رعايت يک سري نکات مي تواند ترک سيگار را عملي تر و آسان تر کند
عذرا جوانمردي: در اينکه ضرب المثل ها سرشار از حکمت هستند، شکي نيست. اما استثناهايي هم پيدا مي شوند که نبايد چندان به آنها اعتماد و تکيه کرد؛ مثل "ترک عادت موجب مرض است". گاهي اوقات ترک عادت نه تنها موجب مرض نيست بلکه از قضا مرض را درمان هم مي کند. براي اثبات حرفمان شاهد مي آوريم. همه مي دانيم کشيدن سيگار و هم خانواده هايش باعث ابتلا به چه بيماري هاي خطرناکي مي شود. پس بهتر است سفسطه را کنار بگذاريم و سيگاري ها فکري به حال ترک کنند.
قدم اول
پيش از هر چيز تکليفتان را با خودتان روشن کنيد. سلامتي برايتان مهم تر است يا نيکوتين؟ اين را هم در نظر داشته باشيد که تنها شما نيستيد که از کشيدن سيگار آسيب مي بينيد. اطرافيان هم به اندازه شما در خطر هستند. از اين دست فکرها فرار نکنيد.
اطرافيان: لازم نيست با سر کوفت به فرد سيگاري يادآوري کنيد از سيگار کشيدنش آسيب مي بينيد. احساس گناه دادن به يک فرد سيگاري تقريباً تأثير درازمدت و ماندگاري روي او نمي گذارد. گفت و گوهاي منطقي بهتر جواب مي دهند.
تصميم گيري
وقتي تصميم تان قطعي شد، حتماً اطرافيان مثل خانواده، دوستان يا همکاران را از اين تصميم مسرت بخش مطلع کنيد و به آنها بگوييد دقيقاً از کي ديگر سيگار نخواهيد کشيد. اين اعلام عمومي جنبه جدي تر و رسمي تري به عمل شما مي بخشد.
اطرافيان: حواستان به تاريخ اعلام شده باشد و نسبت به آن حساس باشيد. فرد در حال ترک، بايد بداند ترک سيگار برايتان مهم است. در عين حال مراقب رفتارتان باشيد چون اگر بيش از اندازه حساسيت نشان دهيد، ممکن است کلافه شود و به طور کل قيد ترک را بزند!
براي آخرين بار
شيوه ترک را مشخص کنيد. مي توانيد يک باره يا به صورت تدريجي سيگار را کنار بگذاريد. ترک تدريجي همان است که حتماً بارها امتحانش کرده ايد. "فقط همين يک سيگار! براي آخرين بار!" اگر چه اين هم براي خود روشي است و خيلي ها يکباره سيگاره نکشيدن را سنگ بزرگ مي دانند و نشانه عدم ترک. پزشکان معتقدند اگر مصرف نيکوتين يک دفعه قطع شود، نتيجه بهتري در پي خواهد داشت و طبق آمار بيش از 80درصد ترک هاي موفق با اين روش انجام شده است. اما باز هم تصميم با خودتان است. هر طور مايليد! نکته اي که در هر دو روش بايد مدنظر داشت، مقاومت است. زيرقول خودتان نزنيد!
اطرافيان: در اين رابطه مي توانيد مشاوره بدهيد. اما تصميم گيري را به عهده خود فرد بگذاريد. لطفاً اصرار نکنيد. حتي شما دوست عزيز! کساني که در هر موردي خودشان تصميم مي گيرند، احساس مسووليت بيشتري دارند، موفق تر عمل مي کنند.
بجنبيد
زمان ترک را به تعويق نيندازيد. هرچه زودتر بهتر! تا رسيدن روز شروع ترک بي خيال نباشيد. حتي تغييرات جزيي مي توانند کمک فراواني کنند. اگر تا ديروز با دست راست سيگار مي کشيده ايد، حالا با دست چپتان اين کار را بکنيد. محل سيگار کشيدن را عوض کنيد.
خودتان را سرزنش نکنيد
بهتر است واقع بين باشيم. براي کسي که سال هاست نيکوتين مصرف مي کند، خيلي سخت است يک مرتبه بخواهد آن را کنار بگذارد. اگر چند بار در اين راه شکست خورديد، خودتان را سرزنش نکنيد. دوباره سعي کنيد. کاري که شما مي کنيد، کار بزرگي است و فقط از يک قهرمان برمي آيد.
اطرافيان: اين توصيه متوجه شما هم هست. بد نيست بدانيد نيمي از اعتياد به سيگار، اعتياد رواني است. با تشويق هاي مکرر خود و روحيه دادن به فرد سيگاري به او ثابت کنيد، هميشه حمايتش مي کنيد. سرزنش کردن هيچ جايي در برنامه ترک سيگار ندارد و تنها کاري که مي کند، بدتر کردن اوضاع است.
مشورت با پزشک
بهتر است به يک پزشک عمومي مراجعه کنيد و او را از کار بزرگي که قصد انجامش را داريد مطلع کنيد. او مي تواند براي اختلال هايي نظير بي خوابي، پراشتهايي، بي قراري و مشکلات ديگر که ناشي از ترک سيگار هستند، راهکارهاي مؤثري ارائه دهد و پروسه ترک را برايتان آسان تر کند.
اطرافيان: پيشنهاد درمان هاي خانگي را کنار بگذاريد. اجازه بدهيد امور از طريق علمي پيش بروند. به ياد داشته باشيد، پيشنهادهاي شما هر قدر هم دلسوزانه باشد، به اندازه نظر پزشک مطمئن نيستند. شرايط حساس يک آدم در حال ترک را درک کنيد! و او را تشويق کنيد تا در مورد مشکلاتش با يک پزشک مشورت کند.
معاشرت با سيگاري ها ممنوع
براي مدتي با دوستان سيگاري تان کمتر حشر و نشر داشته باشيد. باور کنيد هر قدر هم اراده تان خلل ناپذير باشد، باز هم تحت تأثير قرار خواهيد گرفت. روان شناسان مي گويند، هر گونه اعتيادي دو بعد دارد. بعد جسماني و رواني. حتي اگر جسم شما ديگر به نيکوتين نياز نداشته باشد، ذهنتان هنوز با آن درگير است. بهتر است براي بالا بردن ضريب اطمينان هم که شده با سيگار مواجه نشويد.
اطرافيان: خودتان به اين نتيجه نرسيده ايد که سيگار را ترک کنيد، درست! اما به تصميم دوستتان احترام بگذاريد. يعني نه تنها به کشيدن سيگار تشويقش نکنيد بلکه مقابل او سيگار نکشيد. کره زمين خيلي وسيع است! جاي ديگري را براي سيگار کشيدن انتخاب کنيد. ضمن اينکه يک نخ و يک پک، براي کسي که در حال ترک است، هيچ فرقي با يک پاکت سيگار ندارد. شايد ندانيد که حتي ديدن يک جاسيگاري خالي هم مي تواند عامل محرکي براي سيگار کشيدن باشد. خالي کردن محيط زندگي از هر چيزي که سيگار را تداعي مي کند، لطف بزرگي است.
کمي ورزش
ساعتي را که پيش از ترک، سيگار مي کشيديد، مي شناسيد. براي آن ساعات يا دقايق برنامه ريزي کنيد. مي توانيد سرتان را شلوغ کنيد. فعاليت جسمي و ورزش بسيار مؤثر است. مثلاً اگر عادت داشتيد بعد از نوشيدن چاي سيگار بکشيد، چاي را هم کنار بگذاريد. مي توانيد جاي چاي را با يک نوشيدني ديگر مثل قهوه، نسکافه يا آبميوه عوض کنيد.
جايزه بدهيد
براي هر روز که سيگار نکشيديد، جايزه اي تعيين کنيد. در کمبود امکانات، تفريح با مزه اي است. جايزه هايي که خودتان براي خودتان در نظر مي گيريد، خيلي جذاب هستند چون غالباً هيچ کسي از چيزهاي کوچکي که به آنها احتياج داريد، با خبر نيست.
اطرافيان: شما هم مي توانيد جايزه بدهيد. لازم نيست خيلي هزينه کنيد تا فرد در حال ترک را خوشحال کنيد. اما استمرارتان در اين حرکت باعث شگفت زدگي او مي شود و احساس خوب ناشي از آن او را به ادامه مسيري که در پيش گرفته، هر چند سخت و دشوار، ترغيب مي کند.
مراقب باشيد
فشار رواني روي فردي که در حال ترک است، ممکن است باعث حساسيت بيش از پيش و پايين آمدن آستانه زودرنجي شود. در اين مرحله بايد مراقب گفتار و رفتار خود باشيد و انتظاراتتان را کمي پايين بياوريد.
واقع بين باشيد
عزمتان را جزم کرده ايد که ترک کنيد و دلتان مي خواهد هر چه سريع تر اين اتفاق بيفتد. اما بهتر است واقع بين باشيد. ميان برهايي که پيشنهاد مي شوند الزاماً کمک کننده نيستند. دستگاه الکترونيک ترک سيگار يکي از حقه هاي تجاري است و هيچ کمکي به شما نمي کند. اين حرف کارشناسان وزارت بهداشت است و براساس تحقيقات علمي گفته مي شود.
ترک دسته جمعي
در کلينيک هاي ترک سيگار، جلسات گروهي و انفرادي براي ترک سيگار تشکيل مي شود. اگر احساس مي کنيد به تنهايي از پس ترک برنمي آييد، مي تواند برايتان بهترين گزينه باشد. فقط حواستان باشد که همه چيز به اراده خودتان و تلاشي که مي کنيد، بستگي دارد و هيچ مؤسسه اي معجزه نمي کند.
منبع:نشريه همشهري شماره 7
/ج
