صورتک هاي خندان
زندگي ما پر است از خنده هايي که گاهي مصنوعي بودنشان اذيتمان مي کند . بعضي اوقات با يک لبخند مي خنديم و گهگاه هم با يک خنده عصبي مي شويم . در اين ميان خنده يکي از رکن هاي مهم در حيطه بازيگري است . شايد بارها خنده يکي از بازيگران آن قدر روي بيننده تاثيز گذار باشد که مخاطب آن چهره خندان را در ذهنش ثبت کند . در بيشتر اوقات هم خنده هاي بازگران در سينماي جهان آن قدرپررنگ مي شود که مطبوعات و حتي برنامه هاي معتبر جهاني به تحليل آن مي پردازند . اين مقاله 10 خنده به يادماندني بازيگران سينما و تلويزيون را بررسي مي کند و از پشت پرده اين صورتک هاي خندان مي گويد .
مهران مديري متخصص در انواع خنده
حتي نامش هم به خنده وصله خورده است . چه بخواهيم و چه نخواهيم اين هنرمند متخصص است در اجراي انواع خنده ، آن هم خنده هاي فراموش نشدني . از لبخند و زهر خنده گرفته تا پوزخند و قهقهه. مديري جزو معدود بازيگراني است که ميميک چهره برايش پررنگ تر از ديالوگ ها و حرکات دست و ...است . او مجبور نيست با لب و دهان به رخ بيننده بکشد که مي خندند ، بلکه در بيشتر پلان هايي که بازي مي کند اين حس را با چشم هايش به بيننده القا مي کند نمي توان به راحتي از خنده هاي شيطنت آميز او در طنز 90 قسمتي « پاورچين » گذشت بدون شک مديري را مي توان اولين بازيگري دانست که خنده هاي منحصر به فردش هرگز از ذهن مخاطب پاک نمي شود .
او خنده را مي شناسد و شايد به همين دليل استاد است در خنداندن مخاطباني که با ديدن کارهاي او حتي براي چند دقيقه غم و غصه را فراموش مي کنند .
خنده هاي باور کردني پرويز پرستويي
متخصص خنده هايي که به دل بيننده مي نشيند و مخاطب را با کوله پشتي پر از باور همراه مي کند . حتي يک مورد هم در کارنامه کاري اش پيدا نمي کني تا او را جز بازيگراني بداني که خنده هاي مصنوعي دارند . خنده هاي پرستويي لحظه اي نيست، بلکه مخاطب سال ها با خنده هاي او مي خندد . در بيشتر اوقات خنده هايش تا سال ها پس از پخش فيلم و سريال ها به ياد بيننده مي ماند . قهقهه هاي پرستويي در فيلم « ليلي با من است » جزو يکي از خنده هايي است که در تاريخ سينما و تلويزيون ايران ثبت شده است . همچنين مي توان گفت لبخندها و پوزخندهايش در فيلم سينمايي «مارمولک » هنوز از ذهن مخاطبان سينما پاک نمي شود.
خنده هاي تلخ محمد رضا فروتن
خنده هاي تلخ را از بر است . خنده هايي که ته مانده اش غم و ناله است . فروتن با خنده هاي تلخش روبه دوربين 35 به جرگه بازيگراني پيوست که از او انتظار بازي با چشم را داشتند. اکثر کارگرداناني که با او کار مي کنند بر اين باور هستند که ديالوگ را از چشمان او بشنوند . فروتن در فيلم هايي چون « سربازان جمعه » و «قرمز » نشان داد که مي تواند از چشم هايش خنده و غم حتي ديالوگ بکشد . همچنين در سکانس هايي از فيلم سينمايي «شب يلدا » آن قدر تلخ لبخند مي زند که دل بيننده را به اوج درد مي کشاند . خنده هاي تلخ او در فيلم «بازنده » نيز جزو معدود خنده هايي است که مخاطب به جاي خنده ياد مصيبت مي افتد .
خنده هاي بغض آلود سيامک انصاري
اگر به راحتي بتوان از هر خنده اي گذشت به طور حتم نمي توان خنده هاي بغض آلود اين بازيگر را ناديده گرفت .انتظار چهره اي پر از پارادوکس خنده و گريه را فقط بايد از سيامک انصاري داشت . نمونه بارز اين سبک خنده را در طنزهاي 90 قسمتي ساخته مهران مديري مي توان ديد . سال ها پيش يکي از بهترين خنده هاي بغض آلود سيامک انصاري در مجموعه تلويزيوني « باغ مظفر » بود . در يکي از قسمت هاي اين سريال بايد نقش مردي را بازي مي کرد که روح پدرش با او صحبت مي کند . اين حادثه باعث مي شود او متعجب شده و در نهايت بترسد .
خنده هاي بغض آلود انصاري در اين قسمت از سريال آن قدر قوي بود که بيشتر مخاطبان همان خنده هاي بغض آلود او را به خاطر سپردند .
خنده هاي سرد هديه تهراني
هر چند اين روزها خانم بازيگر خيلي کم کار شده است ولي دهه 70 ، دهه او بود . به جرات مي توان گفت هديه تهراني سوپر استاري بود که خنده هاي سرد و بي روح اش در ياد مخاطبان سينما باقي مي ماند کمتر کسي است که خنده هاي او در فيلم «آبي » را به ياد نداشته باشد . همچنين هديه براي بازي در نقش زني که وجودش پر از نفرت شده است ، در پروژه « شوکران » به همان خنده هاي سرد و بي روح اش اعتماد کرد و مطمئن بود نگاه بي روح و لبخند سردش القا کننده کاراکتري پر از نفرت و دلسنگي است . به همين خاطر کارگردان ها ترجيح دادند به جاي ديالوگ هاي زياد از همان نگاه بي روح و خنده هاي سرد او استفاده کنند . شايد هديه از معدود بازيگراني زني است که خنده هايش در يادها ماند .
خنده هاي عصبي حامد بهداد
شايد فقط در چند سکانس شاهد خنده هاي عصبي حامد بهداد در پروژه هاي مختلف بوديم اما انگار حامد ساخته شده است براي خلق شاهکار هاي جنون آميز ، خنده هاي هيستريک بهداد در فيلم سينمايي « دايره زنگي » را مي توان جزو همين خلق ها دانست . در اولين سکانس دايره زنگي و همچنين سکانس پاياني کار ، او فقط چند ثانيه فرصت داشت تا خنده هايي را ارزاني پرده نقره اي کنند که القا کننده شخصيت فردي عصبي باشد . همچنين پوزخندها و لبخندهاي او در سکانس به سکانس فيلم سينماي « دلخون » نشانگر شخصيتي عصبي و پر رمز و راز بود . حامد بهداد در ساخت شخصيت هاي عصبي پر از خلاقيت است .
خنده هاي معصومانه رضا گلزار
او از همان ابتدا با خنده هاي معصومانه اش نقش پسر خوب سينما را از آن خود کرد . همين خنده ها در فيلم «سام و نرگس »باعث شد کارگردانان پيشنهادهاي پسر معصوم فيلم هايشان را به او بدهند اين خنده ها طي زمان، رنگي خاص گرفت . در فيلم « بوتيک » شاهد خنده هايي از اين بازيگر هستيم که خيلي راحت بي شيله و پيله بودن شخصيت را به تصوير مي کشيد . پس از سال ها بازي مقابل دوربين 35 خنده هاي او هنوز تغيير نکرده است بلکه فقط پخته تر شده است . در فيلم هايي چون «آتش بس » ، « کلاغ پر » و « توفيق اجباري » مي توان بيننده همين خنده ها بود . گلزار حتي در فيلم « دو خواهر » هم نتوانست به خنده هاي خود رنگ بدجنسي بدهد . بلکه فقط خنده هايش تا مرزي پيش رفت که بيننده را ياد بچه هايي مي اندازد که با دلبري از والدين خود چيزي طلب مي کنند .
خنده هاي حرص آور رضا عطاران
بي گمان وقتي نام رضا عطاران به ميان مي آيد ياد خنده هاي حرص در آور « عطا » در فيلم « توفيق اجباري » مي افتيد . همچنين خنده هاي او در کارهايي چون « بزنگاه » « ترش و شيرين » و «هوو » حس تمسخر را به مخاطب القا مي کند . خنده هاي رضا عطاران فقط مختص خود اوست . حتي اين خنده ها تا جايي پيش مي رود که بيننده را به حرص خوردن مي اندازد .
مجموعه تلويزيوني « ترش و شيرين » يکي از نمونه هاي بارز خنده هاي تمسخر آميز اين بازيگر است . وقتي از او درباره سبک خنده هايش و حرصي که در مي آورد مي پرسي در جواب مي گويد : « اگر حرص خورديد يعني اينکه من کارم را خوب انجام دادم » .
خنده هاي مهربان شهاب حسيني
«اکسيژن » نام اولين اجرايي است که از همان ابتدا سرشار از خنده هاي مهربان شهاب حسيني بود . در بيشتر فيلم هايي که اين بازيگر کار کرد خنده هاي مهربان او به کاراکتر وصل شده بود . فيلم سينمايي «مهيا » که ديپلم افتخار جشنواره فيلم فجر را از آن شهاب کرد، پر بود از خنده هايي که بيننده را به جايي مي کشاند که مهرباني کاراکتر را باور کند . همچنين شهاب با همان خنده هايي که از جنس محبت بود در پروژه «دلشکسته » خالق مهرباني ديگري بود
. انتظار خنده هاي پر محبت از مهرباني بر مي آيد .
خنده هاي فيگوراتيو حسام نواب صفوي
بهتر است خنده هاي حسام نواب صفوي را خنده هايي فيگوراتيو دانست . او در بيشتر پروژه هايي که بازي مي کند يک ژست خنده بيشتر ندارد . به همين خاطر مي توان خنده هاي او را کاملاً فيگوري دانست هر چند خنده هاي حسام ممکن است بيننده را ياد ستاره اي پر سرو صدا بيندازد که سال ها پيش فوت کرده است ولي از حق که نگذريم ژست خنده هاي حسام در هيچ پروژه اي رنگ ديگري به خود نگرفت بلکه سبک منحصر به خودش را داشت . خنده هاي فيگوراتيو او در فيلم هايي چون «شمعي در باد » ، «کلاغ پر » ، «سوغات فرنگ » ، « ازدواج به سبک ايراني » و حتي در جديدترين ساخته بهرام بيضايي به نام « وقتي همه خوابيم » خود نمايي مي کند .
گويا حسام قصد ندارد ژست خنده هاي خود را تغيير دهد . خنده هاي آقاي بازيگر هميشه تيپ خاصي دارد .
منبع:نشريه همشهري مثبت شماره 6
