در جوار همجواران

مرقد امامزادگان ياسر و ناصر در اطراف مشهد، سا لهاست كه ميزبان زوار و مسافران است
 

وارد صحن كه مي شوم زمزمه آرام مناجات را مي شنوم و عطر منتشر شده در فضا را حس مي كنم. فواره كوچك وسط حوض سنگي هم براي خودش شرشر آرامي دارد. اينجا حرم دو امامزاده است در دامنه هاي بينالود. «ياسر و ناصر» قرن هاست كه مهمان اهالي روستاي«حصار گلستان» هستند؛ روستايي آباد در حاشيه مشهدالرضا؛ جايي كه برادر بزرگ ترشان بيش از هزار سال است خاك خشك خراسان را به يمن وجودش، معطر و مقدس كرده است. از خيابان هاي شلوغ مشهد تا دامنه هاي بينالود راهي نيست. همه ييلاقات جنوب و جنوب غربي مشهد در دامنه هاي همين رشته كوه قرار گرفته اند. از«طرقبه» و «شانديز» گرفته تا «زشك» و «ابرده» و «كنگ». در اين ميان روستاي حصار گلستان با حرم امامزاده هاي ياسر و ناصر، مقصد بسياري از مسافرهايي است كه آمده اند تا چند روزي را در مشهد بگذرانند.

نكته
يادگاري قديم
 

گلدسته هاي امامزاده هاي ياسر و ناصر، بازمانده معماري قديم حرم هستند. اهالي روستاي حصار گلستان وقتي در سال 1382 بناي امامزاده را توسعه دادند، اين گلدسته ها و كتيبه هاي پايين دست آن را به عنوان يادگاري از معماري قديم حرم باقي گذاشتند.

چطور برسيم؟
از امام تا امامزاده
 

براي زيارت امامزاده هاي ياسر و ناصر، ‌مقصد را كه مشهد در نظر بگيريم مي توانيد با وسيله نقليه شخصي، تاكسي و اتوبوس خود را به روستايي كه امامزاده ها در آن قرار دارند برسانيد.
- وسيله شخصي: از شهر مشهد به سمت ييلاقات جنوب غربي برانيد. بعد از عبور از پارك جنگلي وكيل آباد به دوراهي طرقبه و شانديز مي رسيد. يك كيلومتر بالاتر از اين دوراهي در مسير طرقبه، درست رو به روي پمپ بنزين، يك جاده فرعي آسفالته قرار دارد كه همان جاده روستاي حصار گلستان است. ابتداي اين جاده تابلويي آهني نصب شده كه طرحي از يك گنبد و دو گلدسته دارد. جاده به سمت پايين دره شيب دارد. يكي دو پيچ پايين تر، گلدسته هاي حرم امامزاده ها در حاشيه جاده ديده مي شود كه به راحتي مي شود آن را پيدا كرد.
- تاكسي: از هر جاي شهر مشهد، تاكسي ها شما را به امامزاده ها مي رسانند. كرايه تاكسي ها بر اساس تاكسيمتر محاسبه مي شوند اما به صورت معمولي، كرايه تاكسي ها از حرم امام رضا (ع) تا امامزاده هاي ياسر و ناصر 8 تا 10 هزار تومان و از پارك ملت مشهد تا حصار گلستان بين 4 تا 6 هزار تومان است.
- اتوبوس: از شهر مشهد، با اتوبوس هم مي توانيد به زيارت امامزاده هاي ياسر و ناصر(ع) برويد. خط هاي 1، 10 و 12 از «پايانه هاي غدير»، «حرم مطهر» و«نخريسي»، شما را به پايانه «وكيل آباد» مي رساند. در پايانه وكيل آباد، سراغ خط 113 را بگيريد كه به روستاي حصار گلستان مي رود. ايستگاه ماقبل آخر اين خط، درست جلوي ورودي امامزاده هاست. نرخ اتوبوس هاي خصوصي در شهر مشهد 200 تومان و غير خصوصي ها100 تومان است.

كجا بمانيم؟
استراحت در گلستان
 

اگر مي خواهيد شب را در جوار امامزاده ها در روستاي حصار گلستان بمانيد، مي توانيد هم از روستايي ها اتاق اجاره كنيد و هم در هتل هاي روستا بمانيد.
- خانه هاي روستا: مي توانيد در حاشيه يكي از باغ ها چادر بزنيد. چند تايي از اهالي روستا هم هستند كه خانه هايشان را در ازاي اجاره اي اندك در اختيار مسافران قرار مي دهند.
- در هتل: در روستاي حصار گلستان، دو هتل بزرگ مي توانند پذيراي شما باشند. «هتل سحاب» كه در همين روستا قرار دارد و در فضاي جنگلي خود، پذيراي مهمان هاست و «هتل بزرگ طرقبه» هم هست كه نرسيده به روستاي حصار گلستان قرار گرفته. هزينه اقامت در هتل سحاب شبي بين 40 تا 50 هزار تومان است اما در هتل بزرگ طرقبه، با هزينه هاي كمتري هم مي شود اقامت كرد.

نكات طلايي
 

- از پارك وسيله شخصي خود در حاشيه جاده اصلي خودداري كنيد. حصار گلستان خيابان هاي فرعي فراواني دارد كه مي شود وسايل شخصي را به آنجا منتقل كرد.
- مراقب آفتار داغ تابستان باشيد و با خود كرم ضد آفتاب همراه ببريد.
- صحن و سراي امامزاده ها را با زباله، آلوده نكنيد.
- طبيعي است كه نبايد در طبيعت و خيابان ها و كوچه هاي روستا هم زباله بريزيد.
- پاي محصولات چيني به حصار گلستان هم رسيده است. با خريد صنايع دستي اهالي روستا، به رونق اين هنر كمك كنيد.
- براي ورود به باغ ها حتما با صاحبان باغ و اهالي محل، هماهنگ كنيد.
- آلوچه هاي جنگلي و محصولات مانند آن را از محل هاي بهداشتي تهيه كنيد تا در سفر دچار بيماري نشويد.

كاشي هاي يك طرح
 

اين پنجره هاي محرابي مانند‌، كه به صحن امامزاده و باغچه هاي لاله عباسي اش باز مي شوند، پنجره هاي يك سالن پذيرايي است كه مسوولان درست كرده اند تا ميزبان مجالس مذهبي روستا باشد. كاشي كاري هاي پايين هم باقي مانده معماري قديم حرم دو برادر است كه سعي شده است از طرح و شكل كاشي كاري هاي امام رضا(ع) استفاده شود.

چي بخريم؟
ارغوان باغ
 

ميوه هاي روستاي حصار گلستان بسيار مرغوب و صنايع دستي آن هم بسيار ارزان و منحصر به فرد است
- ميوه هاي تازه: بيرون حرم امامزاده هاي ياسر و ناصر، بازار خريد و فروش گرم است. دوره گردها بيشتر ميوه مي فروشند، آن هم ميوه هايي كه از باغ هاي همين روسـتاي حصار گلستان چيده اند. روستاي حصار گلستان باغ هاي سرسبز و خرمي دارد كه ميوه هاي آن زبانزد است. زردآلو، گيلاس و آلبالو. گردو هم است. گردوهاي حصار گلستان هم گردوهاي مرغوبي است. در روستاي حصار گلستان بهترين گردوها را مي شود كيلويي كمتر از 7 هزار تومان خريد.
- ارغوان بافي: سبدهاي بافته شده توسط اهالي حصار گلستان هم براي خودشان اسم و رسمي دارند. در همه منطقه طرقبه، سبد بافي با شاخه هاي ازغوان يا همان «ارغوان بافي»، هنر رايج در بين اهالي است. در دره هاي طرقبه، گياه ارغوان به وفور پيدا مي شود، تا آنجا كه يكي از همين دره ها به خاطر فراواني بوته هاي ارغوان،«ارغوان دره» نام گرفته است. از فروشگاه هاي اطراف حرم امامزاده هاي ياسر و ناصر، مي توانيد انواع صنايع دستي را كه با شاخه هاي ارغوان بافته شده، با قيمت ارزان بخريد. انواع سبد، قاب هاي چوبي، ميزهاي كوچك، چراغ هاي خواب و... محصولات صنايع دستي است كه اهالي روستاي حصار گلستان با چوب ارغوان ساخته اند.
- گياهان كوهي: چاي كوهي دامنه هاي بينالود هم چاي مرغوبي است كه آرامبخشي اش زبانزد است. مي توانيد از دم نوش آويشن هم استفاده كنيد. ارتفاعات اطراف روستاي طرقبه و حصار گلستان پر است از اين گياهان معطر. گياه كاكوتي (آنوخ) هم هست كه مي توان از آن به عنوان طعم دهنده استفاده كرد. «ماست كاكوتي» و «آلوچه هاي جنگلي» هم از ديگر محصول هاي طبيعي اين روستاست.

نكته
حرمت برادر بزرگ تر
 

ضريح امامزاده ها طرح كوچكي است از ضريح رضا (ع) . براي ساخت حرم برادران كوچك تر شده تا به بهترين شكل حرمت برادر بزرگ تر به جا آورده شود. جالب است كه در زمان ساخت اين ضريح كمتر كسي خارج از روستا مي دانست كه اين دو، برادران امام هشتم(ع) هستند.

بيشتر بدانيد
دو ضريح و يك حاجت
 

تا ده سال پيش اينجا آن قدر ها شناخته شده نبود. مسجد كوچكي بود براي نماز خواندن اهالي روستا اما با تحقيقات صورت گرفته شده معلوم شد كه حضرت رضا (ع)، برادراني به اين نام داشته كه براي رسيدن به ايشان، راهي خراسان شده اند.
- كتاب «كنزالانساب»، تنها كتابي است كه در آن به نام دو برادر امام رضا (ع) كه در حوالي توس مدفون هستند، اشاره شده است. «كنزالانساب و بحر المصاب در نسب دوازده امام و سادات و امامزادگان» كتابي است به قلم «لوط بن يحيي خزاعي» از نسب شناس هاي مشهور قرن چهارم. تا پيش از اين تحقيقات، اين دو برادر نزد اهالي به «ناصر» و «باصر» مشهور بودند، اما تحقيقات روشن كرد كه نام «باصر» احتمالا اشتباهي است كه به خاطر كتابت غلط، رواج پيدا كرده و نام اصلي برادر ناصر، نه «باصر» و نه «باسر»، بلكه «ياسر» است. در كتيبه امامزاده كه قديمي ترين كتيبه باقيمانده از شكل قبلي بناست، همچنان نام باصر حك شده است.

دو ضريح شبيه به هم
 

با عبور از اتاق بزرگي كه براي نماز جماعت و استراحت زائران در نظر گرفته شده، به صحن اصلي(روضه منوره) حرم امامزاده ها مي رسيم كه با آينه كاري تزئين شده است. ضريح دو امامزاده شبيه به هم است و به فاصله دو متر در كنار هم قرار گرفته است. سه محراب مشبك ضلع طولي و دو محراب مشبك، ضلع عرضي ضريح نقره كاري شده امامزاده ها را تشكيل مي دهد. دو كتيبه از جنس طلا هم دورتا دور ضريح را احاطه كرده است. كتيبه بالاتر سوره مباركه «فجر» است كه به خط نستعليق نگاشته شده. كتيبه پايين تر هم متن زيارت نامه دو امامزاده است. چهارگلدان هم در گوشه هاي هر دو ضريح گذاشته شده. قبر مطهر دو امامزاده با صندوق هاي سنگي وسط ضريح مشخص شده كه با پارچه هاي سبز رنگ پوشانده شده اند. لوح نقره اي حاشيه در ورودي به ضريح، سال ساخت آن را 1382 نوشته كه همان سال اتمام بناي تازه حرم امامزاده هاست. دورتا دور روضه منوره، پشتي هاي دستباف گذاشته اند تا زائران كه از زيارت و نماز فارغ شده اند، چند لحظه اي بنشينند، به پشتي ها تكيه بدهند و در معنويت صميمي فضا، غوطه ور شوند.

باغچه هاي لاله عباسي
 

ورودي قديمي بنا، در حاشيه جاده است اما از آنجا كه پيش روي امامزاده ها قرار گرفته، در اين سال ها، كمتر از آن استفاده مي شود. طبق آموزه هاي ديني، مناسب تر است براي ورود به حرم بزرگان، از پشت سر يا پايين پا، وارد شد. ورودي اين سال هاي حرم امامزاده هاي ياسر و ناصر (ع)، در پشت سر امامزاده ها قرار گرفته است. يك راه باريك، زائران را از خيابان اصلي به پشت بنا مي رساند. ورودي پشت سر كه حالا ديگر ورودي اصلي حرم به حساب مي آيد، با ديواري بلند از باغ همسايه جدا شده اما شاخه هاي يك درخت شاه توت، روي ورودي سايه انداخته و هزارگاه يكي از شاه توت هاي آبدار مي افتد روي زمين. اين ورودي در واقع بناي مسقفي است كه از كنار كفشداري هاي مردانه و زنانه، به حياط كوچك امامزاده ختم مي شود. در حياط، يك حوض سنگي با معماري هندسي وجود دارد كه در چهار گوشه آن، چهار لچكي گل كاري، حكم باغچه هايي كوچك را پيدا كرده اند، باغچه هايي با گل هاي اطلسي و لاله عباسي. حياط با قاليچه هاي دستباف، كه بايد هديه اهالي به امامزاده باشد، فرش شده است.

نكته
كتيبه هاي امامزاده
 

در پيشاني بنا، رو به خيابان اصلي روستا، كتيبه اي قرار دارد با كاشي زرد رنگ كه عبارت: «السلام عليك يا اهل بيت النبوه» روي آن نوشته شده است. زير آن، كتيبه ديگري قرار دارد با كاشي هاي آبي رنگ كه نام امامزاده «ياسر» به صورت «باصر» در آن ذكر شده. متن كتيبه اين است:«آستانه مباركه سيد ناصر و سيد باصر (ع)» عبارت روي كتيبه پايين تر كه تاريخ مرمت و بازسازي بناي قديمي حرم را نشان مي دهد اين است: «يا الله. اين است بيت الشرف آقازاده هاي محترم معظم آقا سيد ناصر و آقا سيد باصر فرزندان حضرت امام موسي بن جعفر(ع) كه بهمت جمعي از آقايان مؤمنين خيرانديش تعمير شد و در تاريخ 36/8/2 باتمام و بپايان رسيد. كتبه رضوان،1377» تفاوت دو تاريخ موجود در كتيبه به اين خاطر است كه سال 1336 هجري شمسي برابر است با 1377 هجري قمري.
منبع: سرزمين من ش 4