وقتي از ورزش حرف مي‌زنيم...
نويسنده:امير محي‌الديني
پاي حرفهاي دکتر احمد محيط، دکتر محمدرضا کردي و دکتر کتايون خوشابي
حتما ديده‌ايد افرادي را که با چه اشتياقي پاي تلويزيون مي‌نشينند و مسابقات ورزشي را تماشا مي‌کنند اما اگر به آنها بگوييد که ورزش کنيد، در جواب خواهند گفت من که نمي‌توانم به صورت حرفهاي ورزش کنم، پس بهتر است فقط آن را تماشا کنم!
دکتر محمدرضا کردي ، متخصص فيزيولوژي ورزشي، اين باور عمومي را کاملا نادرست مي‌داند و مي‌گويد: «حتي افرادي که دچار نقص عضو هستند نيز با توجه به شرايط بدن‌شان بايد ورزش کنند. هر کسي در هر شرايطي و با هر توانايي مي‌تواند يک سري فعاليت‌هاي فيزيکي مناسب را انتخاب و براساس آن قابليت‌ها و توانايي‌هايش را افزايش دهد.» انجمن طب پزشکي ورزشي آمريکا بعد از تحقيقات گسترده حداقل‌هايي را براي فعاليت بدني تعريف کرده است. دکتر کردي حداقل‌هاي شناخته شده را اين‌گونه بيان مي‌کند:
1) حداقل روزانه 20 دقيقه فعاليت بدني متناسب با شرايط بدن لازم است. اين فعاليت بدني مي‌تواند شامل دويدن، راه رفتن، انجام حرکات کششي و نرمشي باشد.
2) بايد حداقل سه جلسه در هفته فعاليت بدني داشته باشيم يا ورزش کنيم.
3) بايد در هر جلسه 300 کيلو کالري انرژي صرف شود.»
شايد خيلي از افراد بگويند که ما وقت نداريم يا نمي‌توانيم 20 دقيقه ورزش کنيم. دکتر کردي به اين گروه پاسخ مي‌دهد: «بدن انسان 20 دقيقه وقت نياز دارد تا اکسيداسيون چربي در بدن را انجام دهد، بنابراين براي دفع و تجزيه چربي‌ها بايد حداقل 20 دقيقه ورزش کنيم. اگر افرادي قادر به اين کار نيستند، مي‌توانند از روزي 5 دقيقه شروع کنند تا به روزي 20 دقيقه برسند. ممکن است چند ماه طول بکشد، اما مهم اين است که فرد در مسير تندرستي قرار بگيرد.» خيلي از افراد معتقدند در روز فعاليت کاري زيادي دارند و ديگر نيازي به ورزش کردن نيست. دکتر کردي که تحقيقات گسترده‌اي در زمينه ورزش همگاني دارد در مورد اين باور رايج نيز مي‌گويد: «ممکن است افراد در طول روز فعاليت زيادي داشته باشند ولي اين فعاليت‌ها را نبايد به جاي ورزش به حساب آورد چون در برخي مواقع باعث صدمه زدن به بدن مي‌شود. ما از ورزش کردن هدف‌هاي زيادي داريم. بحث پوکي استخوان، بيماريهاي قلبي‌عروقي، عملکرد کليه و بخش‌هاي مختلف بدن همه ارتباط مستقيم با ورزش دارند.»
عضو هيات علمي دانشگاه تهران حرف‌هايش را با بيان يک آمار نگران‌کننده ادامه مي‌دهد: «از سن 30 تا 35 سالگي حدود 1 درصد از توانمندي‌هاي افراد کاهش پيدا مي‌کند. اما بعضي افراد با برنامه‌ريزي هدف‌مند، اين امر را به تاخير مي‌اندازند. آمارها نشان مي‌دهد، در کشور ما افراد دچار پيري زودرس شده‌اند و زنان در سنين پايين يائسه مي‌شوند و اين نشان مي‌دهد مردم ما کم‌تحرک هستند.» وي با انتقاد از برنامه‌هاي صدا و سيما مي‌گويد: «متاسفانه همه برنامه‌هاي ورزشي صدا و سيما قهرمان‌پروري است و برنامه‌هاي صبحگاهي که آموزش ورزش در آن انجام مي‌شود، براي همه قابل استفاده نيست. در حال حاضر حتي براي افراد ميانسال نيز تمرينات ورزشي با وزنه متناسب با شرايط بدن وجود دارد. بايد اطلاع‌رساني ويژه‌اي براي ترويج فرهنگ ورزش در جامعه توسط رسانه‌هاي گروهي انجام شود.» دکتر کردي به بحث تناسب اندام هم اشاره مي‌کند: «بسياري از افراد به ويژه خانم‌هاي جوان براي تناسب اندام‌شان به دليل نداشتن آگاهي اقدامات نادرستي انجام مي‌دهند. رژيم غذايي نامناسب و بي‌تحرکي باعث مي‌شود حجم وسيعي از عضلات‌شان را از دست بدهند و اين باعث پيري زودرس مي‌شود.»
روش‌هاي سالم زيستن را ياد بگيريد
سازمان جهاني بهداشت از دو دهه قبل فعاليت فيزيکي و روش سالم زيستن را براي پيشگيري از بيماريهاي غيرواگير مثل بيماريهاي قلبي عروقي به عنوان استراتژي بهداشتي مطرح کرده است. دکتر احمد محيط، روان‌پزشک و مشاور سازمان جهاني بهداشت با بيان اين مطلب مي‌گويد: «ترويج فعاليت فيزيکي يکي از مهم‌ترين رويکردهاي است که سازمان جهاني بهداشت مدنظر دارد و دستورالعمل‌هايي که در اين زمينه تدوين کرده است عمدتا شامل فعاليت بين بخشي براي ترويج فعاليت فيزيکي، نقش آموزش و پرورش براي نهادينه کردن ورزش و وجود تسهيلات ورزشي در مدارس است. در بقيه ارگان‌ها و نهادها به تشويق ورزش در گروه‌هاي خاص مانند سالمندان، کودکان، دانشجويان، ورزش در محيط‌هاي کاري معطوف مي‌باشد.» دکتر محيط روش‌هاي سالم زيستن را اين‌گونه معرفي مي‌کند: «شيوه‌هاي سالم زيستن جنبه‌هاي مختلفي را دربرمي‌گيرد. چه‌قدر در روز فعاليت مي‌کنيم، چه طور استراحت کنيم و چه ميزان در روز بخوابيم، چه قدر ورزش کنيم، چگونه ورزش کنيم و.... بخشي از استراتژي سالم زيستن است.» مشاور سازمان جهاني بهداشت نقش سازمان تربيت بدني را بسيار مهم مي‌داند و مي‌گويد: «وظيفه اصلي سازمان تربيت بدني، مردمي کردن ورزش است و دولت و سازمان‌هاي مختلف بايد در اين زمينه سرمايه‌گذاري کنند. بايد شوراهايي تحت عنوان عمومي کردن ورزش و گسترش ورزش غيرقهرماني تشکيل شود. علاوه بر آن بودجه لازم براي اين کار فراهم شود چون براي نهادينه کردن ورزش بايد هم اراده سياسي و هم اراده اقتصادي فعال شود. دکتر محيط به مساله اعتياد نيز اشاره مي‌کند: «پايين آمدن سن اعتياد و اعتياد بين زنان معضلاتي هستند که در جامعه وجود دارد و يکي از مهم‌ترين کارها براي کنترل آن گسترش ورزش همگاني است. همچنين ايجاد تحرک و انگيزه‌سازي براي جوانان به منظور روي آوردن به فعاليت‌هاي ورزشي بسيار اهميت دارد.» دکتر محيط در پايان به دو نکته تاکيد مي‌کند: «ورزش و درست زندگي کردن مواردي هستند که بيشترين اهميت را در زندگي هر فرد دارند.»
کودکان را با فرهنگ ورزش آشنا کنيد
هميشه بچه‌هايي که تحرک زيادي دارند، مورد شماتت پدر و مادر و اطرافيان‌شان قرار مي‌گيرند و برعکس کودکي که آرام و سر به زير است، مورد تشويق واقع مي‌شود. دکتر نسرين خوشابي، روان‌پزشک کودک و نوجوان در اين‌باره توضيح مي‌دهد: «همواره کودکان کم‌رو، سر به زير، خجالتي و کم‌تحرک در خانواده و همچنين در نظام آموزشي مورد تشويق واقع مي‌شوند چون اوليا کمترين ميزان چالش و دردسر را با اين بچه‌ها دارند. اين در حالي است که اين کودکان به دليل ويژگي ديرجوشي در آينده دچار مشکلاتي از قبيل اعتماد به نفس پايين و کم‌رو و خجالتي بودن مي‌شوند و چون توانايي «نه» گفتن را هم به خانواده و هم در اجتماع ندارند، حقوق‌شان مورد تجاوز هم‌سالان‌شان قرار مي‌گيرد، پس کودک سالم، کودکي است که به اندازه کافي تحرک داشته باشد و ورزش هم جزيي از زندگي و فعاليت‌هايي روزانه‌اش باشد.» دکتر خوشابي تاکيد مي‌کند: «نهادينه کردن فرهنگ و ورزش بايد از دوران کودکي و در خانواده‌ها شکل گيرد.متاسفانه در کشور ما بچه‌ها در بسياري از مواقع تک بعدي بار مي‌آيند و معمولا بعد آموزشي و درسي آنها تقويت مي‌شود و ابعاد فرهنگي، هنري و ورزشي آنها به اندازه کافي رشد نکرده است.» وي تاکيد مي‌کند: «مهد کودک نقش مهمي در اين زمينه ايفا مي‌کند.» اما خانواده چگونه مي‌تواند بچه‌ها را با فرهنگ ورزش آشنا کند. دکتر خوشابي توضيح مي‌دهد: «خيلي خوب است کودکان، پدرو مادر خود را در حين ورزش کردن ببينند و همچنين ورزش‌هاي جمعي مثل پياده‌روي خانوادگي و يا دوچرخه‌سواري خانوادگي و يا در روزهاي تعطيل دور هم جمع شدن و به ورزش‌هاي گروهي پرداختن بسيار تاثيرگذارخواهد بود و کودکان را با فرهنگ ورزش آشنا مي‌کند. علاوه بر اين والدين مي‌توانند از سه سالگي به بعد فرزندان‌شان را در کلاس‌هاي ورزشي ثبت‌نام کنند. بسياري از والدين معتقدند فرزندشان در طول روز آن‌قدر فعاليت و تحرک دارد که ديگر نيازي به ورزشي نيست.دکترخوشابي اين را يک تفکر، غلط عنوان مي‌کند و مي‌گويد: «ورزش، انرژي کودکان را هدف‌مند مي‌کند. اين قضيه به ويژه در مورد کودکان بيش‌فعال که تحرک زياد و غير هدف‌مندي دارند، بسيار کمک‌کننده است. والدين مي‌توانند با استفاده از فعاليت‌هاي ورزشي، تحرکات فرزندشان را جهت بدهند و از اين طريق انرژي کودک هدر نمي‌رود.»
منبع:http://salamatiran.com
حتما ديده‌ايد افرادي را که با چه اشتياقي پاي تلويزيون مي‌نشينند و مسابقات ورزشي را تماشا مي‌کنند اما اگر به آنها بگوييد که ورزش کنيد، در جواب خواهند گفت من که نمي‌توانم به صورت حرفهاي ورزش کنم، پس بهتر است فقط آن را تماشا کنم!
دکتر محمدرضا کردي ، متخصص فيزيولوژي ورزشي، اين باور عمومي را کاملا نادرست مي‌داند و مي‌گويد: «حتي افرادي که دچار نقص عضو هستند نيز با توجه به شرايط بدن‌شان بايد ورزش کنند. هر کسي در هر شرايطي و با هر توانايي مي‌تواند يک سري فعاليت‌هاي فيزيکي مناسب را انتخاب و براساس آن قابليت‌ها و توانايي‌هايش را افزايش دهد.» انجمن طب پزشکي ورزشي آمريکا بعد از تحقيقات گسترده حداقل‌هايي را براي فعاليت بدني تعريف کرده است. دکتر کردي حداقل‌هاي شناخته شده را اين‌گونه بيان مي‌کند:
1) حداقل روزانه 20 دقيقه فعاليت بدني متناسب با شرايط بدن لازم است. اين فعاليت بدني مي‌تواند شامل دويدن، راه رفتن، انجام حرکات کششي و نرمشي باشد.
2) بايد حداقل سه جلسه در هفته فعاليت بدني داشته باشيم يا ورزش کنيم.
3) بايد در هر جلسه 300 کيلو کالري انرژي صرف شود.»
شايد خيلي از افراد بگويند که ما وقت نداريم يا نمي‌توانيم 20 دقيقه ورزش کنيم. دکتر کردي به اين گروه پاسخ مي‌دهد: «بدن انسان 20 دقيقه وقت نياز دارد تا اکسيداسيون چربي در بدن را انجام دهد، بنابراين براي دفع و تجزيه چربي‌ها بايد حداقل 20 دقيقه ورزش کنيم. اگر افرادي قادر به اين کار نيستند، مي‌توانند از روزي 5 دقيقه شروع کنند تا به روزي 20 دقيقه برسند. ممکن است چند ماه طول بکشد، اما مهم اين است که فرد در مسير تندرستي قرار بگيرد.» خيلي از افراد معتقدند در روز فعاليت کاري زيادي دارند و ديگر نيازي به ورزش کردن نيست. دکتر کردي که تحقيقات گسترده‌اي در زمينه ورزش همگاني دارد در مورد اين باور رايج نيز مي‌گويد: «ممکن است افراد در طول روز فعاليت زيادي داشته باشند ولي اين فعاليت‌ها را نبايد به جاي ورزش به حساب آورد چون در برخي مواقع باعث صدمه زدن به بدن مي‌شود. ما از ورزش کردن هدف‌هاي زيادي داريم. بحث پوکي استخوان، بيماريهاي قلبي‌عروقي، عملکرد کليه و بخش‌هاي مختلف بدن همه ارتباط مستقيم با ورزش دارند.»
عضو هيات علمي دانشگاه تهران حرف‌هايش را با بيان يک آمار نگران‌کننده ادامه مي‌دهد: «از سن 30 تا 35 سالگي حدود 1 درصد از توانمندي‌هاي افراد کاهش پيدا مي‌کند. اما بعضي افراد با برنامه‌ريزي هدف‌مند، اين امر را به تاخير مي‌اندازند. آمارها نشان مي‌دهد، در کشور ما افراد دچار پيري زودرس شده‌اند و زنان در سنين پايين يائسه مي‌شوند و اين نشان مي‌دهد مردم ما کم‌تحرک هستند.» وي با انتقاد از برنامه‌هاي صدا و سيما مي‌گويد: «متاسفانه همه برنامه‌هاي ورزشي صدا و سيما قهرمان‌پروري است و برنامه‌هاي صبحگاهي که آموزش ورزش در آن انجام مي‌شود، براي همه قابل استفاده نيست. در حال حاضر حتي براي افراد ميانسال نيز تمرينات ورزشي با وزنه متناسب با شرايط بدن وجود دارد. بايد اطلاع‌رساني ويژه‌اي براي ترويج فرهنگ ورزش در جامعه توسط رسانه‌هاي گروهي انجام شود.» دکتر کردي به بحث تناسب اندام هم اشاره مي‌کند: «بسياري از افراد به ويژه خانم‌هاي جوان براي تناسب اندام‌شان به دليل نداشتن آگاهي اقدامات نادرستي انجام مي‌دهند. رژيم غذايي نامناسب و بي‌تحرکي باعث مي‌شود حجم وسيعي از عضلات‌شان را از دست بدهند و اين باعث پيري زودرس مي‌شود.»
روش‌هاي سالم زيستن را ياد بگيريد
سازمان جهاني بهداشت از دو دهه قبل فعاليت فيزيکي و روش سالم زيستن را براي پيشگيري از بيماريهاي غيرواگير مثل بيماريهاي قلبي عروقي به عنوان استراتژي بهداشتي مطرح کرده است. دکتر احمد محيط، روان‌پزشک و مشاور سازمان جهاني بهداشت با بيان اين مطلب مي‌گويد: «ترويج فعاليت فيزيکي يکي از مهم‌ترين رويکردهاي است که سازمان جهاني بهداشت مدنظر دارد و دستورالعمل‌هايي که در اين زمينه تدوين کرده است عمدتا شامل فعاليت بين بخشي براي ترويج فعاليت فيزيکي، نقش آموزش و پرورش براي نهادينه کردن ورزش و وجود تسهيلات ورزشي در مدارس است. در بقيه ارگان‌ها و نهادها به تشويق ورزش در گروه‌هاي خاص مانند سالمندان، کودکان، دانشجويان، ورزش در محيط‌هاي کاري معطوف مي‌باشد.» دکتر محيط روش‌هاي سالم زيستن را اين‌گونه معرفي مي‌کند: «شيوه‌هاي سالم زيستن جنبه‌هاي مختلفي را دربرمي‌گيرد. چه‌قدر در روز فعاليت مي‌کنيم، چه طور استراحت کنيم و چه ميزان در روز بخوابيم، چه قدر ورزش کنيم، چگونه ورزش کنيم و.... بخشي از استراتژي سالم زيستن است.» مشاور سازمان جهاني بهداشت نقش سازمان تربيت بدني را بسيار مهم مي‌داند و مي‌گويد: «وظيفه اصلي سازمان تربيت بدني، مردمي کردن ورزش است و دولت و سازمان‌هاي مختلف بايد در اين زمينه سرمايه‌گذاري کنند. بايد شوراهايي تحت عنوان عمومي کردن ورزش و گسترش ورزش غيرقهرماني تشکيل شود. علاوه بر آن بودجه لازم براي اين کار فراهم شود چون براي نهادينه کردن ورزش بايد هم اراده سياسي و هم اراده اقتصادي فعال شود. دکتر محيط به مساله اعتياد نيز اشاره مي‌کند: «پايين آمدن سن اعتياد و اعتياد بين زنان معضلاتي هستند که در جامعه وجود دارد و يکي از مهم‌ترين کارها براي کنترل آن گسترش ورزش همگاني است. همچنين ايجاد تحرک و انگيزه‌سازي براي جوانان به منظور روي آوردن به فعاليت‌هاي ورزشي بسيار اهميت دارد.» دکتر محيط در پايان به دو نکته تاکيد مي‌کند: «ورزش و درست زندگي کردن مواردي هستند که بيشترين اهميت را در زندگي هر فرد دارند.»
کودکان را با فرهنگ ورزش آشنا کنيد
هميشه بچه‌هايي که تحرک زيادي دارند، مورد شماتت پدر و مادر و اطرافيان‌شان قرار مي‌گيرند و برعکس کودکي که آرام و سر به زير است، مورد تشويق واقع مي‌شود. دکتر نسرين خوشابي، روان‌پزشک کودک و نوجوان در اين‌باره توضيح مي‌دهد: «همواره کودکان کم‌رو، سر به زير، خجالتي و کم‌تحرک در خانواده و همچنين در نظام آموزشي مورد تشويق واقع مي‌شوند چون اوليا کمترين ميزان چالش و دردسر را با اين بچه‌ها دارند. اين در حالي است که اين کودکان به دليل ويژگي ديرجوشي در آينده دچار مشکلاتي از قبيل اعتماد به نفس پايين و کم‌رو و خجالتي بودن مي‌شوند و چون توانايي «نه» گفتن را هم به خانواده و هم در اجتماع ندارند، حقوق‌شان مورد تجاوز هم‌سالان‌شان قرار مي‌گيرد، پس کودک سالم، کودکي است که به اندازه کافي تحرک داشته باشد و ورزش هم جزيي از زندگي و فعاليت‌هايي روزانه‌اش باشد.» دکتر خوشابي تاکيد مي‌کند: «نهادينه کردن فرهنگ و ورزش بايد از دوران کودکي و در خانواده‌ها شکل گيرد.متاسفانه در کشور ما بچه‌ها در بسياري از مواقع تک بعدي بار مي‌آيند و معمولا بعد آموزشي و درسي آنها تقويت مي‌شود و ابعاد فرهنگي، هنري و ورزشي آنها به اندازه کافي رشد نکرده است.» وي تاکيد مي‌کند: «مهد کودک نقش مهمي در اين زمينه ايفا مي‌کند.» اما خانواده چگونه مي‌تواند بچه‌ها را با فرهنگ ورزش آشنا کند. دکتر خوشابي توضيح مي‌دهد: «خيلي خوب است کودکان، پدرو مادر خود را در حين ورزش کردن ببينند و همچنين ورزش‌هاي جمعي مثل پياده‌روي خانوادگي و يا دوچرخه‌سواري خانوادگي و يا در روزهاي تعطيل دور هم جمع شدن و به ورزش‌هاي گروهي پرداختن بسيار تاثيرگذارخواهد بود و کودکان را با فرهنگ ورزش آشنا مي‌کند. علاوه بر اين والدين مي‌توانند از سه سالگي به بعد فرزندان‌شان را در کلاس‌هاي ورزشي ثبت‌نام کنند. بسياري از والدين معتقدند فرزندشان در طول روز آن‌قدر فعاليت و تحرک دارد که ديگر نيازي به ورزشي نيست.دکترخوشابي اين را يک تفکر، غلط عنوان مي‌کند و مي‌گويد: «ورزش، انرژي کودکان را هدف‌مند مي‌کند. اين قضيه به ويژه در مورد کودکان بيش‌فعال که تحرک زياد و غير هدف‌مندي دارند، بسيار کمک‌کننده است. والدين مي‌توانند با استفاده از فعاليت‌هاي ورزشي، تحرکات فرزندشان را جهت بدهند و از اين طريق انرژي کودک هدر نمي‌رود.»
منبع:http://salamatiran.com
