به جای مقدمه
در عصر ما، بیان این نکته که تا چه حد کتاب و کتابخوانی موجب رشد دینی ، اخلاقی ، فرهنگی ، اجتماعی و عقلانی آدمی می شود ضرورت نمی نماید، زیرا همه می دانند که کتابهای مفید و سودمند یکی از مهمترین ابزار رساندن پیام و انتقال فرهنگ و تمدن بشری از نسلی به نسل دیگر است.
نظر به این که چنین نقش و اثری است که این پیام (کتاب) باید از نظر محتوا، شکل ، فراوانی و ارزانی مرتبا با نیازهای واقعی آدمی هماهنگ گردد و تداوم و تعالی فرهنگ بشری را موجب شود، اگر کتاب به گونه ای شایسته در اختیار قرار گرفته و خوانده شود و برداشت های مناسب از آن صورت گیرد، آن گاه می توان گفت که موید تفکر است و قوت دهنده تعقل و یار حکمت. با کودکان باید با بهترین و آسان ترین زبان سخن گفت که آن زبان انسان زنده است.
همراه با حرکات و حالات و این زبان در درجه اول زبان کتاب نیست. بهترین زبان برای کودکان ابتدا دیدنی هاست و حضور پدر و مادر خوب و حضور گلها و درختان و حضور آسمان و ستارگان و حضور آنچه می تواند به گونه ای عاطفه و تفکر کودک را بیدار و مجرب سازد.
بسیاری از پدر و مادرها می دانند کتاب خواندن یکی از شیوه های مهم و موثر در رشد و پرورش قدرت تخیل و خلاقیت کودک است و به او در زندگی کمک زیادی می کند. از طرف دیگر، آنها می دانند کتاب خواندن همراه با بچه ها می تواند توانایی خواندن را در آنها افزایش دهد
امّا مطالعاتی که در این زمینه انجام شده، نشان داده است بیشتر والدین با جزئیات و نکات ظریف این کار آشنا نیستند در حالی که براساس نظر آنها توجه به چنین نکاتی حین خواندن داستان می تواند در نتیجه کار، تفاوت زیادی ایجاد کند. با همه اینها بزرگ ترها خیلی به این موضوع ساده، ولی تاثیرگذار اهمیت نمی دهند.
دوازده نکته جالب درباره کتاب خواندن برای بچه ها
1 خوب خواندن را به فرزندتان بیاموزید. برای این کار از سنین پایین‌تر شروع کنید. خواندن درست و صحیح قلب هر یادگیری است اگر بچه‌ها یاد نگیرند خوب و درست مطالعه کنند، در یادگیری هم دچار مشکل خواهند شد.
2 یک محل ثابت و مشخص را در خانه برای قصه گفتن و خواندن کتاب داستان در نظر بگیرید که فرزندتان در آنجا احساس راحتی کند.
3 هر روز 15 تا 20 دقیقه با صدای بلند برای او کتاب بخوانید. بلند خواندن کتاب در تقویت قدرت شنیدن و صحبت کردن بچه‌ها خیلی مؤثر است. بچه‌هایی که والدین آنها با صدای بلند برایشان کتاب می‌خوانند، قدرت بیان بهتری دارند. 4 از کتاب داستان شروع کنید و داستان‌هایی با موضوعات مورد علاقه فرزندتان برایش بخوانید. کتاب مورد علاقه او را بارها و بارها برایش بخوانید.
5 قبل از خواندن کتاب، عنوان کتاب و اینکه درباره چه موضوعی است را به او بگویید.
6 هنگام خواندن داستان، کتاب را طوری بگیرید که تصاویر را ببیند. بعد از خواندن کتاب از او بخواهید درباره تصاویر آن توضیح دهد.
7 در سنین ابتدای دبستان، کتاب‌هایی
با حروف درشت انتخاب کنید و موقع تلفظ هر کلمه، انگشت‌تان را روی آن کلمه
قرار بدهید تا فرزندتان با شکل نوشتاری کلمات هم آشنا شود.
8 بعد از چند دقیقه خواندن، خلاصه داستان را برایش تعریف کنید و سوالاتی درباره متنی که خوانده‌اید، از او بپرسید.
9 کتابهای شعر و داستان‌های ریتم‌دار با متن تکراری انتخاب کنید و از فرزندتان بخواهید قسمت‌های ریتم‌دار را تکرار کند.
10 بعد از خواندن کتاب و تمام شدن داستان، درباره شخصیت‌های آن با او صحبت کنید و بخواهید داستان
را با داستان‌ها و موضوعات دیگر مقایسه و نقاط اشتراک و تفاوت را بیان
کند.
11 هنگام خواندن کتاب وقتی به کلمات جدید می‌رسید، معنی آن را برای بچه‌ها بگویید و چند سوال هم درباره آن برایشان مطرح کنید.
12 هنگام خواندن کتاب به عکس‌العمل فرزندتان توجه کنید. هر وقت احساس کردید خسته شده است، کتاب خواندن را متوقف کنید.
در پایان پیشنهادات و ارزیابی
دفتر یادگارى درست کنید
گردآورى دفتر یادگارى علاوه بر این که روشى عالى براى حفظ تاریخ خانواده است مى تواند یک تجربه آموزشى فوق العاده نیز باشد. کشوى عکس هایى را که با عکس فرزند قنداقى تان شروع مى شود بیرون بریزید.
بلیط هواپیماى اولین سفر هوایى خود یا کودکتان، برچسب هایى که هیچ وقت به ماشین خود نچسباندید، کارت تبریک هایى که از فامیل دریافت کرده اید و هر چیزى که بخشى از فرهنگ خانواده ى شما را تشکیل مى دهد مى تواند در دفتر یادگارى قرار بگیرد.
به نمایشگاه هاى کتاب بروید
فروشگاه هاى زنجیره اى کتاب جاى بسیار جالبى براى جلب علاقه کودکتان به کتاب و کتابخوانى است.
داستان هایى را پیدا کنید که فیلم یا کارتون آن ساخته شده است
براى این که از این داستان ها و فیلم ها بهترین استفاده را بکنید بهتر است کتاب را قبل از دیدن فیلم به فرزندتان بدهید. بدین ترتیب بچه ها ابتدا فرصت مى کنند شخصیت ها و حوادث را پیش خود تصور کنند و سپس آن ها را با تصور فیلم ساز مقایسه کنند.
کتاب ها را چند باره برای کودک تان بخوانید
اصرار کودک به خواندن چندباره ی کتابی، نشانه ی درجا زدن نیست بلکه معمولا به معنی تقویت توانایی تفکر است. کودکان نوپا از خواندن داستان های تکراری خوششان می آید، زیرا هر بار نکته تازه ای کشف می کنند. این به رشد عملکرد مغز کمک می کند.
شاید راز این علاقه ذهنتان را درگیر کند، اما سعی کنید از این کار لذت ببرید. این راهی است برای شناخت چیز هایی که کودک تان دوست دارد و چیز هایی که دوست ندارد.
