وقتي مادر جوان نيست!

مشکلات بارداري در سن بالا
 

پس از مدتي درمان ناباروري و چند بار سقط و بارداري هاي ناموفق، وقتي «جوانا برودي» متوجه شد که در (43)سالگي باردار شده است، خيلي خوشحال شد. او مي دانست که بارداري در سن بالاي (40)سالي براي مادر و جنين خطرناک است؛ ولي، از اين که صاحب فرزندي از خودش مي شود، خيلي راضي به نظر مي رسيد. او يک پسر خوانده شش ماهه هم داشت. جوانا پيش از اين قهرمان دوي ماراتن بود و بارداري بي هيچ اتفاق خاص و خطرناکي سپري شد و وضع جسماني وي و جنينش عالي بود. ولي، دو روز پس از تولد دخترش، يک روز صبح که از خواب بيدار شد،احساس تنگي نفس کرد. جوانا درباره اين احساس مي گويد: «اول فکر کردم از شدت اضطراب بزرگ کردن هم زمان دو نوزاد کوچک و ساختن خانه اي جديد به حمله هراس دچار شده ام». روز بعد، هنگام بالارفتن از پله نتوانست نفس بکشد، او را به سرعت به اورژانس بيمارستان رساندند. مشخص شد که ريه هاي او از مايع پر شده است، اين حالت به خاطر کارديوميوپاتي به وجود آمده بود که در آن عضله قلب ضعيف شده و نمي تواند خون را درست پمپاژ کند. در حالي که اين حالت پس از يک در هر (1300)زايمان به وجود مي آيد. و در زناني که در سنين بالاي (40)سال زايمان مي کنند، شايع تر است. شمار مادراني که بالاي (40)سال زايمان مي کنند، روز به روز بيشتر مي شود. در سال (2007)در آمريکا (105) هزار مادر با سن (40 تا 44)زايمان کرده اند که اين آمار بالاترين رقم از سال (1968)بود و نشان مي دهد که کمابيش در هر يک سال (5)درصد به تعداد آن ها افزوده شده است. در طي دو دهه گذشته شمار اين مادران بسيار سريع رو به افزايش گذاشته است و اين نشان مي دهد که مادران مسن تر هم مي توانند به سلامت فرزندانشان را به دنيا بياورند.

نگراني متخصصان
 

در واقع، باروري آزمايشگاهي (IVF) است که به زنان بالاي (50)سال قدرت باروري و زايمان مي دهد؛ ولي با وجود اين، متخصصان نگران افزايش خطر بروز مشکلاتي هستند که مادران مسن را تهديد مي کند، از نارسايي هاي قلبي گرفته تا افزايش خطر ابتلا به سرطان پستان. دکتر«لوراريلي» متخصص مراقبت هاي مادري و جنيني در بيمارستان عمومي ايالت ماساچوست مي گويد: يک زن سالم (42)ساله که پيشينه هيچ گونه بيماري ندارد و در وضعيت بدني خوبي به سر مي برد، مي تواند مانند زني که (15)سال از او جوان تر است بارداري و زايمان خوبي را پشت سر بگذارد. ولي، در کنار اين خوش بيني ادامه مي دهد: اما، تعدادي از زناني که بالاي (40)سال دارند و براي IVF مراجعه مي کنند، پرفشاري خون خفيفي دارند، اندکي چاق هستند و سابقه ابتلا به ديابت دارند. اين جاست که مشکلات بروز مي کند.

پيچيدگي هاي زايمان بالاي (40)سال
 

زنان مسن تر در معرض ابتلا به مشکلات جدي سلامتي هستند. در سال (2002)دانشگاه کاليفرنياي جنوبي روي شماري از زناني که بالاي (40)سال باردار شده بودند، پژوهشي انجام داد. بر اساس اين پژوهش ديده شد که (26)درصد از زنان (50 تا54)ساله اي که باردار شده بودند به مسموميت حاملگي دچار شدند. در مسموميت حاملگي که حالتي خطرناک و تهديد کننده است، فشار خون مادر بالا مي رود و در ادرارش پروتئين ديده مي شود. (13)درصد از آنان به ديابت حاملگي دچار شدند (ديابت حاملگي حالت موقتي از ديابت است که در دوران بارداري بروز مي کند). اين رقم براي زناني که بالاي (55)سال زايمان کرده بودند، به (60)درصد هم رسيد. در حالي که هيچ معيار مشخصي معلوم نمي کند که چه سني واقعا سن بالاست، متخصصان باروري و زنان و زايمان درباره اين بارداري هاي قبل، نزديک و پس از يائسگي نگران هستند.
دکتر ريچارد پالسون، مدير برنامه باورري دانشگاه کاليفرنياي جنوبي در اين باره مي گويد: «بالاترين سن حاملگي در کلينيک ما (54) ساله است، چرا که پژوهش ها به وضوح افزايش خطرات براي مادر و جنين را در حاملگي هاي بالاي (55)سال نشان مي دهد. دکتر پالسون يکي از محققان برجسته در زمينه حامگي هاي نزديک و پس از يائسگي است. دکتر رابرت استيل مان، رئيس مرکز باروري شيدي گروو اين طور مي گويد: «در اين کلينيک نهايت سن براي زناني که بخواهند از تخمک هاي خودشان
استفاده شود؛ (44)سال و براي آن هايي که مي خواهند از تخمک اهدايي استفاده کنند، (51)سال است. ما هرگز با استفاده از تخمک هاي خود زنان بالاي (44)سال بارداري موفق نداشته ايم و هرگز براي زنان بالاي (51)سال IVF انجام نمي دهيم، چون خطرات بسياري هم براي مادر و هم براي جنين وجود دارد.

خطرات نهفته در بارداري بالاي (40)سال
 

«اليزابت اداوردز» در سنين (48 و 50)سالگي پس از درمان ناباروري دو فرزند به دنيا آورد و در سن (55)سالگي به سرطان پستان متبلا شد. متخصصان عقيده دارند که بين بارداري بالاي (40)سال و سرطان پستان رابطه اي وجود دارد.
دکتر جوليا اسميت، مدير برنامه پيشگيري از سرطان پستان دانشگاه نيويورک سيتي، در اين باره مي گويد: «هرگاه خواستيم در کارکرد هورمون هاي توليد مثلي دخالت کنيم، به مشکل برخورديم. چرا که بعضي از پژوهش ها بين هورمون درماني و سرطان پستان رابطه اي کشف کرده است. هر قدر زنان پيرتر مي شوند، خطر ابتلا به اين سرطان بالاتر مي رود و اين که بخواهيم به زني که نزديک به يائسگي است يا يائسگي را پشت سرگذاشته هورمون جنسي اضافي تحميل کنيم، جاي شک و ترديد دارد.»

سرطان پستان و بارداري بالاي (40)سال
 

پژوهش ها نشان مي دهد خطر ابتلا به سرطان پستان در پانزده سال بعد از زايمان در زنان مسن بيش از هم سن هاي آن هاست که هرگز فرزندي به دنيا نياورده اند. يک پژوهش در سوئد نشان داد، امکان بروز سرطان در زنان مسني که در سن بالا زايمان کرده اند، بيشتر است و آنهايي که اولين فرزندشان را در سن بالاي (35) سال به دنيا آورده اند، بيش از همه در معرض خطر قرار دارند. دکتر«مري جين مين کين»، متخصص زنان و زايمان و استاد دانشگاه يل در آمريکا، عقيده دارد: «نگراني من اين است که اگر زن مسني در مراحل اوليه سرطان پستان باشد و نداند و در معرض هورمون درماني قرار گيرد، رشد تومور او تسريع خواهد شد يا خير. هيچ کس تاکنون اين مطلب را بررسي نکرده است؛ ولي، اين امکان وجود دارد. وقتي زني باردار مي شود نمي توان تست هاي تشخيص سرطان پستان را انجام داد و از او ماموگرافي کرد و تا پايان شيردهي هم انجام ماموگرافي ممکن نيست. و ممکن است تشخيص سرطان دو سال به تعويق بيفتد.
اگر زني زير (40)سال سن داشته باشد، اين مساله چندان نگران کننده نيست، چون خطر ابتلا به سرطان پستان در او کم است. ولي، اگر بيش از (40 تا 50)ساله باشد، اين نکته اهميتي فوق العاده پيدا مي کند.

انواع ديگر سرطان
 

پزشکان به اندازه اي که درباره سرطان پستان نگران هستند، درباره سرطان هاي ديگر نگراني ندارند. يک مطالعه در دانمارک به مدت (15)سال روي (50)هزار زن بالاي (40)سال که تحت درمان با هورمون هاي جنسي قرار گرفته بودند، نشان داد که ريسک ابتلا به سرطان تخمدان در آنها با گروهي که تحت هورمون درماني قرار نگرفته بودند، تفاوت نداشت.

استثناها
 

در اين بين يک استثنا وجود دارد و آن درمان با کلوميفن سيترات (کلوميد) است که خطر ابتلا به نوعي از تومور تخمدان را فراهم مي کند. افزون بر اين يک تحقيق ارتباط بين کلوميد و سرطان آندومتر-يک نوع سرطان قابل درمان رحم-را نشان داده است. اين دارو باعث ساخت تخمک مي شود و امروزه زنان بالاي (40 و 50)سال بيشتر از تخمک هاي اهدايي استفاده مي کنند و نيازي به استفاده از کلوميد نيست.

پزشکان آگاهي نمي دهند
 

«دکتر اسميت» مي گويد: «من با متخصصان ناباروري صحبت کرده ام و آنها همان جوابي که به بيماران شان مي دهند، به من دادند و آن اين که هيچ شاهدي دال بر مضر بودن اين داروها و حاملگي بالاي (40)سال وجود ندارد. ولي، مشکل اين جاست که ما دليلي هم بر بي خطر بودن اين کار در دست نداريم.»
مشکل اين است که پزشکان، زنان را از خطرات احتمالي اين کار آگاه نمي کنند.

مسموميت حاملگي
 

پزشکاني که زنان بالاي (40)سال را زير نظر دارند، بيش از همه درباره مسموميت حاملگي نگران هستند که خطر بروز آن در سه ماهه سوم بارداري بيشتر است. ميزان خطر ابتلا به مسموميت حاملي بين (3 تا 4)درصد است؛ ولي، اين رقم درباره زنان بالاي (40) سال به (5 تا 10)درصد مي رسد و اگر بالاي (50)سال سن داشته باشيد، ميزان وقوع خطر (35)درصد خواهد بود.
پزشکان، زنان بالاي (45)سال به خصوص آنهايي که ميزان کلسترول خون شان در حد طبيعي قرار دارد يا فشار خون دارند، را از نظر قلبي به طور دقيق بررسي مي کنند و نوار قلب يا تست ورزش انجام مي دهند. ولي، دکتر «استيل مان» مي گويد:
«اين تست ها زناني که در مرز ابتلا به بيماري هاي قلبي هستند را مشخص نمي کند. ممکن است آنها بتوانند خوب تنيس بازي کنند؛ ولي، فشار (9)ماه بارداري چيز ديگري است. اينکار با صعود به قله کليمانجارو برابر است. افزون بر اين ممکن است بارداري بالاي (40)سالگي، سن ابتلا به بيماري ها را پايين بياورد، براي مثال زن (50)ساله اي که پرفشاري خون خفيفي دارد و ممکن است تا (60)سالگي به دارو نياز پيدا نکند، حين حاملگي به پرفشاري شديد خون دچار مي گردد و اين مي تواند جان او و فرزندش را به خطر بيندازد. «دبوراليک»، مادر (50)ساله يک دوقلو که در (43)سالگي زايمان کرده، به مسموميت حاملگي دچار شد. او مي گويد:«فشار خون من که هميشه پايين بود در ماه هاي آخر بارداري آن چنان بالا رفت که پزشک تصميم گرفت در هفته سي و ششم به بارداري پايان دهد. او اولين دخترش را به طور طبيعي به دنيا آورد؛ ولي، دومي در کانال زايمان دچار مشکل شد و به طور اورژانس او را صفحه18@
سزارين کردند. «دبورا» سه روز بعد از بيمارستان مرخص شد؛ ولي، چند روز بعد با فشار خون بالا و بدني ورم کرده بازگشت که همه نشانه هاي مسموميت بود. او (10)سال مي کوشيد که باردار شود و بالاخره با IVF و تخمک هاي اهدايي باردار شد. او مي گويد:«چون سن ام بالا بود و دوقلو باردار بودم، خيلي دقت مي کردم. خوب غذا مي خوردم و وزنم چندان بالا نرفت؛ ولي، اين ها براي پيشگيري از مشکلات کافي نبود.»

افزايش وزن در بارداري
 

بيشتر زنان در طي بارداري وزن اضافه مي کنند که طبيعي است؛ ولي، بالارفتن وزن براي يک زن (50)ساله خوب نيست و خطر بروز بيماري هاي قلبي را افزايش مي دهد.

اثرات پروژسترون
 

پروژسترون هورموني است که هنگام IVF تجويز مي شود و در دوران بارداري سطح آن در خون بالاست. از طرفي پروژسترون هم فشار خون و هم کلسترون خون را بالا مي برد. اين مساله براي زن سالمي که هيچ عامل خطرسازي تهديدش نمي کند و بيماري قلبي ندارد، مساله اي نيست؛ ولي، اگر فشار خون و کلسترول تان در حد طبيعي نباشد که در بسياري از زنان مسن تر اين طور نيست، موقعيت خطرناکي را به وجود مي آورد.

کارديوميوپاتي حاملگي
 

کارديوميوپاتي حاملگي خطري بسيار بزرگ است که مادران مسن را تهديد مي کند. اين حالت مي تواند به آسيب شديد قلب بيانجامد که در (25 تا 50)درصد موارد به مرگ منتهي مي شود.

ديابت بارداري
 

ديابت موقتي است و در طول بارداري به وجود مي آيد و کمابيش هميشه پس از پايان بارداري از بين مي رود؛ ولي، مي تواند خطر ابتلا به ديابت را در آينده افزايش دهد و به دنيا آمدن نوزادي بسيار چاق را سبب شود. ميزان خطر بروز ديابت حاملگي (3)درصد است؛ ولي، در زنان بالاي (40)سال به (7)و در زنان بالاي (50)سال به (25)درصد مي رسد. داشتن سابقه فاميلي ديابت، قند خون در مرز طبيعي، داشتن اضافه وزن و ديابت حاملگي در بارداري پيشين شانس ابتلا به ديابت بارداري را افزايش مي دهد. وي با همه اين ها بسياري از مادران باردار مسني که هيچ کدام از وضعيت بالا را هم ندارند، به اين نوع ديابت دچار مي شوند.

سزارين و مادران بالاي (40)سال
 

ميزان درصد انجام عمل سزارين در مادران مسن به مراتب بيشتر از مادران جوان است. کمابيش يک سوم زنان در آمريکا از راه سزارين فرزندشان را به دنيا مي آورند. ولي، تقريبا (50)درصد از مادران (40 تا 45)ساله و بيش از (80)درصد زنان (50 تا 63) ساله نوزادشان را با سزارين به دنيا مي آورند.

مشکلات رحم در زنان بالاي (40)سال
 

رحم زنان مسن تر نمي تواند خوب انقباض پيدا کند و همين باعث زايمان هاي غيرطبيعي مي شود. مشکلات گردش خون با افزايش سن روي مي دهد. رحم هنگام بارداري رشد مي کند و بايد خون به آن برسد و در آن جريان پيدا کند. در سنين بالا در اين جريان گردش خون اختلال به وجود مي آيد و رحم به سختي مي تواند خودش را با تغييرات سريع ناشي از حاملگي وفق دهد.

دومين مادر مسن آمريکا
 

«لارن.بي.کوهن» که در ايالت نيوجرسي وکيل است، در (59)سالگي دوقلو به دنيا آورد. ولي، دو ماه را در بيمارستان گذراند و به دليل مشکل شديد و خطرناکي که براي جفت به وجود آمده بود، در (31)و نيم هفتگي زايمان کرد. او مي گويد: پزشکان گفتند ديواره هاي رحم من به خاطر سن بالا، سزارين قبلي و فشار حاصل از حمل دوقلوها ضعيف شده است. در هنگام سزارين جفت او به قدري خونريزي کرد که مجبور شدند (33)واحد به او خون بزنند. دوقلوهاي او دو ماه زودتر متولد شدند و هر کدام يک کيلو و 390 گرم وزن داشتند و مبتلا به تاخير رشد بودند.

خطرات براي نوزاد در بارداري بالاي (40)سال
 

امکان حاملگي زودرس در زنان، مانند لارين کوهن بيشتر است و احتمال اين که با نقص هاي مادرزادي متولد شوند هم کم نيست. يک مطالعه در دانشگاه کلمبيا نشان داد که (2/9)درصد از زنان بالاي (40)سال کودکاني با نقص مادرزادي به دنيا مي آورند. در حالي که اين رقم براي زنان زير (35)سال (1/7)درصد است. در بين اين مشکلات، بيماري هاي قلبي از همه شايع تر است. پژوهشي ديگر ميزان بروز بيماري هاي قلبي در نوزادان زنان بالاي (40)سال را (4)برابر بيش از زنان بين (20)تا (24)سال نشان داد. ممکن است زنان مسن تر ديابت يا فشار خون تشخيص داده نشده و درمان نشده داشته باشند و همين باعث بروز نقايص جنيني شود.

آن چه زنان بايد بدانند
 

در حالي که علم مي تواند شما را در دهه (40 يا 50)يا حتي (60)زندگي باردار کند؛ ولي، راهي مطمئن براي زايمان را پيش پاي تان نمي گذارد. انکارناپذير است که زايمان نزديک به يائسگي و پس از آن خطرات بسياري دارد؛ ولي، اين خطرات براي زنان بالاي (40) سالي که مي خواهند حامله شوند، درست شرح داده نمي شود. همه زناني که مي خواهند بالاي (40)سال زايمان کنند، بايد از لحاظ فشار خون، کلسترول، قندخون و قلب دقيق بررسي شوند. گاهي هم نياز است تست هاي دقيق تري مثل اکوکارديوگرافي انجام گيرد تا هر آسيب احتمالي به قلب ديده شود. زناني که عوامل خطرساز ابتلا به سرطان پستان را دارند-مثل داشتن پيشينه فاميلي اين بيماري- بايد پس از باردار شدن خوب فکر کنند و با يک متخصص مشورت کنند. خلاصه اين که صاحب فرزند شدن در سن ميانسالي هم ممکن است؛ ولي، بايد پيش از هر چيز از خطرات احتمالي موجود در اين کار آگاه شويد. چرا که اثر اضافه شدن هورمون هاي جديد به يک بدن (40 يا 50) ساله به درستي مشخص نيست و اگر شما مي خواهيد پس از (40)سالگي باردار شويد تصميم با خودتان است؛ ولي، پيش از بارداري از همه خطرات آن آگاه باشيد.
منبع:دنياي سلامت شمار 48