکنش شيميايي نشان نمي‌دهند. اين دسته عمدتا براي اطفال و بانوان باردار يا شيرده توصيه مي‌شود. ضدآفتابهاي شيميايي همان‌گونه که از نامشان پيدا است عمدتا شامل فيلتر‌هايي هستند که با نورخورشيد واکنش شيميايي نشان مي‌دهند و مانع از رسيدن نور آفتاب به سلول‌هاي پوست مي‌شوند.
مصرف ضدآفتاب مختص تابستان است؟
نه، ضدآفتاب را بايد در تمامي فصول (حتي زمستان) و در تمامي شرايط آب‌وهوايي (هواي صاف و آفتابي و هواي ابري) مصرف كرد.توصيه مي‌شود تا تمامي افراد بالاي 6 ماه از ضدآفتاب استفاده کنند. ولي آيا با مصرف ضدآفتاب مي‌توان اطمينان داشت كه محافظت كاملي در برابر نور آفتاب حاصل شده است؟ نكته‌اي که در پاسخ به اين سوال بايد به آن اشاره كرد، اين است كه استفاده از ضدآفتاب فقط به عنوان بخشي از دستورالعمل پيشگيري در برابر نورآفتاب است، چرا كه حتي در صورت استفاده كافي و با تواتر صحيح از ضدآفتاب، محافظت صددرصد حاصل نمي‌شود و ضرورت استفاده از پوشش مناسب و حتي‌الامکان قرار نگرفتن در معرض نور در ساعت‌هاي اوج شدت آفتاب وجود دارد.
توصيه‌هايي فراتر از مصرف ضدآفتاب
محافظت بايد پايدار و به ميزان كافي باشد: هيچ نکته مثبتي در استفاده نامنظم از يک ضدآفتاب وجود ندارد، تحت چنين شرايطي، آسيب از حالت معمول نيز بدتر خواهد بود. بايد به اين نكته اشاره كرد كه مصرف كم ضدآفتاب، خود مي‌تواند سبب آسيب پوستي و لك روي پوست شود.
استفاده از عينک آفتابي: عينک‌هاي آفتابي همان‌طور که چشم‌ها را محافظت مي‌کنند، پوست اطراف آن را نيز محافظت مي‌کنند. شيشه‌هاي عينک بايد به نوعي باشند که 100درصد اشعه‌هاي ماوراء‌بنفش را فيلتر کنند. بنابراين منطقي آن است که عينک‌هاي آفتابي ساخته شده توسط سازندگان معروف و معتبر، انتخاب شود. بهتر است که از عينک‌هاي آفتابي با شيشه‌هاي بزرگ و بيضي شکل، مشابه شکل چشم، يا شيشه‌هايي با محافظ جانبي پهن‌تر، جهت جلوگيري از اشعه‌هايي که از اطراف به چشم مي‌رسند، استفاده شود.
استفاده از کلاه‌هاي لبه‌پهن: کلاه‌هايي که لبه‌پهن ندارند، قادر به محافظت موثر از پوست صورت در برابر آفتاب نيستند. حتي کلاه‌هاي لبه‌پهن نيز محافظت موثر در برابر اشعه‌هاي خورشيد را (آنها تقريبا معادل‌اند با يک ضدآفتاب با SPF 3) تامين نمي‌کنند. از اين جهت در هر حالت حتي زماني که کلاه لبه‌پهن پوشيده مي‌شود، محافظت‌هاي تکميلي مانند استفاده از يک ضدآفتاب براي صورت و پرهيز از قرارگيري غيرضروري در معرض آفتاب، بايد انجام شود. براي سرهاي بي‌مو، که در معرض خطر بالاي ايجاد آسيب خورشيدي هستند، کلاه نقش بسيار موثرتري را در محافظت پوست ايفا مي‌کند. افراد بي‌مو و كم‌مو بايد در طول فعاليت‌هاي خارج از خانه کلاه به سر کنند.
استفاده از لباس‌هاي پوشيده: لباس‌هاي پوشيده با بافت متراکم و نازک (آستين بلند، شلواربلند يا دامن‌بلند) مي‌توانند پوست را تا حدي در برابر نورآفتاب محافظت کنند.
انتخاب محل مناسب: هنگام بيرون رفتن، حتي‌الامكان در سايه باشيد.
به موقع ضدآفتاب بزنيد: ضدآفتاب را 30 دقيقه پيش از قرار گرفتن در آفتاب، در تمام نواحي باز پوست استفاده کنيد و پس از شنا کردن يا عرق کردن آن را تکرار کنيد.
ضدآفتابها عارضه‌اي هم دارند؟
ضدآفتابها نيز نظير هر محصول مراقبت از پوست مي‌توانند در برخي افراد با حساسيت پوستي بالا، سبب ايجاد پاره‌اي از عوارض شوند، نظير:سوزش چشم‌ها: اين يک عارضه متداول در صورت استفاده از يک ضدآفتاب است. حس سوزش غالبا به تحريک شدن چشم‌ها توسط بخار اين محصول بستگي دارد. افرادي که با اين مشکل مواجه مي‌شوند، بايد ضدآفتاب‌شان را عوض کنند (ترجيحا از ضدآفتاب فيزيکي که حاوي دي‌اکسيدتيتانيوم است، استفاده کنند) يا ضدآفتاب را با فاصله بيشتري نسبت به لبه پلك استفاده كنند. به طورکلي، هر ضدآفتابي که در تماس مستقيم با چشم‌ها قرار بگيرد، به دليل ماليدن چشم‌ها توسط فرد پس از استفاده از ضدآفتاب، يا به دليل «رونده بودن» آن، مي‌تواند باعث سوزش چشم شود. ضدآفتابهاي مقاوم در برابر آب کمتر «رونده» هستند و براي مناطق اطراف چشم‌ها پيشنهاد مي‌شوند.حساسيت پوستي: از آنجايي كه احتمال ايجاد حساسيت به دنبال مصرف تمامي محصول‌هاي پوستي امكان‌پذير است يك مشكل متداول ديگر، حساسيت پوستي پس از مصرف ضدآفتاب است. اين مساله بيشتر در مورد ضدآفتابهاي شيميايي مشکل‌زاست. ضدآفتابهاي فيزيکي، عموما باعث واکنش‌هاي پوستي نمي‌شوند. در بسياري موارد، حساسيت پوست ناشي از تماس با ضدآفتابها، به دليل ساير سازه‌هاي موجود در محصول، مثل عطرها يا نگه‌دارنده‌ها است و لزوما به خاطر خود ضدآفتاب نيست. حساسيت پوستي در افراد مي‌تواند به شكل قرمزي، سوزش يا خارش ظاهر شود و حتي در مواردي پس از التهاب، لك ايجاد كند. با توجه به اين موضوع كه ضدآفتابهاي حاوي فيلترهاي شيميايي مي‌توانند ايجاد حساسيت بكنند، مصرف‌كننده مي‌تواند از ضدآفتاب فيزيكي استفاده كند. در همين راستا اين نكته را نيز بايد درنظر داشت كه متاسفانه ورود يا توليد محصول‌هاي آرايشي و پوستي فاقد نام و نشان معين، تقلبي و يا فاقد تاييديه وزارت بهداشت نيز در ايجاد عوارض ناشي از مصرف آنها سهم عمده‌اي دارند و بنابراين ايجاب مي‌كند تا مصرف‌كنندگان، محصول‌هاي معتبر با تاييديه وزارت بهداشت را از مراكز معتبر تهيه کنند تا از اين‌گونه مشكل‌ها به مقدار قابل‌ملاحظه‌اي كاسته شود.
خلاصه اين که...
خلاصه اين كه بررسي‌هاي اخير افزايش آمار شيوع تومورهاي پوستي را در ميان مردم، با وجود افزايش آگاهي و توليد روزافزون ضدآفتابها نشان مي‌دهد. دليل اصلي به طور آشکار اين است که مصرف‌کنندگان آنها با تصور اشتباه از برخورداري از امنيت و حفاظت کامل، به قرار گرفتن طولاني مدت در برابر آفتاب ترغيب مي‌شوند. بايد به خاطر سپرده شود که، با ماندن در آفتاب براي مدت زمان طولاني، حتي فردي که به شکل کامل و مناسب پوستش را با يک ضدآفتاب پوشانده است، به پوستش اجازه مي‌دهد که مقدار مشخصي از تابش که باعث صدمه به پوست مي‌شود را جذب کند.
ضدآفتابها آخرين خط دفاعي در برابر خورشيد هستند. آنها براي ايجاد مقداري محافظت در برابر بخش‌هايي از بدن، مثل صورت و دست‌ها، که به ناچار در معرض آفتاب هستند، طراحي شده‌اند. خط‌مقدم دفاع، اجتناب از خورشيد تا حدامکان است.
منبع: www.salamat.com
