مقدمه
نقش ظرف و ظروف در زندگي روزمره ي انسان ها ، غير قابل انكار است . از مصارف ساده و پيش پا افتاده اي همانند رفتن به يك پيك نيك ساده گرفته تا ميهماني هاي بسيار بزرگ ، همه و همه در يك موضوع مشترك هستند و آن وجود مواد غذايي است . پس چون مواد غذايي غير قابل انكار هستند ، ظروف هم كه جزء جدا نشدني آن ها مي باشند نيز همين طور هستند . ولي اين ظروف مشكلات خاص خود را دارا مي باشند . از قبيل سختي در حمل و نقل ، شستشو و هزينه گزافي كه براي خريد و نگهداري آن ها صرف مي شود. دنياي امروز دنياي صنعتي است كه در آن زمان نقش بسيار مهمي دارد و اينجاست كه نقش ظروف يك بار مصرف پررنگ تر مي گردد ، ولي مشكل بزرگي كه اين ظروف به دنبال دارند اين است كه مدت زمان بسيار زيادي در محيط باقي مانده و آن را آلوده مي كنند. حتي باكتري ها و قارچ ها هم توانايي تجزيه ي اين ظروف را ندارند . در اين مقاله هدف معرفي نسل جديدي از ظروف يك بار مصرف تحت عنوان (Biodegradable plates) يا ظروف زيست تخريب پذير مي باشد. ولي قبل از شروع بهتر است با مفاهيمي از قبيل تخريب پذيري ، زيست تخريب پذيري و... بيشتر آشنا شويم .
پلاستيك هاي تخريب پذير(Degradable Plastics):
پلاستيك هايي هستند كه در اثر يك سري تغييرات در ساختار شيميايي آن ها تحت شرايط محيطي خاص ، برخي از خصوصيات اوليه خود را از دست مي دهند . اين موضوع قابل ذكر است كه اين نوع پلاستيك براي تخريب شدن هيچ نيازي به عمليات محيطي يعني ميكروارگانيسم ها ندارد.
پلاستيك هاي زيست تخريب(Biodegradable Plastics ):
پلاستيك هايي هستند كه در اثر فعاليت عوامل محيطي از قبيل باكتري ها و قارچ ها (ميكرواروگانيسم ها در يك دوره ي زماني) تخريب مي شوند. نكته ي قابل توجه اين است كه در اثر تخريب هيچ ماده ي سمي (toxic residue) از خود بر جاي نمي گذارند.
ظروف قابل بازيافت (Recyclable Plastics ):
ظروفي هستند كه بعد از استفاده هنوز خصوصيات فيزيكي و شيميايي خود را حفظ كرده و اين قابليت را دارا هستند كه براي استفاده ي مجدد و توليد محصولات جديد از آن ها استفاده شود و اين تنها زماني دست يافتني است كه يك برنامه ي منظم بازيافتي در اختيار مصرف كننده ها باشد.
ظروف قابل تبديل به كود (compostable Plates ):
براي اين كه ظروفي اين قابليت را داشته باشند ، سه شرط مورد نياز است:
1 ـ زيست تخريب پذيري : شكسته شدن به آب و دي اكسيد كربن و تبديل ساير مواد آلي به صورت سلولز(كاغذ)
2 ـ تجزيه شدن به مواد غير قابل تفكيك در كود.
3 ـ عدم سميت براي محيط : فقط در اين صورت است كه موجب رشد ساير گياهان مي شود.
مزيت استفاده از ظروف زيست تخريب پذير:
1 ـ مناسب ترين ظروف براي استفاده در بيرون از منزل مثل پيك نيك ها مي باشد . چرا كه هم جاي كمي را اشغال مي كند ، هم سبك است و دست آخر اين كه زحمت تميز كردن ظروف عادي را دارا نيست.
2 ـ استفاده از ظروف يك بار مصرف نه تنها براي شما آسودگي و راحتي را به ارمغان مي آورد بلكه دوست دار محيط زيست هم مي باشد. ظروف زيست تخريب پذير از تفاله درست مي شوند يعني بازمانده ي آب ميوه ها كه هيچ اثر سويي روي محيط زيست ندارند.
3 ـ ظروف مذكور كاملا غير سمي بوده، بنابراين صرف غذا در اين ظروف هيچ گونه مشكلي را براي مصرف كننده به وجود نمي آورد .
4 ـ مزيت ديگر اين ظروف اين است كه هميشه در سايز هاي متفاوت در دسترس هستند.
از بين بردن ظروف زيست تخريب پذير:
براي داشتن يك استفاده ي پر سود از اين دسته از ظروف ، ضروري است كه پس از استفاده ، به طريقه ي صحيح آن ها را از بين برد. اين ظروف طوري طراحي شده اند كه به كود تبديل مي شوند و قابل بازيابي نيستند. اين ظروف از مواد با پايه ي گياهي (plant - based) ساخته شده اند ودر صورتي كه از ساير پلاستيك ها مثل ظروف نوشابه و ... جدا نشوند، آلوده مي شوند . يك روش مناسب براي از بين بردن آن ها دفن كردن آن ها در باغچه و يا جايي است كه به عنوان كود قابل مصرف هستند. با وجود تمام مزايايي كه اين دسته از ظروف دارند ولي براي توليد آن ها هزينه و انرژي زيادي گذاشته مي شود و اين در صورتي است كه آن ها فقط يك بار قابل مصرف هستند . برخي ها براي اين دسته از ظروف باشند.
منبع: هنر آشپزي شماره 75
