تضادهاي دروني و ابعاد مختلف رفتاري

بر حسب يک سنت ديرينه، هر سال قبل از تحويل سال، خانم خانه به کمک اهل خانواده به خانه تکاني مي پردازد. اين آيين کهن، چندين هزار سال است که ادامه دارد.
ذهن نيز به خانه تکاني احتياج دارد با اين تفاوت که تخليه ذهني بايد به صورت روزانه و مستمر صورت پذيرد با توجه به اينکه در خواب ارتباط انسان با ذهن، قطع مي شود لزوما هر بامداد بايد با خويشتن خويش ارتباط برقرار نماييد تا نيروي شما در راستاي اهداف مورد نظر، همسو شود. نظر به اينکه ذهن هميشه مشغول ست و در حال ارزيابي با ديدني ها و شنيدني هاست، لزوما بايد نظارت نيز به صورت مداوم صورت پذيرد.

ذهن و خاطرات گذشته
 

حوادث و اتفاقاتي که در طول عمر اتفاق افتاده است بايد مورد بررسي قرار گيرد. اين حوادث مي تواند غصه ها و رنج ها و عقده هاي کهنه اي باشد که در لايه لايه هاي ذهن باقي مانده است و هر بار به صورت فيلمي دردناک، مرور شود و در ذهن به تصوير کشيده مي شود. مخصوصا اگر دوستي قديمي از راه برسد تکرار اين گونه خاطرات تلخ و دردناک که در زمان به دليل تکرار، شاخ و برگ هم پيدا کرده است، يکي از مهمترين اشتغال هاي ذهني است که زندگي انسان را بي هيچ فايده اي هدر مي دهد. به تعبيري ديگر، ذهن مغشوش را ذهن ميموني مي نامند که هر لحظه ميدان هاي جديد ايجاد مي کند و به رنگي درمي آيد.

سه نامه براي سه نفر
 

براي بيرون راندن اين گونه خاطرات نم کشيده ذهني، سه نامه براي سه نفر براي متن زير نوشته شود.

نامه ها
 

نامه اول، نامه اي مفصل با ابراز خشم و غضب و نهايتاً بخشش، به کساني که دانسته و ندانسته به تو ظلم کرده اند. نامه دوم، نامه اي با اظهار عذرخواهي و طلب بخشش، به کساني که به دليلي موجب آزارشان شده ايد و نامه سوم، عفونامه اي براي خود به خاطر آن چه که انجام داده ايد.
اين سه نامه کاملا محرمانه است و به جايي يا براي کسي فرستاده نمي شود. با نوشتن اين نامه ها فقط نويسنده نامه از بار ندامت کينه و خشم و خجالت، رهايي مي يابد.
رهايي از ستمي که به او روا شده است و عذرخواهي از کساني که مورد آزار قرار گرفته اند و رهاشدن از سرکوفت و شماتتي که برخورد روا مي داشت.

مجموعه از تضادهاي ذهني
 

براي پيداکردن دشمنان قسم خورده درون، بايد مجموعه تضادهاي دروني را به صفحه آورد. اين تضاد مي تواند در ابعاد مختلف اثرگذار باشد. جسم و روح انسان را تسخير کند. مواردي از اين گونه تضادهاي دروني به عنوان مثال به قلم مي آيد.
پنداره هاي متفاوت به اين شرح؛ هم جوشي با جامعه يا گوشه گيري، ميل به پول دار شدن يا قانع بودن با وضع موجود، به شهرت رسيدن يا گمنام زيستن، بهره گيري از لذايذ دنيا يا انزوا طلبي، گشاده دستي يا خسّت، ماجراجويي يا راحت طلبي، شوخ انديشي يا جدي بودن، خوش باشي يا غصه خوري. دل شوره داشتن يا بي خيالي. هريک از اين تضادها اگر در کنار هم باشند جنگ تمام نشدني ذهني را به وجود مي آورند.

قيد زمان و مکان
 

براي انتخاب هر يک از موارد بالا و يا به عبارت ديگر جهت رفع هرگونه تضاد دروني بايد انتخابي عاقلانه و خردمندانه درآرامش کامل صورت گيرد.
آرامش ذهن، وقتي به وجود مي آيد که به صورت روزانه زمان و مکان معيني از منزل مشخص شود. معمولا مکاني حتي تاريک و زماني معين موجب مي گردد تا انسان به زمان خاص و مکان، شرطي شود و قبل از ورود به مکان در زمان معين، خودبه خود به آرامش مي رسد. و اين دو قيد زمان و مکان انگيزه بيشتري در تغيير رفتار به وجود مي آورد.
مي گويند نيما يوشيج پدر شعر نو، اشعار خود را در اطاقي تاريک به عبارتي در پستوي خانه مي سرود و کاتب او، در پشت در، اشعار را يادداشت مي کرد. بزرگان سياست نيز در تصميم گيري مهم، به مکان خاصي مي رفتند. ژنرال دوگل اين ستوان جنگ جهاني اول و سردار جنگ جهاني دوم و رئيس جمهور فرانسه، براي تصميم گيري هاي تاريخي به زادگاه خود که دهکده کوچکي در حومه پاريس بود، مي رفت. اين عادت روزانه به مرور در مسير زندگي جايگاه مي يابد مثل انجام فرايض ديني که در زمان و مکان خاص انجام مي شود و جزء عادات روزانه درمي آيد.
حال که چنين فضايي براي تغيير و انتخاب بهتر در محيطي آرام فراهم گرديده بايد سفره دل را پهن کنيد مجموعه داده هاي ديگران از نصيحت بعضي از پدر و مادرها تا ريش سفيدان و مصلحان که با تجربه ديروز خود مي خواهند فرداي شما را بسازند، از شنيدني ها تا ديدني ها، از خاطرات مرده تا زنده ها از کلام معلمين از مهد کودک تا دبيرستان و دانشگاه از خلقياتي که به ارث برده ايد و بالاخره همه محتويات ذهني بايد در سفره دل به ترازوي شما ارزيابي شود.
منبع:راه کمال شماره 29مجله روانشناسي خانواده