همه چيز درباره ضد آفتاب ها
امواج تابشي نور خورشيد که به سمت زمين مي تابند ، به دو دسته مرئي و نامرئي تقسيم مي شوند.اثرات گرمايي خورشيد مربوط به امواج مريي آن به نام مادون قرمز بوده و امواج ماوراي بنفش آن که امواج نامريي هستند ، به سه نوع امواج ماوراي بنفش آنکه امواج نامريي هستند ، به سه نوع اشعه A و B , C تقسيم بندي مي گردند.اشعه ماوراي بنفش نوع C خطرناک ترين اشعه خورشيد است که کوتاه ترين طول موج را دارد و خوشبختانه اين اشعه توسط لايه ازون جذب شده و به زمين نمي رسد. به اين دليل است که حفاظت لايه ازون اهميت فراواني براي سلامت انسان ها دارد. اما دو اشعه ديگر يعني اشعه ماوراي بنفش UVA (A) و اشعه ماوراي بنفش UVB ( B) به سطح زمين مي رسند.
اشعه ماوراي بنفش خورشيد ، منبع اصلي ايجاد ويتامين D در بدن انسان است. اين ويتامين براي استحکام استخوان ها ، تقويت عضلات و همچنين بالا بردن عملکرد سيستم ايمني بدن ما لازم است. ويتامين D همچنين تاثير بسياري در افزايش توان مبارزه بدن با بروز و رشد تومورهاي سرطاني را دارد.
UVA قسمتي از اشعه ماوراي بنفش است که قابليت نفوذ در پوست تا لايه درم را داشته و سبب اکسيده شدن کلاژن و تخريب اين بافت مي شود. به همين دليل اشعه UVA آفتاب را اشعه پير کننده نيز مي گويند.
UVB تنها قابليت نفوذ در لايه اپيدرم پوست را داشته و سبب مي شود تا سلول هايي به نام ملانوسيت در پوست که مولد رنگ قهوه اي به نام ملانين هستند ، تحريک شوند. وقتي ملانوسيت ها تحريک مي شوند ، رنگدانه بيشتري را توليد مي نمايد که اين عمل در حقيقت يک واکنش طبيعي و دفاعي بدن براي جذب هر چه بيشتر مضرات اشعه خورشيد و ممانعت از نفوذ آن به لايه هاي دروني مي باشد ( عملکرد مانند چتر ) ، ليکن در نهايت سبب تيرگي و برنزه شدن پوست نيز مي شود.
ملانين ها به ميزان محدودي مي توانند از پوست محافظت نمايند و اگر فرد مدت زيادي در معرض تابش نور خورشيد قرار گيرد ، دچار عوارضي از جمله آفتاب سوختگي ، سرطان پوست ، آسيب چشم ها و ضعف دستگاه ايمني بدن در مقابله با بيماري ها مي شود.
نوع پوست |
SPF |
عکس العمل پوست |
رنگ ،چهره، مو |
1 |
30-50 |
برنزه نمی شود و به سرعت دچار سوختگی دردناک می شود |
بلوند بور ، پوست بسیار روشن که در حالت عادی سفید است ، دارای کک و مک ،چشمان آبی |
2 |
30-50 |
به مقدار کم برنزه می شود و پوست می اندازد و به سرعت دچار سوختگی دردناک می شود |
رنگ مو بلوند، قهوه ای روشن یا سرخ. رنگ پوست در حالت عادی سفید |
3 |
15-20 |
در حد معمول برنزه می شوند و سوختگی متوسطی دارند |
نژاد آسیای میانه یا هند ، رنگ بوست کاملاً روشن ، چشم های قهوه ای روشن،موهای قهوه ای روشن |
4 |
6-15 |
به راحتی برنزه می شود و حداقل میزان سوختگی را دارد |
رنگ پوست معتدل (سبز) ،پوست در حالت عادی سفید یا قهوه ای بسیار روشن ،رنگ چشم و مو تیره |
5 |
2-10 |
به ندرت دچار سوختگی می شود ،رنگ پوست برنزه است |
رنگ مو تیره،رنگ پوست قهوه ای (دو رگه ها) |
6 |
2-10 |
هرگز دچار سوختگی نمی شود |
پوست و مو بسیار تیره (سیاهپوستان) |
توصيه هاي حفاظتي در برابر آسيب هاي اشعه آفتاب
2 ـ هنگامي که در معرض اشعه مستقيم آفتاب به خصوص در ارتفاعات هستيد ، حتماً از کلاه ، عينک و لباس مناسب استفاده نماييد.
3 ـ هميشه از فرآورده هاي ضد آفتاب متناسب با SPF لازم براي پوست تان استفاده نماييد.
درجه SPF در محصولات ضد آفتاب چيست ؟
اشعه ماوراي بنفش UV را منعکس يا متفرق مي کنند.
sun protection factor ياهمان SPE درجه و ميزان توانايي کرم ضد آفتاب در جذب يا دفع اشعه ماوراي بنفش خورشيد است. درجه SPE روي محصول ،نشان دهنده اين مهم است که مصرف کننده آن تا چه اندازه ميتوانتد زير تابش آفتاب بماند ، قبل از اين که دچار آفتاب سوختگي شود. براي مثال اگر فردي قادر است بدون استفاده از محصولات ضد آفتاب به مدت 10 دقيقه زير نور خورشيد بماند و دچار آفتاب سوختگي نشود ، اينک با مصرف يک ضد آفتاب مي تواند مدت زماين را معادل مضرب 10 در درجه SPF مندرج روي محصول ضد آفتاب زير نور خورشيد بماند و دچار آفتاب سوختگي نشود. مثلاً اگر SPF محصول ضد آفتاب 20 باشد اين فرد مي تواند 200 دقيقه زير نور خورشيد بماند
اين که هر شخص بدون استفاده از فرآورده هاي ضد آفتاب تا چه مدت زماني مي تواند زير نور خورشيد بماند ، بستگي به فنوتيپ آن فرد دارد و هر چه فنوتيپ يا نوع پوست يک فرد تيره تر باشد ، به محصول با عيار محافظتي پايين تري نياز دارد. انسان ها از نظر فنوتيپ پوستي به 6 گروه تقسمي مي گردند. مشخصات انواع فنوتيپ و عکس العمل انواع پوست در مقابل نور خورشيد و SPF لازم براي محافظت از آنها در جدول صفحه قبل اشاره شده است.
SPF مناسب براي يک فرآورده ضد آفتاب چيست ؟
درصد است که قابل چشمپوشي است. افزايش SPF يک ضد آفتاب نشان دهنده تکرار دفعات کمتري براي تجديد مصرف ضد آفتاب مي باشد. البته هر چه SPF يک ضد آفتاب بيشتر باشد ، به منزله آن است که مواد فيزيکي و شيميايي بيشتري به آن اضافه شده و بايد سود و زيان اين افزايش را حتماً در نظر گرفت. به طور معمول براي کشور ما با توجه به اين که اکثر افراد فنوتيپ 2 و 3 و 4 هستند ، مناسب ترين محصول ضد آفتاب با SPF 30 ـ 25 هستند. اما چنانچه فردي دچار بيماري خاصي مانند لوپوس حساسيت شديد به نور آفتاب ( پورفير ) مي باشد يا پوست بسياري روشن داشته باشد ، استفاده از محصولات ضد آفتاب با SPF بالاتر از 50 توصيه مي شود.
چه موقع و چگونه بايد کرم ضد آفتاب را بزنيم ؟
با وجود اين که وجود SPF در کرم ها و مداد هاي آرايشي نقش محافظتي دارند ، اما اين محافظت براي جلوگيري از اشعه مضر آفتاب کافي نيست و استفاده از ضد آفتاب ، نيم ساعت قبل از آرايش کردن ضروري است. امروزه با استفاده از تکنولوژي نانو فرآورده هاي ضد آفتاب با ذرات نانو توليد مي شود که داراي قدرت بيشتري و عوارض کمتري است.
توصيه مهم :
منبع: كوچه ما شماره 15.