اعلاميه هاي تاريخ ساز
نويسنده: محمد تقي خرسندي
نگاهي به شيوه هدايت انقلاب مرد مي ايران توسط امام خميني (ره)
انقلاب اسلامي ايران، يکي از بزرگترين وقايع قرن بيستم بود که با گذ شت بيش از سه د هه از آن، همچنان بررسي علل و عوامل وقوع و پيروزي آن موضوع بحث بسياري از محافل علمي، سياسي و اجتماعي است. يکي از مهمترين عواملي که تمامي تحليل گران در مورد تاثير ويژه آن بر پيروزي اين انقلاب اتفاق نظر دارند، نقش تاريخي حضرت امام خميني (ره) به عنوان رهبر اين جريان است. هرچند تا کنون از زواياي مختلفي به اين موضوع پرداخته شد ه، اما هنوز اطلاع رساني د قيقي از نقش «بيانيه ها» ي امام خميني (ره) در اين واقعه ارائه نشد ه است. اين در حالي است که به علت عد م حضور فيزيکي امام خميني (ره) در ميان مرد م و با توجه به محدود يت امکانات رسانه اي در 30 سال پيش، اين بيانيه ها نقشي اساسي در شکل د هي، ساماند هي و هدايت جريان هاي انقلابي بر عهد ه داشته اند. اين نقش، وقتي اهميت بيشتري پيدا مي کند که بدانيم اکثر قريب به اتفاق بيانيه ها به صورت مخفيانه و با سخت ترين اقدامات حفاظتي و امنيتي در ميان مرد م توزيع مي شد ه و با اين حال، مرد م خود را متعهد به پيروي از دستورات رهبر ديني خود در هر شرايطي مي دانستند. در اين گزارش سعي شد ه با نگاهي تاريخي-تحليلي به بيانيه هاي صادر شد ه از سوي امام (ره) براي هدايت انقلاب مرد م، به بررسي نحوه پيروزي انقلاب اسلامي پرداخته شود. با توجه به تعد د اين بيانيه ها، فقط برهه پاياني انقلاب اسلامي؛ يعني زمان اقامت امام خميني (ره) در پاريس مورد بررسي قرار گرفته است.
اگر چه اولين جرقه هاي انقلاب اسلامي را مي توان در سال 1342 و حوادث نيمه خرداد آن جست و جو کرد، اما شروع جدي و مجدد آن به دي ماه 1356 و اهانت روزنامه اطلاعات به امام خميني (ره) به عنوان مرجع تقليد بسياري از شيعيان باز مي گردد. سلسله مراسم هاي بزرگداشت شهداي نوزد هم دي ماه قم و پس از آن تبريز و اصفهان و تهران و به ويژه واقعه 17 شهريور، روز به روز به شعله ورتر شد ن انقلاب مرد م کمک مي کرد.
از طرفي اخراج امام خميني (ره) از عراق و امتناع کويت از پذ يرفتن ايشان سبب شد تا رهبر انقلاب ايران راهي اروپا و کشور فرانسه شود و همين امر زمينه هاي آزادي ارتباط بيشتر امام (ره) با همراهانشان در ايران را فراهم کرد که بر خلاف هدف رژيم شاهنشاهي از تبعيد وي بود.
«بار د يگر دست جنايتکار شاه از آستين خيانتکار دولت ياغي نظامي بيرون آمد و ملت ايران را در آستانه ماه محرم، ماه مقابله اسلام و حق و عدالت با جنود شيطان و طاغوت، به خاک و خون کشيد... اخبار طاقت فرساي سراسري ايران عزيز تا اين ساعت که يک روز از محرم نگذ شته است، روح و جان اينجانب را معذ ب نمود...
من از همه انسان ها براي اين امر انساني که ملت ما براي آن قيام نمود ه، استمداد مي کنم. من از عموم مسلمين در اين نهضت اسلامي که براي نجات اسلام و کشور اسلامي برپا شد ه است ياري مي خواهم. من آنان را که با سکوت مرگبار و احيانا با اعمال خود، از شاه خيانتکار پشتيباني مي کنند، نصيحت مي کنم که به ملت مظلوم که براي اسلام خون مي دهد و فداکاري مي کند بپيوند ند و با هواهاي نفساني و شيطاني خود مخالفت کنند. ملت ايران پيروز است...
من از سربازان سراسر کشور خواستارم که از سربازخانه ها فرار کنند. اين وظيفه اي است شرعي که در خد مت ستمکار نبايد بود. من از پدرها و مادرها و عائله صاحب منصبان تقاضا دارم که آنان را از کمک به شاه خائن، اطاعت از صاحب منصبان خد متگزار به شاه و اجانب، بازدارند و از درجه داران خواستارم که به ملت خود بپيوند ند و افتخار خد مت به مسلمين را احراز کنند.
من بايد از اعتصاب همگاني اي که در اين نهضت اسلامي و به پشتيباني ملت برپاست، تشکر کنم. اين اعتصابات پر ارج اگرچه پر زحمت است لکن در پيشبردهد ف هاي انساني ملت نقش مهمي دارد. اعتصابات بزرگ خود را هر چه بيشتر ادامه د هيد. دستگاه اين خائنين و ياغي را فلج کنيد. اعانت به اين خائنان حرام و مخالف رضاي خداست. اطاعت از آنان، به هر عنوان، ضد يت با اسلام و خداي اسلام است. اعتصاب شرکت نفت و جلوگيري از هدر داد ن مال عظيم ملت، اطاعت از خداست.
در اين موقع حساس که سرنوشت ملت ما بايد تعيين شود، هر کس در هر مقامي که هست، اگر سستي کند و از پشتيباني نهضت شانه خالي کند، مطرود پيشواي عظيم ما، امام عصر - عجل الله فرجه الشريف-است و بر ملت ما لازم است او را طرد کنند و عذري از او نپذ يرند...»
به اين ترتيب حتي در ارتشي که مستقيما از شاه حمايت مي کرد، خلل وارد شد و سرباز خانه ها روز به روز خالي تر شد ند.
«به عموم ملت شجاع و فداکار ايران صميمانه درود مي فرستم.شما مرد م عظيم الشان با اراد ه آهنين خود و شعارهاي زند ه و تعيين کنند ه به جهانيان ثابت کرد يد که شاه را نمي خوا هيد و بايد از قدرت غاصبانه خلع شد ه و با اين رفراندوم بزرگ، بي پايگاهي او را براي چند مين بار اعلام کرد يد...
اينجانب با چشمي پر اميد و دلي فشرده از محبت از هواداري شما ملت عزيز، از هد ف هاي بزرگ که سرنگوني رژيم شاه و برچيد ه شد ن نظام شاهنشاهي و استقرار حکومت جمهوري اسلامي است، احساس غرور مي کنم...
من همزمان با راهپيمايي بزرگ شما، در پيامي به سران دولت ها اعلام نمود م که رفراندوم اين دو روز براي هيچ کس ابهامي باقي نگذاشت که ملت شاه را نمي خواهد و عد م رسميت او با اکثريت قريب به اتفاق اعلام کرد و به همين جهت اخطار نمود م که از اين پس هر کس از سران دولت ها از شاه پشتيباني کند، از نفت ايران محروم و قرارداد هاي ايران با آنان غيررسمي اعلام مي شود و مادامي که سران اين دولت هاي پشتيبان شاه بر سر کارند، قطع نفت و بطلان قرارداد ها ادامه دارد...
و نيز براي افسران جوان پيام فرستاد م که به صفت ملت بپيوند ند که ما با آنان را از يوغ مستشاران نظامي نجات داد ه و با آغوش باز پذيرايي مي نماييم... از ملت محترم تقاضا مي کنم که از سربازان و افسراني که به آنان پيوستند يا مي پيوند ند، به بهترين وجه-با حفظ جهات امنيتي - نگهداري و کمک نمايند.
بايد ملت بدانند که موضع، سخت حساس است. چه بسا اشخاصي که يا ندانسته يا خيانتکارانه امر به سکوت و سستي مي کنند، بايد به آنان اعتنا نکنند و اعتراض خود را هر چه بيشتر نسبت به شاه گسترش د هند و چون وسايل ارتباط جمعي در حال اعتصاب به سر مي برند، بايد به هر وسيله ممکن رابطه بين شهرستان ها برقرار نمود ه و مسائل روز و تظاهرات و اخبار مبارزاتي خود را به يکد يگر برسانند...»
اين گونه بود که حتي پايگاه هاي خارجي شاه هم به تدريج از بين مي رفت.
«بر ملت شريف ايران است که از اعتصاب کنند گان شرکت نفت پشتيباني کنند و به آنان براي تهيه مسکن و مؤونه زند گي اعانت کنند و در شهرستان ها صندوق هاي اعانه بگذارند و پس از جمع آوري به وسيله هيات هاي معتمد ه به آنان برسانند و بايد نگذارند برادران خود که در راه خد مت به اسلام و کشور به پا خواسته اند، رنج ببينند.
ملت شريف ايران موظفند به سربازاني که از سربازخانه ها بيرون آمده اند و خدمت به دولت غاصب را روا نداشته اند، کمک کنند... بايد ملت ايران بدانند که نفت و گاز به مقدار مصرف داخل در انبارها موجود است و دولت جنايتکار، براي ايجاد وحشت و نارضايتي، قحطي مصنوعي ايجاد نمود ه و کارکنان شرکت نفت به مقدار مصرف داخل استخراج مي نمود ند...»
و به اين ترتيب نفت توسط مرد م و به ميزان مصرف، به خانه هاي مرد م رساند ه شد. در حقيقت امام (ره) همان طور که از اول هم گفته بود، اعتصاب را براي فشار به دولت ايجاد کرد ه بود و سعي داشت کمترين فشار به مرد م وارد بشود. اين بود که در پيام 12 دي ماه خود ش به مرد م گفت:
«... اعانت به حکومت ياغي و پرداخت ماليات، ولو آب و برق و تلفن و ساير کمک ها به دولتي که شاه بر سرکار آورد، خيانت به ملت و مخالفت با حکم خدا تبارک و تعالي است و بر کارگران و کارمندان محترم و مبارز آب و برق و تلفن است که پيوند خود را با هموطنان شجاع و بي پناه خود مستحکم تر نمود ه و به هيچ وجه دستورات دولت ياغي را در مورد قطع آب و برق و تلفن اطاعت نکنند...
2- لازم است علماي اعلام بلاد و خطباي محترم به کشاورزان عزيز کشور تذ کر د هند که امسال در کشت مواد غذايي خصوصا گند م همت فراوان کنند و از کشت چيزهايي که دولت مجرم به اجانب مي دهد، احراز نمايند...
3- از کسبه و تجار و اصناف محترم تقاضا دارم که قيمت مواد غذايي و اجناس را بالا نبرند... و در صورت امکان به مرد م بي بضاعت تخفيف د هند...»
«از اعتصاب کنند گان محترم مطبوعات که زير بار سانسور د يکتاتوري نرفتند، تشکر مي کنم و اکنون که دولت غيرقانوني جد يد مد عي بر داشتن سانسور است، آقايان به کار ادامه د هند و از اعتصاب بيرون آيند تا تکليف ملت با دولت غيرقانوني معلوم شود. مقتضي است ساير اعتصاب کنند گان محترم به کار خود ادامه د هند که اميد است پيروزي نزد يک باشد. ان شاء الله تعالي»
نگاهي به روزنامه هاي ايام انقلاب نشان مي دهد که مطبوعات آزادانه هر آنچه مي خواستند مي نوشتند و امتيازد هي دولت بختيار به شدت به ضررش تمام شد. اما امام (ره) هيچ گاه فريب وعد ه هاي دولت جد يد را نخورد و در پيام 16 دي ماه گفت:
«... اينان مي خواهند با بعضي کارهاي جزئي و فريبند ه، مثل آزادي مطبوعات و انحلال ساواک و تظاهر به دين مبين اسلام، قدرت را به شاه جاني برگردانند تا در خد مت اجانب، هستي کشور را به غارت داد ه و به نسل و حرث رحم نکنند و اسلام و مذ هب را براي هميشه سرکوب کنند...
ملت آگاه ايران! شجاعانه مبارزات خود را ادامه د هيد که اگر لحظه اي غفلت کنيد تمام خون هايي که در راه اسلام و آزادي داد ه ايدهدر مي رود و چنان ضربه اي به شما وارد مي کنند که نفس هايتان قطع و فرياد هايتان در گلو شکسته شود.
2- ملت از داد ن ماليات -مطلقا- و از داد ن پول آب و برق و تلفن خود داري کنند...
3- علما اعلام بلاد و خطباي محترم و طلاب غيور، قضات وکلاي محترم داد گستري، استادان محترم دانشگاه و دانشگاهيان، بازاريان، اصناف، کارگران، کشاورزان، سياسيون محترم و ساير اقشار ملت، مخلوع بود ن شاه و غيرقانوني بود ن مجلسين و دولت را اعلام کنند...
4- فروشند گان مواد غذايي از گرانفروشي خود داري کنند...
5- از کمک به کارگران و کسبه صنفي که بر اثر اعتصابات ضرر کرد ه اند، غفلت نشود و از وجوه شرعيه مجازند به آنان کمک نمايند...»
«... مطلب ما اين نيست که شاه بايد برود بيرون مملکت، مطلب ما سقوط شاه است از سلطنت... و مطلب دوم اين است که رژيم شاهنشاهي يک رژيمي است که مقبول ملت نيست و از اول هم يک مطلب غلطي بود ه و مطلب ثالث اين است که ما مي خواهيم يک حکومت عد ل بر اساس قوانين اسلام در ايران حکمفرما باشد... تا حالا هيچ مطلبي از آن مطالبي که ما و ملت ايران مي خواهيم حاصل نشد ه است...
الان در ايران جاهاي زيادي پايگاه آمريکايي است... اگر غرب از ما بخواهد که نفت بد هيم به او وعوض آن هم پايگاه در ايران درست بکند، يا يک چيزي که به درد ما نمي خورد در ايران درست کند، يا مضر براي ايران است در ايران درست بکند، ما نفت را اگر به بيابان ها ريختيم، اگر آتش زد يم، به آنها نمي د هيم...»
«... مرد م مسلمان ايران در مبارزات بحق خود، از اين روش هاي غيرانساني استفاد ه نمي کنند و موظف شرعي هستند که به اعلاميه هاي مشتمل بر قتل و غارت و اعلاميه هاي بي امضا به هيچ وجه ترتيب اثر ند هند و از افرادي که مي خواهند به خانه هاي مرد م تجاوز کنند و آتش سوزي کنند، جلوگيري کنند که به نظر مي رسد توطئه اي در دست اجراست که بايد از آن جلوگيري کنند...»
«... 1-به موجب حق شرعي و بر اساس راي اکثريت قاطع مرد م ايران که نسبت به اينجانب ابراز شد ه است، در جهت تحقق اهداف اسلامي ملت، شورايي به نام «شوراي انقلاب اسلامي» مرکب از افراد با صلاحيت و مسلمان و متعهد و مورد وثوق موقتا تعيين شد ه و شروع به کار خواهند کرد. اعضاي اين شورا در اولين فرصت مناسب اعلام خواهند شد... دولت جد يد موظف به انجام مراتب زير است:
الف- تشکيل مجلس موسسان از منتخبين مردم به منظور تصويب قانون اساسي جد يد جمهوري اسلامي
ب- انجام انتخابات بر اساس مصوبات مجلس موسسان و قانون اساسي جد يد
ج- انتقال قدرت به منتخبين جد يد
2- دولت کنوني که منصوب شاه مخلوع و مجلسين غيرقانوني است، هرگز مورد قبول مرد م نخواهد بود. همکاري با اين دولت غاصب به هر شکل و به هر نحوي شرعا حرام و قانونا جرم است... .
3- احتمال اين هست که شاه خائن که در حال رفتن است، دست به يک جنايت بزرگ تري بزند و آن يک کود تاي نظامي است... من بر حسب وظيفه الهي و ملي خود به ارتش ايران هشدار مي د هم و از صاحب منصبان و درجه داران مي خواهم که در صورتي که چنين توطئه اي در کار باشد شديدا از آن جلوگيري کنند...
4- ملت شريف بايد تا نتيجه نهايي دست از مبارزات پرشور خود برندارند که نمي دارند. بايد به اعتصابات و تظاهرات ادامه د هند و در صورتي که چماق به دست با مفسدان به آنان حمله کرد ند، مي توانند از خود د فاع کنند اگرچه منتهي به قتل آنان شود...»
«ملت عزيز ايران!در همين ساعت از شخص مطلعي خبري دريافت کرد م که لازم است شما را مطلع کنم. توطئه اي از خارج کشور و به دست نفع جويان در دست اجراست که بايد ملت ايران با کمال هوشياري و شجاعت آن را خنثي کنند. مي خواهند به مجرد رفتن شاه، دسته هايي از مزدوران و اشرار را وادار کنند که به اسم ملت مسلمان حمله به ارتش و سربازها و شهرباني ها و ديگر موسسات دولتي و نظامي بکنند.تا ... به عنوان د فاع آنان را به قتل عام مرد م بي د فاع وادار کنند... من به ملت شريف و جميع جناح هاي قواي نظامي و انتظامي، به حکم تکليف الهي و ملي، هشدار مي د هم که با بيداري و شجاعت اخلاقي، يکي د يگر از آخرين توطئه ها را خنثي کنيد.»
از طرفي شيوه رفتاري امام (ره) به گونه اي بود که بيشترين فشار به شاه و کم ترين فشار ممکن به مرد م بيايد. بنابراين يکي د يگر از راه هاي خنثي کرد ن تظاهرات مرد م، افزايش فشار بر آنها بود. در اين شرايط مي توان به اهميت هشدارهاي امام (ره) در پيام 25 دي (به مناسبت اربعين) پي برد:
«... 1-از قرار اطلاع ماموران دولت، شب ها گند م انبارها و سيلوها را با کاميون مي برند و مي خواهند قحطي مصنوعي به وجود آورند. وظيفه حتمي مرد م تهران و شهرستان هاست که از اين عمل شد يد ها جلوگيري کنند...
2- از قرار اطلاع دولت آمريکا در صدد است که اسلحه و مهماتي را که در ايران است و در مقابل نفت به مرد م ايران تحميل کرد ه است، يا به سرقت ببرد (اگر تا کنون نبرد ه باشد، چنانچه بعضي از خبرگزاري ها افشا کرد ه اند) يا منفجر کند. بر افسران و درجه داران ارتش و ديگر نيروهاي سه گانه است که از آن جلوگيري کنند و بر ملت است که با ارتش در اين امر همکاري کنند.
3- کشاورزان محترم همت کنند... ممکن است مفسدان قحطي مصنوعي ايجاد کرد ه و کشور را در مضيقه قرار د هند.
4- بانک اسلامي به کشاورزان به منظور ادامه کشاورزي قرض الحسنه بد هند...
5- به جميع بانک هاي خارجي کشور اعلام مي شود که سپرد ه شاه و ... از آن ملت است که اينان اختلاس کرد ه و از کشور خارج کرد ه اند... بانک ها اين وجوه سپرد ه شد ه را نبايد به آنها تحويل د هند که به زودي مقامات صالحه عليه آنان اقامه دعوي خواهند کرد.
6- به وکلاي غيرقانوني مجلسين اخطار مي شود که از رفتن به مجلسين احتراز کنند و در صورت تخلف، مورد مواخذ ه ملت شريف قرار خواهند گرفت.
7- از دانشگاهيان محترم انتظار دارم... به شعارهاي ضد رژيم فاسد و تظاهرات عليه دولت غاصب و شاه و عليه شوراي غيرقانوني سلطنتي ادامه د هند و استاداني را که با دستگاه ظلم و اختناق رابطه دارند يا طرفدار رژيم فاسد هستند، نپذ يرند.
8- به کساني که در شوراي سلطنتي غيرقانوني به عنوان عضويت داخل شد ه اند، اخطار مي کنم که اين عمل غيرقانوني و دخالت آنان در مقدرات کشور جرم است و بي درنگ از اين شورا کناره گيري و در صورت تخلف مسؤول پيشامد ها هستند.»
«الف- خروج شاه از ايران اولين مرحله پايان يافتن سلطه جنايت بار پنجاه ساله رژيم پهلوي است که به دنبال مبارزات قهرمانانه ملت ايران صورت گرفته است. من اين پيروزي مرحله اي را به ملت تبريک مي گويم و بيانيه اي خطاب به ملت صادر خواهم کرد.
ب- ما به زودي دولت موقت انتقالي را براي اجراي انتخابات مجلس موسسان و تصويب قانون اساسي جد يد معرفي مي کنيم.
ج- بازگشت من به ايران در اولين فرصت مناسب انجام خواهد شد.»
و بند جيم اطلاعيه، بهترين قسمت پيام امام (ره)و بزرگ ترين مژد ه براي مرد م ايران بود. از آن روز بود که مرد م اميد شان بيشتر شد و مبارزات، قوي تر. اما شايد خوش بين ترين افراد هم فکر نمي کرد ند که تا پيروزي کمتر از يک ماه فاصله داشته باشند.
«- اولين قد م سياسي بعد از خروج شاه چيست؟
خروج شاه اولين مرحله پيروزي ماست... همان طوري که طليعه پيروزي است، طليعه خلع سلطه اجانب است و اين تبريک بيشتر از تبريک رفتن شاه است...
- آيا حضرت آيت الله تصور نمي فرمايند که اگر با دولت بختيار همکاري نفرمايند احتمال يک د يکتاتوري نظامي و خونريزي هاي جد يد خواهد بود؟
د يکتاتوري نظامي وقتش گذ شت... ملت ايران ديگر آن ملت سابق نيست و تبليغات سوء اثر خود را از دست داد ه است بايد ملت راه خود ش را ادامه دهد تا به آنچه مي خواهد برسد و آن قطع ديکتاتوري است و ايجاد يک مملکت آزاد... ان شاء الله در آيند ه بسيار نزد يک اين آرزو تحقق پيدا مي کند و ما دولت را به همين زودي معرفي خواهيم کرد.
- موقعيت و نقش زنان در دولت آيند ه شما چگونه خواهد بود؟
موقعيت يک انسان صحيح و يک شخصيت آزاد. بر خلاف اين زمان ها که بر ما گذ شت که نه زن هايمان آزاد بود ند و نه مردانمان... ولي اگر چنانچه بخواهند کارهاي خلاف عفت بکنند يا خلاف مصلحت بکنند، البته از آن جلوگيري خواهد شد.»
«1- بر جوانان غيور سراسر کشور لازم است که براي حفظ نظم، با آن دسته از قواي انتظامي که اکنون به آغوش ملت بازگشته اند با تمام نيرو همکاري کنند و با کمال قدرت و جد يت نگذارند که بد خواهان و منحرفين، آشوب و نا امني ايجاد کنند.
2- به تظاهرات و شعارهاي پرشور عليه رژيم سلطنتي و دولت غاصب ادامه د هند و اگر منحرفان و مخالفين اسلام بخواهند اخلالي به وجود آورند و نظم را به هم زنند، از آنان جلوگيري کنند... من از جميع اشخاصي که انحرافي داشته اند يا گرايش به بعضي از مکتب هاي انحرافي داشته اند، تقاضا دارم که به آغوش اسلام که ضامن سعادت آنان است، برگرد ند که ما برادرانه آنها را مي پذ يريم... .
3- دولت موقت براي تهيه مقدمات انتخابات مجلس موسسان به زود ي معرفي مي شود و به کار مشغول خواهند شد. وزارتخانه ها موظفند که آنان را پذ يرفته و با آنان همکاري صميمانه کنند . اينجانب به صلاح وزراي غيرقانوني مي دانم که برکناري خود را اعلام کنند و خود را در مسير ملت قرار د هند.
4- به جميع نيروهاي انتظامي و ... توصيه مي کنم که دست از حمايت محمدرضا پهلوي-که مخلوع است و به کشور بر نمي گرد د و در خارج نيز با نفرت مرد م مواجه است- بردارند و به ملت بپيوند ند که صلاح د نيا و د ين آنان در آن است.
اينجانب از همه طبقات خصوصا حضرات علماي اعلام دراين مواقع حساس تشکر مي کنم... و وحدت کلمه را براي هميشه، خصوصا تا برانداختن رژيم شا هنشاهي و استقرار حکومت جمهوري اسلامي اميد وارم.»
د يگر عملا امور ايران با فرمان هاي امام (ره) مي گذشت...
پيام هاي امام (ره)ادامه داشت و عمد ه مطالب آن بر رد و غيرقانوني خواند ن دولت و مجلسين و شوراي سلطنتي د لالت داشت. همچنين امام (ره) تاکيد زيادي بر حفظ آرامش کشور و پرهيز از هر تشنجي که به نفع اجانب باشد تاکيد مي کرد و نکته شادي بخش پيام ها هم خبر بازگشت قريب الوقوع امام (ره) به ايران بود. اما دولت اجازه بازگشت را به امام خميني (ره) نمي داد.
«کارها و عمليات بختيار و سران کنوني ارتش نه تنها براي ملت ايران، بلکه براي دولت آمريکا هم، به خصوص آيند ه خود آمريکا هم در ايران، سخت ضرر دارد و من ممکن است مجبور شوم دستور جد يد ي درباره اوضاع ايران بد هم. بهتر است شما به ارتش توصيه کنيد که از بختيار اطاعت نکند، دست از اين حرکات بردارند. ادامه اين عمليات توسط بختيار و سران ارتش ممکن است فاجعه اي بزرگ به بار آورد. اگر او و ارتش در امور دخالت نکنند و ما ملت را ساکت کنيم، ضرري براي آمريکا ندارد. اين گونه حرکات و رفتار، ثبات و آرامش منطقه را باعث نخواهد شد. ملت از من حرف شنوي دارد و ثبات به دستور من و با اجراي برنامه من به وجود خواهد آمد...
وقتي من دولت موقت را اعلام کنم، خواهيد د يد که رفع بسياري از ابهامات خواهد شد و خواهيد د يد که ما با مرد م آمريکا دشمني خاصي نداريم و خواهيد د يد که جمهوري اسلامي که بر مباني فقه و احکام اسلامي استوار است، چيزي نيست جز بشر دوستي و به نفع صلح و آرامش همه بشريت است.
بستن فرود گاه، جلوگيري از رفتن ما به ايران، ثبات را بيش از پيش بر هم مي زند، نه آنکه اوضاع را تثبيت نمايد. از جانب نيروهاي من خواسته شد ه که اذ ن بد هم بروند فرود گاه را باز کنند با زور، اما من هنوز چنين اذ ني نداد ه ام. همچنين نيروهاي مسلح از نظامي و غيرنظامي، من جمله عشاير درخواست عمل براي پايان داد ن به وضع کنوني کرد ه اند، اما من هنوز اذ ن نداد ه ام و ترجيح مي د هم که کار با مسالمت تمام شود و سرنوشت مملکت به دست ملت سپرد ه شود.»
«... آنچه وضع را متزلزل مي کند، دولت و بعضي از ارتشيان دست نشاند ه اوست. من بارها گفته ام که ارتش با ماست.
- البته ما ارتش لازم داريم و با استقرار جمهوري اسلامي بايد ارتش قوي باشد اما به نفع مرد م... و از مدرن ترين وسايل برخوردار خواهد بود. البته از وسايل مدرني که به درد ارتش بخورد، نه اينهايي که فعلا به درد مستشاران آمريکايي مي خورد و بس.
- اين امور (سرمايه گذاري هاي خارجي و قرارداد ها) راجع به دولت آيند ه است. البته قرارداد هايي که به نفع ملت باشد محترم است و آنچه به ضرر ملت باشد ملغي خواهد شد. فکر نکنيد چون من در فرانسه هستم، قد مي به نفع فرانسه که به ضرر ملت خود مان باشد بردارم. فرانسه هم مثل د يگر کشورهاست. من به مبارزه خود در هرکجا باشد ادامه مي د هم، فرانسه و جاي د يگر ندارد. البته فعلا از فرانسه- شخصا-متشکرم.
- دولت بختيار، دولت غيرقانوني است و وساطت با او هيچ معني ندارد و ارتش هم مقامي نيست که بتوان با او وارد مذاکره شد...
- به محض آمد ن يک حکومت مرد مي روي کار، با اسرائيل قطع رابطه خواهيم کرد، چون غاصب است.
- من مسؤوليت رياست جمهوري را بر عهد ه نمي گيرم. کار من هدايت آنهاست.
- شخص من مطرح نيست. من از خدا مي خواهم تا در برابر ملتم به شهادت برسم و در کنار آنها کشته شوم. من بارها گفته ام که من با يک شخص عادي يکي هستم.
- همه احزاب در ايران آزاد خواهند بود مگر آنکه مخالف با مصالح ملت باشد. در آن صورت از فعاليت آنها جلوگيري مي شود...
- هيچ حمايتي (خارجي) از ما نشد ه است. گاهي لفظا اظهار حمايت شد ه است، لکن حمايت عملي به هيچ وجه وجود ندارد و ما محتاج هيچ حمايتي نيستيم. ملت ايران اراد ه کرد ه است تا پيروز شود و حتما پيروز خواهد شد.
- حجاب به معناي متداول ميان ما که اسمش حجاب اسلامي است، با آزادي مخالفتي ندارد. اسلام با آنچه خلاف عفت است مخالفت دارد...
- من متاسفم که شما غربي ها معنويات را فداي ماد يات کرد يد و مصالح مادي را بر معنويات مقد م داشتيد. همين امر موجب اين بد بختي هاست. آنچه بشر را مترقي مي کند، معنويات است...»
امام در مصاحبه 9 بهمن هم تمام مطالب قبلي را تکرار کرد؛ غيرقانوني بود ن بختيار، وابسته بود ن سران ارتش، عد م ترس از کود تاي نظامي و از همه مهمتر، بازگشت به ايران در اولين فرصت ممکن. در همين روز امام (ره) پيامي خطاب به ملت داد و از آنها خواست به مبارزاتشان ادامه بد هند و از تمامي کارگزاران حکومتي و نيروهاي کشوري و لشگري خواست که به مرد م بپيوند ند و در مقابل آنان قرار نگيرند و باز هم بر بازگشت به ايران تاکيد کرد.
استقبال بي نظير بود، ولي همه اينها باعث نمي شد امام (ره) از فرانسوي ها قدرداني نکند. به خصوص اهالي نوفل لوشاتو که د يگر حالا به امام (ره) عادت کرد ه بود ند. هرچند امام (ره) فقط چهار ماه در فرانسه بود ولي مرد م هنوز ياد شان بود که در روز ميلاد مسيح (ع)، از طرف امام (ره) هدايايي براي اهالي نوفل لوشاتو فرستاد ه شد ه بود. مهرباني هاي امام (ره) براي غريبه هاي فرانسوي هم فراموش نشد ني بود و جدا شد ن از امام (ره) براي آنها هم مشکل. آنهايي که شايد هيچ گاه فکر نمي کرد ند روستاي کوچک شان، روزي کانون توجه تمام جهان بشود. امام (ره) در 11 بهمن پيام خداحافظي خود شان را به فرانسوي ها داد ند:
«بسم الله الرحمن الرحيم
در اين موقع که پس از چهار ماه توقف پرحادثه در خاک فرانسه، براي خد مت به وطنم مي خواهم اينجا را ترک کنم، لازم مي دانم از دولت فرانسه که وسايل امنيت و آزادي بيان را براي اينجانب مهيا نمود و از اهالي محترم که با حسن انسان دوستي، علاقه خود را به آزادي و استقلال کشور ايران اظهار داشتند، تشکر کنم. اميد است مهمان نوازي دولت و ملت فرانسه و حس آزاد يخواهي آنان را فراموش نکنم. و از زحماتي که به همسايگان و اهالي نوفل لوشاتو داد م، معذرت مي خواهم. اميد است احترامات اينجانب را بپذ يرند.
2 شهر ربيع الاول 1399 - روح الله الموسوي الخميني»
و 12 بهمن امام (ره) پا به خانه خود ش گذاشت.
«پس از اهداي سلام و تحيات، ما احتياج به رجالي متد ين و قابل اعتماد داريم که در عضويت شورايي-پس از سقوط رژيم- شرکت کنند و داراي شرايطي باشند علاوه بر تد ين و علاقه به اسلام:
1- نداشتن افکار مکاتب انحرافي بلکه عد م تمايل به آن مکاتب. فقط افکار اسلامي داشته باشند.
2- لياقت اداره يک وزارتخانه را داشته باشند يعني مطلع و مد ير باشند.
3- معروف به مليت و خوشنام باشند.
4- در دولت هاي فاسد و مجلسين معروف به فساد عضويت نداشته باشند.
5- از سرمايه داران و معروف به سرمايه داري نباشند.
6- از طبقه روحانيون نباشند.
با اسرع اوقات در مجمعي از رفقاي با اطلاع روشن، در قم مطلب را طرح و بي درنگ کوشش کنيد در پيدا کرد ن چنين اشخاصي- حداقل د ه نفر را تعيين-ولو به کمک از مطلعين بلاد ديگر- و به اينجانب معرفي نمايد. با تصد يق واجديت شرايط و امضاي آن. اين مطلب به تهران هم تذ کر داد ه شد ه است.»
«... نظر به اينکه بعضي اعتصاب ها و متوقف بود ن وسايل حمل آذوقه و مواد غذايي مورد نياز مرد م، خصوصا گند م يا تعطيل برنامه هاي نگهداري و تعميرات دستگاه هاي صنعتي، ممکن است سبب محروميت هاي مشقت بار و فلج کنند ه براي مرد م زير ستم يا رکود فعاليت هاي اقتصادي و سبب خسارت هاي غيرقابل جبران گردد و نيز دستاويز تبليغاتي و حربه جنگي به دست حريف بدهد، بايد سعي شود که ضمن ابراز انزجار و به زانو درآورد ن دستگاه هاي غاصب حاکم- که هد ف اصلي اعتصاب است-زيان هاي ناشيه کمتر متوجه ملت شجاع و مرد م بيداري که سربازان اين کارزار مي باشند، گردد.
بد ين وسيله به جنابعالي ماموريت داد ه مي شود که به اتفاق جناب آقاي حجت الاسلام آقاي شيخ محمد جواد باهنر و جناب آقاي مهندس علي اکبر معين فر و دو نفر ديگر که با مشورت آقايان تعيين خواهيد کرد، هياتي براي تقويت و تنظيم اعتصابات تشکيل د هيد...»
«جناب آقاي د کتر جليل ضرابي! به طوري که مسبوق هستيد، سفير فاسد غيرقانوني طرفدار محمدرضا پهلوي خيانتکار، ... حاضر نشد ه است دست از تلاش هاي مذ بوحانه خود بردارد و کارمندان محترم سفارت ايران در واشنگتن و کنسولگري هاي ايران در مراکز مختلف آمريکا، حسب وظيفه قانوني و ملي خود وي را نپذ يرفته اند. لهذا بد ين وسيله به جنابعالي و آقايان د کتر طباطبايي، رضا صدر، احمد عزيزي، شهريار روحاني ماموريت داد ه مي شود تا... بر امور سفارتخانه و کنسولگري ها سرپرستي نمود ه در حفظ اسناد و مدارکي که به ملت ايران تعلق دارند، به هر ترتيب که مقتضي مي دانيد عمل بفرماييد.
«بسمه تعالي. سعي کنيد براي جامعه فرد مفيد باشيد. سعي کنيد تحت تاثير نيروهاي شيطاني قرار نگيريد.سعي کنيد انسان متعهد باشيد.
ان شاء الله سلامت باشيد.
روح الله الموسوي الخميني»
منبع:آيه ويژه نامه د ين وفرهنگ همشهري جوان
انقلاب اسلامي ايران، يکي از بزرگترين وقايع قرن بيستم بود که با گذ شت بيش از سه د هه از آن، همچنان بررسي علل و عوامل وقوع و پيروزي آن موضوع بحث بسياري از محافل علمي، سياسي و اجتماعي است. يکي از مهمترين عواملي که تمامي تحليل گران در مورد تاثير ويژه آن بر پيروزي اين انقلاب اتفاق نظر دارند، نقش تاريخي حضرت امام خميني (ره) به عنوان رهبر اين جريان است. هرچند تا کنون از زواياي مختلفي به اين موضوع پرداخته شد ه، اما هنوز اطلاع رساني د قيقي از نقش «بيانيه ها» ي امام خميني (ره) در اين واقعه ارائه نشد ه است. اين در حالي است که به علت عد م حضور فيزيکي امام خميني (ره) در ميان مرد م و با توجه به محدود يت امکانات رسانه اي در 30 سال پيش، اين بيانيه ها نقشي اساسي در شکل د هي، ساماند هي و هدايت جريان هاي انقلابي بر عهد ه داشته اند. اين نقش، وقتي اهميت بيشتري پيدا مي کند که بدانيم اکثر قريب به اتفاق بيانيه ها به صورت مخفيانه و با سخت ترين اقدامات حفاظتي و امنيتي در ميان مرد م توزيع مي شد ه و با اين حال، مرد م خود را متعهد به پيروي از دستورات رهبر ديني خود در هر شرايطي مي دانستند. در اين گزارش سعي شد ه با نگاهي تاريخي-تحليلي به بيانيه هاي صادر شد ه از سوي امام (ره) براي هدايت انقلاب مرد م، به بررسي نحوه پيروزي انقلاب اسلامي پرداخته شود. با توجه به تعد د اين بيانيه ها، فقط برهه پاياني انقلاب اسلامي؛ يعني زمان اقامت امام خميني (ره) در پاريس مورد بررسي قرار گرفته است.
اگر چه اولين جرقه هاي انقلاب اسلامي را مي توان در سال 1342 و حوادث نيمه خرداد آن جست و جو کرد، اما شروع جدي و مجدد آن به دي ماه 1356 و اهانت روزنامه اطلاعات به امام خميني (ره) به عنوان مرجع تقليد بسياري از شيعيان باز مي گردد. سلسله مراسم هاي بزرگداشت شهداي نوزد هم دي ماه قم و پس از آن تبريز و اصفهان و تهران و به ويژه واقعه 17 شهريور، روز به روز به شعله ورتر شد ن انقلاب مرد م کمک مي کرد.
از طرفي اخراج امام خميني (ره) از عراق و امتناع کويت از پذ يرفتن ايشان سبب شد تا رهبر انقلاب ايران راهي اروپا و کشور فرانسه شود و همين امر زمينه هاي آزادي ارتباط بيشتر امام (ره) با همراهانشان در ايران را فراهم کرد که بر خلاف هدف رژيم شاهنشاهي از تبعيد وي بود.
محرم؛ آغاز دوباره انقلاب
«بار د يگر دست جنايتکار شاه از آستين خيانتکار دولت ياغي نظامي بيرون آمد و ملت ايران را در آستانه ماه محرم، ماه مقابله اسلام و حق و عدالت با جنود شيطان و طاغوت، به خاک و خون کشيد... اخبار طاقت فرساي سراسري ايران عزيز تا اين ساعت که يک روز از محرم نگذ شته است، روح و جان اينجانب را معذ ب نمود...
من از همه انسان ها براي اين امر انساني که ملت ما براي آن قيام نمود ه، استمداد مي کنم. من از عموم مسلمين در اين نهضت اسلامي که براي نجات اسلام و کشور اسلامي برپا شد ه است ياري مي خواهم. من آنان را که با سکوت مرگبار و احيانا با اعمال خود، از شاه خيانتکار پشتيباني مي کنند، نصيحت مي کنم که به ملت مظلوم که براي اسلام خون مي دهد و فداکاري مي کند بپيوند ند و با هواهاي نفساني و شيطاني خود مخالفت کنند. ملت ايران پيروز است...
من از سربازان سراسر کشور خواستارم که از سربازخانه ها فرار کنند. اين وظيفه اي است شرعي که در خد مت ستمکار نبايد بود. من از پدرها و مادرها و عائله صاحب منصبان تقاضا دارم که آنان را از کمک به شاه خائن، اطاعت از صاحب منصبان خد متگزار به شاه و اجانب، بازدارند و از درجه داران خواستارم که به ملت خود بپيوند ند و افتخار خد مت به مسلمين را احراز کنند.
من بايد از اعتصاب همگاني اي که در اين نهضت اسلامي و به پشتيباني ملت برپاست، تشکر کنم. اين اعتصابات پر ارج اگرچه پر زحمت است لکن در پيشبردهد ف هاي انساني ملت نقش مهمي دارد. اعتصابات بزرگ خود را هر چه بيشتر ادامه د هيد. دستگاه اين خائنين و ياغي را فلج کنيد. اعانت به اين خائنان حرام و مخالف رضاي خداست. اطاعت از آنان، به هر عنوان، ضد يت با اسلام و خداي اسلام است. اعتصاب شرکت نفت و جلوگيري از هدر داد ن مال عظيم ملت، اطاعت از خداست.
در اين موقع حساس که سرنوشت ملت ما بايد تعيين شود، هر کس در هر مقامي که هست، اگر سستي کند و از پشتيباني نهضت شانه خالي کند، مطرود پيشواي عظيم ما، امام عصر - عجل الله فرجه الشريف-است و بر ملت ما لازم است او را طرد کنند و عذري از او نپذ يرند...»
به اين ترتيب حتي در ارتشي که مستقيما از شاه حمايت مي کرد، خلل وارد شد و سرباز خانه ها روز به روز خالي تر شد ند.
عاشورا؛ رفراندوم بزرگ ملت
«به عموم ملت شجاع و فداکار ايران صميمانه درود مي فرستم.شما مرد م عظيم الشان با اراد ه آهنين خود و شعارهاي زند ه و تعيين کنند ه به جهانيان ثابت کرد يد که شاه را نمي خوا هيد و بايد از قدرت غاصبانه خلع شد ه و با اين رفراندوم بزرگ، بي پايگاهي او را براي چند مين بار اعلام کرد يد...
اينجانب با چشمي پر اميد و دلي فشرده از محبت از هواداري شما ملت عزيز، از هد ف هاي بزرگ که سرنگوني رژيم شاه و برچيد ه شد ن نظام شاهنشاهي و استقرار حکومت جمهوري اسلامي است، احساس غرور مي کنم...
من همزمان با راهپيمايي بزرگ شما، در پيامي به سران دولت ها اعلام نمود م که رفراندوم اين دو روز براي هيچ کس ابهامي باقي نگذاشت که ملت شاه را نمي خواهد و عد م رسميت او با اکثريت قريب به اتفاق اعلام کرد و به همين جهت اخطار نمود م که از اين پس هر کس از سران دولت ها از شاه پشتيباني کند، از نفت ايران محروم و قرارداد هاي ايران با آنان غيررسمي اعلام مي شود و مادامي که سران اين دولت هاي پشتيبان شاه بر سر کارند، قطع نفت و بطلان قرارداد ها ادامه دارد...
و نيز براي افسران جوان پيام فرستاد م که به صفت ملت بپيوند ند که ما با آنان را از يوغ مستشاران نظامي نجات داد ه و با آغوش باز پذيرايي مي نماييم... از ملت محترم تقاضا مي کنم که از سربازان و افسراني که به آنان پيوستند يا مي پيوند ند، به بهترين وجه-با حفظ جهات امنيتي - نگهداري و کمک نمايند.
بايد ملت بدانند که موضع، سخت حساس است. چه بسا اشخاصي که يا ندانسته يا خيانتکارانه امر به سکوت و سستي مي کنند، بايد به آنان اعتنا نکنند و اعتراض خود را هر چه بيشتر نسبت به شاه گسترش د هند و چون وسايل ارتباط جمعي در حال اعتصاب به سر مي برند، بايد به هر وسيله ممکن رابطه بين شهرستان ها برقرار نمود ه و مسائل روز و تظاهرات و اخبار مبارزاتي خود را به يکد يگر برسانند...»
اين گونه بود که حتي پايگاه هاي خارجي شاه هم به تدريج از بين مي رفت.
حمايت از مرد م در عين اعتصاب سراسري
«بر ملت شريف ايران است که از اعتصاب کنند گان شرکت نفت پشتيباني کنند و به آنان براي تهيه مسکن و مؤونه زند گي اعانت کنند و در شهرستان ها صندوق هاي اعانه بگذارند و پس از جمع آوري به وسيله هيات هاي معتمد ه به آنان برسانند و بايد نگذارند برادران خود که در راه خد مت به اسلام و کشور به پا خواسته اند، رنج ببينند.
ملت شريف ايران موظفند به سربازاني که از سربازخانه ها بيرون آمده اند و خدمت به دولت غاصب را روا نداشته اند، کمک کنند... بايد ملت ايران بدانند که نفت و گاز به مقدار مصرف داخل در انبارها موجود است و دولت جنايتکار، براي ايجاد وحشت و نارضايتي، قحطي مصنوعي ايجاد نمود ه و کارکنان شرکت نفت به مقدار مصرف داخل استخراج مي نمود ند...»
و به اين ترتيب نفت توسط مرد م و به ميزان مصرف، به خانه هاي مرد م رساند ه شد. در حقيقت امام (ره) همان طور که از اول هم گفته بود، اعتصاب را براي فشار به دولت ايجاد کرد ه بود و سعي داشت کمترين فشار به مرد م وارد بشود. اين بود که در پيام 12 دي ماه خود ش به مرد م گفت:
«... اعانت به حکومت ياغي و پرداخت ماليات، ولو آب و برق و تلفن و ساير کمک ها به دولتي که شاه بر سرکار آورد، خيانت به ملت و مخالفت با حکم خدا تبارک و تعالي است و بر کارگران و کارمندان محترم و مبارز آب و برق و تلفن است که پيوند خود را با هموطنان شجاع و بي پناه خود مستحکم تر نمود ه و به هيچ وجه دستورات دولت ياغي را در مورد قطع آب و برق و تلفن اطاعت نکنند...
اکنون لازم است تذ کراتي بدهم
2- لازم است علماي اعلام بلاد و خطباي محترم به کشاورزان عزيز کشور تذ کر د هند که امسال در کشت مواد غذايي خصوصا گند م همت فراوان کنند و از کشت چيزهايي که دولت مجرم به اجانب مي دهد، احراز نمايند...
3- از کسبه و تجار و اصناف محترم تقاضا دارم که قيمت مواد غذايي و اجناس را بالا نبرند... و در صورت امکان به مرد م بي بضاعت تخفيف د هند...»
خروج مطبوعات از اعتصاب
«از اعتصاب کنند گان محترم مطبوعات که زير بار سانسور د يکتاتوري نرفتند، تشکر مي کنم و اکنون که دولت غيرقانوني جد يد مد عي بر داشتن سانسور است، آقايان به کار ادامه د هند و از اعتصاب بيرون آيند تا تکليف ملت با دولت غيرقانوني معلوم شود. مقتضي است ساير اعتصاب کنند گان محترم به کار خود ادامه د هند که اميد است پيروزي نزد يک باشد. ان شاء الله تعالي»
نگاهي به روزنامه هاي ايام انقلاب نشان مي دهد که مطبوعات آزادانه هر آنچه مي خواستند مي نوشتند و امتيازد هي دولت بختيار به شدت به ضررش تمام شد. اما امام (ره) هيچ گاه فريب وعد ه هاي دولت جد يد را نخورد و در پيام 16 دي ماه گفت:
«... اينان مي خواهند با بعضي کارهاي جزئي و فريبند ه، مثل آزادي مطبوعات و انحلال ساواک و تظاهر به دين مبين اسلام، قدرت را به شاه جاني برگردانند تا در خد مت اجانب، هستي کشور را به غارت داد ه و به نسل و حرث رحم نکنند و اسلام و مذ هب را براي هميشه سرکوب کنند...
ملت آگاه ايران! شجاعانه مبارزات خود را ادامه د هيد که اگر لحظه اي غفلت کنيد تمام خون هايي که در راه اسلام و آزادي داد ه ايدهدر مي رود و چنان ضربه اي به شما وارد مي کنند که نفس هايتان قطع و فرياد هايتان در گلو شکسته شود.
... اينک چند مطلب را لازم مي دانم تذ کر دهم
2- ملت از داد ن ماليات -مطلقا- و از داد ن پول آب و برق و تلفن خود داري کنند...
3- علما اعلام بلاد و خطباي محترم و طلاب غيور، قضات وکلاي محترم داد گستري، استادان محترم دانشگاه و دانشگاهيان، بازاريان، اصناف، کارگران، کشاورزان، سياسيون محترم و ساير اقشار ملت، مخلوع بود ن شاه و غيرقانوني بود ن مجلسين و دولت را اعلام کنند...
4- فروشند گان مواد غذايي از گرانفروشي خود داري کنند...
5- از کمک به کارگران و کسبه صنفي که بر اثر اعتصابات ضرر کرد ه اند، غفلت نشود و از وجوه شرعيه مجازند به آنان کمک نمايند...»
حکومت شاه بايد ساقط شود
«... مطلب ما اين نيست که شاه بايد برود بيرون مملکت، مطلب ما سقوط شاه است از سلطنت... و مطلب دوم اين است که رژيم شاهنشاهي يک رژيمي است که مقبول ملت نيست و از اول هم يک مطلب غلطي بود ه و مطلب ثالث اين است که ما مي خواهيم يک حکومت عد ل بر اساس قوانين اسلام در ايران حکمفرما باشد... تا حالا هيچ مطلبي از آن مطالبي که ما و ملت ايران مي خواهيم حاصل نشد ه است...
الان در ايران جاهاي زيادي پايگاه آمريکايي است... اگر غرب از ما بخواهد که نفت بد هيم به او وعوض آن هم پايگاه در ايران درست بکند، يا يک چيزي که به درد ما نمي خورد در ايران درست کند، يا مضر براي ايران است در ايران درست بکند، ما نفت را اگر به بيابان ها ريختيم، اگر آتش زد يم، به آنها نمي د هيم...»
پرهيز از توطئه در قالب انقلاب
«... مرد م مسلمان ايران در مبارزات بحق خود، از اين روش هاي غيرانساني استفاد ه نمي کنند و موظف شرعي هستند که به اعلاميه هاي مشتمل بر قتل و غارت و اعلاميه هاي بي امضا به هيچ وجه ترتيب اثر ند هند و از افرادي که مي خواهند به خانه هاي مرد م تجاوز کنند و آتش سوزي کنند، جلوگيري کنند که به نظر مي رسد توطئه اي در دست اجراست که بايد از آن جلوگيري کنند...»
تشکيل شوراي انقلاب
«... 1-به موجب حق شرعي و بر اساس راي اکثريت قاطع مرد م ايران که نسبت به اينجانب ابراز شد ه است، در جهت تحقق اهداف اسلامي ملت، شورايي به نام «شوراي انقلاب اسلامي» مرکب از افراد با صلاحيت و مسلمان و متعهد و مورد وثوق موقتا تعيين شد ه و شروع به کار خواهند کرد. اعضاي اين شورا در اولين فرصت مناسب اعلام خواهند شد... دولت جد يد موظف به انجام مراتب زير است:
الف- تشکيل مجلس موسسان از منتخبين مردم به منظور تصويب قانون اساسي جد يد جمهوري اسلامي
ب- انجام انتخابات بر اساس مصوبات مجلس موسسان و قانون اساسي جد يد
ج- انتقال قدرت به منتخبين جد يد
2- دولت کنوني که منصوب شاه مخلوع و مجلسين غيرقانوني است، هرگز مورد قبول مرد م نخواهد بود. همکاري با اين دولت غاصب به هر شکل و به هر نحوي شرعا حرام و قانونا جرم است... .
3- احتمال اين هست که شاه خائن که در حال رفتن است، دست به يک جنايت بزرگ تري بزند و آن يک کود تاي نظامي است... من بر حسب وظيفه الهي و ملي خود به ارتش ايران هشدار مي د هم و از صاحب منصبان و درجه داران مي خواهم که در صورتي که چنين توطئه اي در کار باشد شديدا از آن جلوگيري کنند...
4- ملت شريف بايد تا نتيجه نهايي دست از مبارزات پرشور خود برندارند که نمي دارند. بايد به اعتصابات و تظاهرات ادامه د هند و در صورتي که چماق به دست با مفسدان به آنان حمله کرد ند، مي توانند از خود د فاع کنند اگرچه منتهي به قتل آنان شود...»
ملت؛ محافظ ارتش
«ملت عزيز ايران!در همين ساعت از شخص مطلعي خبري دريافت کرد م که لازم است شما را مطلع کنم. توطئه اي از خارج کشور و به دست نفع جويان در دست اجراست که بايد ملت ايران با کمال هوشياري و شجاعت آن را خنثي کنند. مي خواهند به مجرد رفتن شاه، دسته هايي از مزدوران و اشرار را وادار کنند که به اسم ملت مسلمان حمله به ارتش و سربازها و شهرباني ها و ديگر موسسات دولتي و نظامي بکنند.تا ... به عنوان د فاع آنان را به قتل عام مرد م بي د فاع وادار کنند... من به ملت شريف و جميع جناح هاي قواي نظامي و انتظامي، به حکم تکليف الهي و ملي، هشدار مي د هم که با بيداري و شجاعت اخلاقي، يکي د يگر از آخرين توطئه ها را خنثي کنيد.»
نزد يکي پيروزي و افزايش توطئه ها
از طرفي شيوه رفتاري امام (ره) به گونه اي بود که بيشترين فشار به شاه و کم ترين فشار ممکن به مرد م بيايد. بنابراين يکي د يگر از راه هاي خنثي کرد ن تظاهرات مرد م، افزايش فشار بر آنها بود. در اين شرايط مي توان به اهميت هشدارهاي امام (ره) در پيام 25 دي (به مناسبت اربعين) پي برد:
«... 1-از قرار اطلاع ماموران دولت، شب ها گند م انبارها و سيلوها را با کاميون مي برند و مي خواهند قحطي مصنوعي به وجود آورند. وظيفه حتمي مرد م تهران و شهرستان هاست که از اين عمل شد يد ها جلوگيري کنند...
2- از قرار اطلاع دولت آمريکا در صدد است که اسلحه و مهماتي را که در ايران است و در مقابل نفت به مرد م ايران تحميل کرد ه است، يا به سرقت ببرد (اگر تا کنون نبرد ه باشد، چنانچه بعضي از خبرگزاري ها افشا کرد ه اند) يا منفجر کند. بر افسران و درجه داران ارتش و ديگر نيروهاي سه گانه است که از آن جلوگيري کنند و بر ملت است که با ارتش در اين امر همکاري کنند.
3- کشاورزان محترم همت کنند... ممکن است مفسدان قحطي مصنوعي ايجاد کرد ه و کشور را در مضيقه قرار د هند.
4- بانک اسلامي به کشاورزان به منظور ادامه کشاورزي قرض الحسنه بد هند...
5- به جميع بانک هاي خارجي کشور اعلام مي شود که سپرد ه شاه و ... از آن ملت است که اينان اختلاس کرد ه و از کشور خارج کرد ه اند... بانک ها اين وجوه سپرد ه شد ه را نبايد به آنها تحويل د هند که به زودي مقامات صالحه عليه آنان اقامه دعوي خواهند کرد.
6- به وکلاي غيرقانوني مجلسين اخطار مي شود که از رفتن به مجلسين احتراز کنند و در صورت تخلف، مورد مواخذ ه ملت شريف قرار خواهند گرفت.
7- از دانشگاهيان محترم انتظار دارم... به شعارهاي ضد رژيم فاسد و تظاهرات عليه دولت غاصب و شاه و عليه شوراي غيرقانوني سلطنتي ادامه د هند و استاداني را که با دستگاه ظلم و اختناق رابطه دارند يا طرفدار رژيم فاسد هستند، نپذ يرند.
8- به کساني که در شوراي سلطنتي غيرقانوني به عنوان عضويت داخل شد ه اند، اخطار مي کنم که اين عمل غيرقانوني و دخالت آنان در مقدرات کشور جرم است و بي درنگ از اين شورا کناره گيري و در صورت تخلف مسؤول پيشامد ها هستند.»
شاه رفت
«الف- خروج شاه از ايران اولين مرحله پايان يافتن سلطه جنايت بار پنجاه ساله رژيم پهلوي است که به دنبال مبارزات قهرمانانه ملت ايران صورت گرفته است. من اين پيروزي مرحله اي را به ملت تبريک مي گويم و بيانيه اي خطاب به ملت صادر خواهم کرد.
ب- ما به زودي دولت موقت انتقالي را براي اجراي انتخابات مجلس موسسان و تصويب قانون اساسي جد يد معرفي مي کنيم.
ج- بازگشت من به ايران در اولين فرصت مناسب انجام خواهد شد.»
و بند جيم اطلاعيه، بهترين قسمت پيام امام (ره)و بزرگ ترين مژد ه براي مرد م ايران بود. از آن روز بود که مرد م اميد شان بيشتر شد و مبارزات، قوي تر. اما شايد خوش بين ترين افراد هم فکر نمي کرد ند که تا پيروزي کمتر از يک ماه فاصله داشته باشند.
کشور پس از شاه
«- اولين قد م سياسي بعد از خروج شاه چيست؟
خروج شاه اولين مرحله پيروزي ماست... همان طوري که طليعه پيروزي است، طليعه خلع سلطه اجانب است و اين تبريک بيشتر از تبريک رفتن شاه است...
- آيا حضرت آيت الله تصور نمي فرمايند که اگر با دولت بختيار همکاري نفرمايند احتمال يک د يکتاتوري نظامي و خونريزي هاي جد يد خواهد بود؟
د يکتاتوري نظامي وقتش گذ شت... ملت ايران ديگر آن ملت سابق نيست و تبليغات سوء اثر خود را از دست داد ه است بايد ملت راه خود ش را ادامه دهد تا به آنچه مي خواهد برسد و آن قطع ديکتاتوري است و ايجاد يک مملکت آزاد... ان شاء الله در آيند ه بسيار نزد يک اين آرزو تحقق پيدا مي کند و ما دولت را به همين زودي معرفي خواهيم کرد.
- موقعيت و نقش زنان در دولت آيند ه شما چگونه خواهد بود؟
موقعيت يک انسان صحيح و يک شخصيت آزاد. بر خلاف اين زمان ها که بر ما گذ شت که نه زن هايمان آزاد بود ند و نه مردانمان... ولي اگر چنانچه بخواهند کارهاي خلاف عفت بکنند يا خلاف مصلحت بکنند، البته از آن جلوگيري خواهد شد.»
به ملت بپيوند يد
«1- بر جوانان غيور سراسر کشور لازم است که براي حفظ نظم، با آن دسته از قواي انتظامي که اکنون به آغوش ملت بازگشته اند با تمام نيرو همکاري کنند و با کمال قدرت و جد يت نگذارند که بد خواهان و منحرفين، آشوب و نا امني ايجاد کنند.
2- به تظاهرات و شعارهاي پرشور عليه رژيم سلطنتي و دولت غاصب ادامه د هند و اگر منحرفان و مخالفين اسلام بخواهند اخلالي به وجود آورند و نظم را به هم زنند، از آنان جلوگيري کنند... من از جميع اشخاصي که انحرافي داشته اند يا گرايش به بعضي از مکتب هاي انحرافي داشته اند، تقاضا دارم که به آغوش اسلام که ضامن سعادت آنان است، برگرد ند که ما برادرانه آنها را مي پذ يريم... .
3- دولت موقت براي تهيه مقدمات انتخابات مجلس موسسان به زود ي معرفي مي شود و به کار مشغول خواهند شد. وزارتخانه ها موظفند که آنان را پذ يرفته و با آنان همکاري صميمانه کنند . اينجانب به صلاح وزراي غيرقانوني مي دانم که برکناري خود را اعلام کنند و خود را در مسير ملت قرار د هند.
4- به جميع نيروهاي انتظامي و ... توصيه مي کنم که دست از حمايت محمدرضا پهلوي-که مخلوع است و به کشور بر نمي گرد د و در خارج نيز با نفرت مرد م مواجه است- بردارند و به ملت بپيوند ند که صلاح د نيا و د ين آنان در آن است.
اينجانب از همه طبقات خصوصا حضرات علماي اعلام دراين مواقع حساس تشکر مي کنم... و وحدت کلمه را براي هميشه، خصوصا تا برانداختن رژيم شا هنشاهي و استقرار حکومت جمهوري اسلامي اميد وارم.»
د يگر عملا امور ايران با فرمان هاي امام (ره) مي گذشت...
ادامه توطئه ها
پيام هاي امام (ره)ادامه داشت و عمد ه مطالب آن بر رد و غيرقانوني خواند ن دولت و مجلسين و شوراي سلطنتي د لالت داشت. همچنين امام (ره) تاکيد زيادي بر حفظ آرامش کشور و پرهيز از هر تشنجي که به نفع اجانب باشد تاکيد مي کرد و نکته شادي بخش پيام ها هم خبر بازگشت قريب الوقوع امام (ره) به ايران بود. اما دولت اجازه بازگشت را به امام خميني (ره) نمي داد.
هشدار به دولت آمريکا و ايران
«کارها و عمليات بختيار و سران کنوني ارتش نه تنها براي ملت ايران، بلکه براي دولت آمريکا هم، به خصوص آيند ه خود آمريکا هم در ايران، سخت ضرر دارد و من ممکن است مجبور شوم دستور جد يد ي درباره اوضاع ايران بد هم. بهتر است شما به ارتش توصيه کنيد که از بختيار اطاعت نکند، دست از اين حرکات بردارند. ادامه اين عمليات توسط بختيار و سران ارتش ممکن است فاجعه اي بزرگ به بار آورد. اگر او و ارتش در امور دخالت نکنند و ما ملت را ساکت کنيم، ضرري براي آمريکا ندارد. اين گونه حرکات و رفتار، ثبات و آرامش منطقه را باعث نخواهد شد. ملت از من حرف شنوي دارد و ثبات به دستور من و با اجراي برنامه من به وجود خواهد آمد...
وقتي من دولت موقت را اعلام کنم، خواهيد د يد که رفع بسياري از ابهامات خواهد شد و خواهيد د يد که ما با مرد م آمريکا دشمني خاصي نداريم و خواهيد د يد که جمهوري اسلامي که بر مباني فقه و احکام اسلامي استوار است، چيزي نيست جز بشر دوستي و به نفع صلح و آرامش همه بشريت است.
بستن فرود گاه، جلوگيري از رفتن ما به ايران، ثبات را بيش از پيش بر هم مي زند، نه آنکه اوضاع را تثبيت نمايد. از جانب نيروهاي من خواسته شد ه که اذ ن بد هم بروند فرود گاه را باز کنند با زور، اما من هنوز چنين اذ ني نداد ه ام. همچنين نيروهاي مسلح از نظامي و غيرنظامي، من جمله عشاير درخواست عمل براي پايان داد ن به وضع کنوني کرد ه اند، اما من هنوز اذ ن نداد ه ام و ترجيح مي د هم که کار با مسالمت تمام شود و سرنوشت مملکت به دست ملت سپرد ه شود.»
چه خواهد شد؟
«... آنچه وضع را متزلزل مي کند، دولت و بعضي از ارتشيان دست نشاند ه اوست. من بارها گفته ام که ارتش با ماست.
- البته ما ارتش لازم داريم و با استقرار جمهوري اسلامي بايد ارتش قوي باشد اما به نفع مرد م... و از مدرن ترين وسايل برخوردار خواهد بود. البته از وسايل مدرني که به درد ارتش بخورد، نه اينهايي که فعلا به درد مستشاران آمريکايي مي خورد و بس.
- اين امور (سرمايه گذاري هاي خارجي و قرارداد ها) راجع به دولت آيند ه است. البته قرارداد هايي که به نفع ملت باشد محترم است و آنچه به ضرر ملت باشد ملغي خواهد شد. فکر نکنيد چون من در فرانسه هستم، قد مي به نفع فرانسه که به ضرر ملت خود مان باشد بردارم. فرانسه هم مثل د يگر کشورهاست. من به مبارزه خود در هرکجا باشد ادامه مي د هم، فرانسه و جاي د يگر ندارد. البته فعلا از فرانسه- شخصا-متشکرم.
- دولت بختيار، دولت غيرقانوني است و وساطت با او هيچ معني ندارد و ارتش هم مقامي نيست که بتوان با او وارد مذاکره شد...
- به محض آمد ن يک حکومت مرد مي روي کار، با اسرائيل قطع رابطه خواهيم کرد، چون غاصب است.
- من مسؤوليت رياست جمهوري را بر عهد ه نمي گيرم. کار من هدايت آنهاست.
- شخص من مطرح نيست. من از خدا مي خواهم تا در برابر ملتم به شهادت برسم و در کنار آنها کشته شوم. من بارها گفته ام که من با يک شخص عادي يکي هستم.
- همه احزاب در ايران آزاد خواهند بود مگر آنکه مخالف با مصالح ملت باشد. در آن صورت از فعاليت آنها جلوگيري مي شود...
- هيچ حمايتي (خارجي) از ما نشد ه است. گاهي لفظا اظهار حمايت شد ه است، لکن حمايت عملي به هيچ وجه وجود ندارد و ما محتاج هيچ حمايتي نيستيم. ملت ايران اراد ه کرد ه است تا پيروز شود و حتما پيروز خواهد شد.
- حجاب به معناي متداول ميان ما که اسمش حجاب اسلامي است، با آزادي مخالفتي ندارد. اسلام با آنچه خلاف عفت است مخالفت دارد...
- من متاسفم که شما غربي ها معنويات را فداي ماد يات کرد يد و مصالح مادي را بر معنويات مقد م داشتيد. همين امر موجب اين بد بختي هاست. آنچه بشر را مترقي مي کند، معنويات است...»
مواضع امام (ره) در مورد حکومت
امام در مصاحبه 9 بهمن هم تمام مطالب قبلي را تکرار کرد؛ غيرقانوني بود ن بختيار، وابسته بود ن سران ارتش، عد م ترس از کود تاي نظامي و از همه مهمتر، بازگشت به ايران در اولين فرصت ممکن. در همين روز امام (ره) پيامي خطاب به ملت داد و از آنها خواست به مبارزاتشان ادامه بد هند و از تمامي کارگزاران حکومتي و نيروهاي کشوري و لشگري خواست که به مرد م بپيوند ند و در مقابل آنان قرار نگيرند و باز هم بر بازگشت به ايران تاکيد کرد.
روز موعود
استقبال بي نظير بود، ولي همه اينها باعث نمي شد امام (ره) از فرانسوي ها قدرداني نکند. به خصوص اهالي نوفل لوشاتو که د يگر حالا به امام (ره) عادت کرد ه بود ند. هرچند امام (ره) فقط چهار ماه در فرانسه بود ولي مرد م هنوز ياد شان بود که در روز ميلاد مسيح (ع)، از طرف امام (ره) هدايايي براي اهالي نوفل لوشاتو فرستاد ه شد ه بود. مهرباني هاي امام (ره) براي غريبه هاي فرانسوي هم فراموش نشد ني بود و جدا شد ن از امام (ره) براي آنها هم مشکل. آنهايي که شايد هيچ گاه فکر نمي کرد ند روستاي کوچک شان، روزي کانون توجه تمام جهان بشود. امام (ره) در 11 بهمن پيام خداحافظي خود شان را به فرانسوي ها داد ند:
«بسم الله الرحمن الرحيم
در اين موقع که پس از چهار ماه توقف پرحادثه در خاک فرانسه، براي خد مت به وطنم مي خواهم اينجا را ترک کنم، لازم مي دانم از دولت فرانسه که وسايل امنيت و آزادي بيان را براي اينجانب مهيا نمود و از اهالي محترم که با حسن انسان دوستي، علاقه خود را به آزادي و استقلال کشور ايران اظهار داشتند، تشکر کنم. اميد است مهمان نوازي دولت و ملت فرانسه و حس آزاد يخواهي آنان را فراموش نکنم. و از زحماتي که به همسايگان و اهالي نوفل لوشاتو داد م، معذرت مي خواهم. اميد است احترامات اينجانب را بپذ يرند.
2 شهر ربيع الاول 1399 - روح الله الموسوي الخميني»
و 12 بهمن امام (ره) پا به خانه خود ش گذاشت.
تشکيل شوراي انقلاب
«پس از اهداي سلام و تحيات، ما احتياج به رجالي متد ين و قابل اعتماد داريم که در عضويت شورايي-پس از سقوط رژيم- شرکت کنند و داراي شرايطي باشند علاوه بر تد ين و علاقه به اسلام:
1- نداشتن افکار مکاتب انحرافي بلکه عد م تمايل به آن مکاتب. فقط افکار اسلامي داشته باشند.
2- لياقت اداره يک وزارتخانه را داشته باشند يعني مطلع و مد ير باشند.
3- معروف به مليت و خوشنام باشند.
4- در دولت هاي فاسد و مجلسين معروف به فساد عضويت نداشته باشند.
5- از سرمايه داران و معروف به سرمايه داري نباشند.
6- از طبقه روحانيون نباشند.
با اسرع اوقات در مجمعي از رفقاي با اطلاع روشن، در قم مطلب را طرح و بي درنگ کوشش کنيد در پيدا کرد ن چنين اشخاصي- حداقل د ه نفر را تعيين-ولو به کمک از مطلعين بلاد ديگر- و به اينجانب معرفي نمايد. با تصد يق واجديت شرايط و امضاي آن. اين مطلب به تهران هم تذ کر داد ه شد ه است.»
ارتش برادر ملت
تقويت اعتصاب ها
«... نظر به اينکه بعضي اعتصاب ها و متوقف بود ن وسايل حمل آذوقه و مواد غذايي مورد نياز مرد م، خصوصا گند م يا تعطيل برنامه هاي نگهداري و تعميرات دستگاه هاي صنعتي، ممکن است سبب محروميت هاي مشقت بار و فلج کنند ه براي مرد م زير ستم يا رکود فعاليت هاي اقتصادي و سبب خسارت هاي غيرقابل جبران گردد و نيز دستاويز تبليغاتي و حربه جنگي به دست حريف بدهد، بايد سعي شود که ضمن ابراز انزجار و به زانو درآورد ن دستگاه هاي غاصب حاکم- که هد ف اصلي اعتصاب است-زيان هاي ناشيه کمتر متوجه ملت شجاع و مرد م بيداري که سربازان اين کارزار مي باشند، گردد.
بد ين وسيله به جنابعالي ماموريت داد ه مي شود که به اتفاق جناب آقاي حجت الاسلام آقاي شيخ محمد جواد باهنر و جناب آقاي مهندس علي اکبر معين فر و دو نفر ديگر که با مشورت آقايان تعيين خواهيد کرد، هياتي براي تقويت و تنظيم اعتصابات تشکيل د هيد...»
انتصاب سفير در آمريکا
«جناب آقاي د کتر جليل ضرابي! به طوري که مسبوق هستيد، سفير فاسد غيرقانوني طرفدار محمدرضا پهلوي خيانتکار، ... حاضر نشد ه است دست از تلاش هاي مذ بوحانه خود بردارد و کارمندان محترم سفارت ايران در واشنگتن و کنسولگري هاي ايران در مراکز مختلف آمريکا، حسب وظيفه قانوني و ملي خود وي را نپذ يرفته اند. لهذا بد ين وسيله به جنابعالي و آقايان د کتر طباطبايي، رضا صدر، احمد عزيزي، شهريار روحاني ماموريت داد ه مي شود تا... بر امور سفارتخانه و کنسولگري ها سرپرستي نمود ه در حفظ اسناد و مدارکي که به ملت ايران تعلق دارند، به هر ترتيب که مقتضي مي دانيد عمل بفرماييد.
هديه تولد
«بسمه تعالي. سعي کنيد براي جامعه فرد مفيد باشيد. سعي کنيد تحت تاثير نيروهاي شيطاني قرار نگيريد.سعي کنيد انسان متعهد باشيد.
ان شاء الله سلامت باشيد.
روح الله الموسوي الخميني»
منبع:آيه ويژه نامه د ين وفرهنگ همشهري جوان
/ج
