بوي بد عرق و راه مقابله

نظافت شخصي مهمترين عامل جهت جلوگيري از فعاليت باکتري ها روي پوست بدن و ايجاد بوي نامطبوع است. براي شما هم اتفاق افتاده که در اتوبوس يا آسانسور، فردي در کنار شما قرار بگيرد که بوي بد بدنش آزارتان داده باشد؟ اگر چنين تجربه اي داشته باشيد، به طور قطع مي دانيد بوي عرق بعضي از افراد آن قدر بد و منزجرکننده است که به کلي حال تان را به هم مي زند.

اين بوي زننده از کجا مي آيد؟
 

بوي بدن از ترکيب عرق و باکتري حاصل مي شود. البته عرق به نوبه خود کاملاً بي بوست. اين باکتري است که با عرق بدن مخلوط شده و چنين بوي زننده اي را به وجود مي آورد.
بدن ما دو نوع آپوکرين و اکرين ترشح مي کند. عرق اکرين براي پايين آوردن درجه حرارت بدن ما مثلاً هنگام ورزش يا زماني که هوا خيلي گرم است، کاربرد دارد. اين نوع عرق در همه قسمت هاي بدن به طور يکنواخت ترشح مي شود و بي بوست.
آپوکرين نوع ويژه اي از ترشحات بدن است که در محل هاي مخصوصي مثل زير بغل، کشاله هاي ران، دست ها و پاها ايجاد مي شود. اين نوع عرق است که دليل پيدايش آن بوي تند و زننده است، ولي اين هم مثل اکرين کاملاً بي بو و حاوي چربي و پروتئين است.

اما چه چيز باعث مي شود که عرق آپوکرين چنين بوي زننده اي از بدن ما ايجاد کند؟
 

باکتري هايي روي بدن ما وجود دارد که از عرق آپوکرين تغذيه مي کنند. وقتي اين عرق را مصرف کرد، همان کاري که ساير موجودات زنده پس از غذا خوردن انجام مي دهند، از او نيز سر مي زند. بله، غذا را دفع مي کند و اين بوي زننده و منزجرکننده از آنجا ناشي مي شود. در واقع باکتري ها عمل دفع غذا را دقيقاً مثل ما انجام نمي دهند. آنها پيوندهاي شيميايي را مي شکنند، اما از عرق ما تغذيه مي کنند و همين باعث بوي بد و چندش آور مي شود.

عوامل پيدايش بوي بد بدن
 

حمام نکردن: يکي از دلايل عمده در پيدايش بوي بد اين است که به ميزان کافي حمام نمي کنيم. البته فقط شستشوي بدن کافي نيست، پاکي و نظافت لباسها نيز در اين مسأله موثر هستند. انواع به خصوصي از پارچه ها مثل پارچه هاي نخي، بوي بد را سريع تر جذب مي کنند.
عرق کردن: بدن برخي افراد بوي تندتري دارد، به اين دليل که بيشتر عرق مي کنند. دليل آن مي تواند استرس يا فعاليت جسمي بيش از اندازه بشد. اين روزها استرس عامل رايج تري است. توقعات بالا، برنامه هاي فشرده کاري و... همه و همه اضطرابي بيش از حد نرمال بر بدن وارد مي کنند که باعث عرق کردن بيشتر مي شود. عرق کودکان معمولاً بوي بد نمي گيرد به اين خاطر که عرق آپوکرين ترشح نمي کنند. از اين رو باکتري ها نمي توانند با چيزي فعل و انفعال داشته باشند. با بالا رفتن ميزان تستوسترون بدن در دوران بلوغ، آپوکرين نيز ترشح مي شود.
تغذيه: خوردن برخي از غذاها نيز مي تواند بر بوي بدن شما تاثيرگذار باشد. غذاهاي تند و تلخ، با بوهايي نافذ معمولاً تاثيري منفي بر بوي بدن دارند. سير، زيره، شنبليله و کاري نمونه هايي از آن هستند.
کمبود روي نيز مي تواند در ايجاد بوي بد بدن موثر باشد، به دليل که اين ماده به دفع سموم بدن کمک مي کند. همچنين عدم توازن قند و کافئين بدن نيز عواملي تاثيرگذار در ميزان عرق بدن هستند.
مشکلات جسمي: برخي از بوهاي زننده بدن مي تواند ناشي از بيماري ها يا مشکلات جسمي باشد. ديابت، بيماري هاي کبدي و... انواعي از اين مشکلات جسمي هستند.

بوي بدن مردها تندتر است
 

يکي از دلايلي که بعضي مردها عرق تندتري دارند، ممکن است ميزان بالاتر تستوسترون بدن شان باشد، چون ميزان تستوسترون در توليد عرق بدن بسيار تعيين کننده است. يکي ديگر از دلايل اين است که برخي مردها به نظافت خود زياد اهميت نداده و به اندازه کافي استحمام نمي کنند. با توجه به اين که خانم ها معمولاً خيلي بيشتر به نظافت خود اهميت مي دهند، مي توان نتيجه گرفت که چرا بوي بدن خانم ها به تندي بوي بدن آقايان نيست.
در بدن مردان ميانسال ماده اي به نام نونيال توليد مي شود که بوي بد بدن را شدت مي دهد، اما در خانم ها نيز دقيقاً به اندازه آقايان اين ماده توليد مي شود. پس باز هم به مسأله بهداشت آقايان بر مي گرديم.
برخي مردها طبيعتاً نامرتب و ژوليده هستند. براي شان تفاوتي نمي کند لباسي را که يک هفته مداوم پوشيده اند، دوباره بر تن کنند. بله، شستشو و پاکيزگي لباسها در خصوص بوي بد بسيار مهم است. حتي اگر بدن تان نيز تميز باشد، اگر لباس هاي تان تميز نباشند، باز هم بدن تان بوي بدي متصاعد خواهد کرد.
يکي ديگر از دلايلي که بدن مردها بوي تندتري دارد، مي تواند به فعاليت جسمي بيشتر آنها برگردد. زن ها معمولا در مقايسه با مردان، زندگي آرام تر و کم فعاليت تري دارند. به علاوه زنان خيلي کمتر به ورزش و فعاليت هاي شديد جسمي مي پردازند. مردان ورزشکار طبيعتاً بسيار بيشتر از سايرين عرق مي کنند و به همين ترتيب احتمال اين که بدن شان بوي تند از خود متصاعد کند، بيشتر است.

چه بايد کرد؟
 

بيشتر حمام کنيد: حمام کردن مي تواند شروع خوبي باشد. شستشوي به موقع لباس هاي تان نيز کمک کننده است. البته براي جلوگيري از بوي بد بدن، دوش گرفتن از حمام کردن بهتر است، چون فشار مستقيم آب روي بدن حين دوش گرفتن، چرک و باکتري ها را از بدن شسته و پاک مي کند.
پاهاي خود را بشوييد: پاها به ويژه کف آنها مستعد تعرق و ايجاد بوي نامطبوعند. از اين رو بلافاصله پس از مراجعت به منزل پاها را شسته و جوراب ها را تعويض کنيد ( به ويژه پس از ورزش يا پياده روي ). اگر با شستشوي معمولي بوي بد پاها از بين نرفت، مي توانيد از مخلوط آب و نمک يا آب گرم، صابون و مواد خوشبو کننده استفاده کنيد. در صورتي که بوي پاها بسيار آزار دهنده بود و با اين شيوه از بين نرفت، حتماً به پزشک مراجعه کنيد.

دئودورانت ها / ضد تعرق ها:
 

دئودورانت ها فقط بوي بد بدن را مي پوشانند، اما دئودورانت هايي هستند که با اين باکتري ها مقابله مي کنند. موثرترين و بهترين دئودورانت ها حاوي آلومينيوم يا روي هستند که هر دوي اين عناصر براي مقابله با باکتري هاي توليد کننده بوي بد، کارآمد هستند. ضد تعرق ها نيز غدد ترشح کننده عرق را مسدود مي کنند و باکتري ها ديگر چيزي براي فعل و انفعال با آن ندارند. استفاده از صابون هاي آنتي باکتريال نيز در اين مورد مفيد.
تغذيه مناسب: کم کردن مصرف کافئين از برنامه غذايي روزانه بسيار مفيد خواهد بود. قهوه، نوشابه، شکلات و ساير مواد غذايي کافئين دار، با تحريک غدد ترشح کننده آپوکرين، در ايجاد بوي بد بدن تاثيرگذارند. نوشيدن ميزان کافي آب و مايعات، غدد ترشح کننده اِکرين را فعال مي سازد که باعث رقيق تر شدن عرق آپوکرين مي شود.
اسيد بوريک: يکي از موثرترين و مفيدترين مواد براي مقابله با بوي بد بدن، اسيد بوريک است که کمتر از موارد ديگر شناخته شده مي باشد. در هر قسمت از بدن که نمي خواهيد از آن بوي بد متصاعد شود، پس از حمام از اين ماده استفاده کنيد. اسيد بوريک انتشار باکتري ها را کندتر مي کند. البته استفاده بيش از حد آن نيز مي تواند براي پوست ايجاد مشکل کند. درمان هاي ديگر: اگر بوي بد عرق بدن تان با هيچ کدام از روش هاي بالا از بين نرفت، بدانيد که راه هاي ديگري نيز براي رفع آن وجود دارد که نيازمند تجويز پزشک است. موارد بسيار شديد احتمالاً از بيماريهايي خاص ناشي مي شوند که بايد تحت درمان پزشکي قرار گيرند.

به اين نکات عمل کنيد
 

1ـ در فصل تابستان حداقل هر دو هفته يک بار ملحفه ها را تعويض کنيد.
2 ـ از خريدن لباس هاي زير يا رويي که در آنها الياف مصنوعي زياد استفاده شده، بپرهيزيد. بهترين نوع لباس براي لباس هاي زير و رو، انواع نخي مي باشد.
3 ـ به هيچ وجه از عطر، ادکلن، مام يا هر نوع خوشبو کننده ديگر، زماني که احساس مي کنيد عرق کرده ايد، استفاده نکنيد.
4 ـ تعرق بين انگشتان پا و پشت لاله هاي گوش، اين مناطق را مستعد رويش قارچ هاي پوستي مي کند. از اين رو به نظافت اين نقاط توجه کنيد.
5 ـ براي رفع بوي بد پا از سنگ پا استفاده کنيد، اما فراموش نکنيد پس از استحمام، حتما کف پاها را با کرم مخصوص مرطوب کرده و بلافاصله جوراب بپوشيد. ترک پا عاملي جهت رويش قارچ به ويژه در فصل تابستان است.
6 ـ در فصل تابستان، هفته اي يک بار و در فصول ديگر هر دو هفته يک بار کفش هاي تان را بشوييد. اين نکته درباره کفش هاي ورزشي بسيار حائز اهميت است. استفاده از خوشبو کننده به ويژه براي پسران در دوران بلوغ لازم است.
7 ـ از صابون ها و شامپوهاي خوشبو کننده و ترجيحاً سازگار با پوست بدن استفاده کنيد. تحريک پوست بدن عاملي جهت تشديد تعرق است.
منبع: نشريه راه موفقيت شماره 21.