محرم اين هوش جز بي هوش نيست

معرفي رشته هوشبري
مي دانند؛‌ آنها كه روي تخت بيمارستان خوابيده اند و تن به چاقوي جراحي پرورده اند خوب مي دانند او كيست. قبل از آن كه جراح دست به كار شود او را بر بالين خود مي يابند؛ او كه قرار است بي هوش شان كند. كارش آماده كردن بيمار است. بايد در او آرامش ايجاد كند، ‌دردش را مهار كند و روحيه بدهد: راحت باش،‌ از هيچي نترس،‌ تا صد بشمار خوابت مي برد...

يك تعريف ساده
 

رشته كارشناسي ناپيوسته هوشبري شاخه اي از علوم پزشكي است كه دانشجويان طي دوره آموزشي با اصول جديد، ‌روش ها، ‌تجهيزات و وسايل بي هوشي در جراحي هاي تخصصي مثل قلب،‌ مغز و اعصاب، پيوند اعضا و غيره آشنا و مراقبت از بيماران در مراحل مختلف بيهوشي را فرا مي گيرند.
دانش آموختگان اين رشته در مراكز آموزشي و درماني به منظور كمك به پزشك متخصص بي هوشي در امر بي هوش كردن، ‌نگهداري و به هوش آوري بيماران و مراقبت از آنان تحت نظارت مستقيم پزشك متخصص بي هوشي ايفاي نقش مي كنند و اين نقش به سه مرحله تقسيم بندي مي شود:
قبل از بيهوشي،‌ آگاهي از پرونده و سوابق پزشكي بيمار، آماده كردن وسايل و داروهاي لازم، كنترل و ثبت علائم حياتي بيمار، ‌قرار دادن بيمار در وضعيت مناسب و بدون خطر متناسب با نوع جراحي لازم است در خلال بي هوشي، گزارش موارد غير طبيعي به متخصص بي هوشي، ‌پيشگيري از انتقال و انتشار عفونت ها هنگام جراحي،‌ پيشگيري از آسيب هاي احتمالي به اعضاء بدن بيمار، ‌ارزيابي عملكرد دستگاه هاي مربوطه،‌ كنترل و ثبت ميزان جذب و دفع مايعات.
پس از بي هوشي، ‌كمك در به هوش آوري بيمار، استفاده مؤثر از انواع وسايل اكسيژن درماني و رطوبت سازها و .... طبق دستور پزشك، كنترل عفونت، مراقبت از بيماران تا هوشياري كامل و ثبت و بايگاني گزارشات.

دانشجو شويد
 

براي تحصيل در رشته كارشناسي ناپيوسته هوشبري بهتر است ديپلم علوم تجربي داشته باشيد. بدانيد كه بايد در كنكور سراسري شركت كنيد و البته از سلامت كامل جسمي و روحي برخوردار باشيد. در اين رشته ابتدا مي توانيد تا مقطع كارداني پيش برويد و بعد از دو سال پس از گذراندن آزموني ديگر، كارشناس هوشبري شويد.

دانشگاه ها
 

اگر واقعاً علاقه مند به اين رشته هستيد. بهتان تبريك مي گوييم چون دانشگاه هاي بسياري در كشور در اين رشته جذب دانشجو مي كنند به عنوان مثال دانشگاه تهران، شهيد بهشتي، علوم پزشكي ايران، ‌دانشگاه علوم پزشكي و خدمات درمان اراك،‌ سمنان،‌ قزوين، ساري،‌ سنندج، اروميه و بسياري از شعب دانشگاه آزاد. كه اگر بخواهيم همه را نام ببريم زياد مي شود پس دفترچه انتخاب رشته، را با دقت مطالعه كنيد!

درس ها
 

حالا كه قصد داريد بيماران را بي هوش كنيد بدانيد كه علاوه بر دروس عمومي كه همه دانشجوها مي گذرانند بايد با دروس اختصاصي جالب و مشكلي دست و پنجه نرم كنيد مانند داروشناسي،‌ آناتومي، ‌خون شناسي، تكنيك هاي بي هوشي و اداره درد،‌مراقبت هاي ويژه،‌ فوريت هاي پزشكي، روان شناسي، جمعيت شناسي،‌ ميكروب شناسي،‌ رفتار در اتاق عمل، ‌روش هاي بي هوشي و اصول پرستاري.
اين را هم بدانيد كه بايد دوره هاي كارآموزي را در چهار عرصه بي هوشي و سرويس درد، ‌مراقبت پس از بي هوشي، مراقبت ويژه و بخش اورژانس بگذرانيد.
هر چه باشد اين رشته بيشتر عملي است تا تئوري و شما يكي از حلقه هاي تكميل كننده تيم درماني خواهيد بود و كارتان هم در اتاق هاي عمل،‌ بيمارستان و ساير مراكز درماني است.

جرأت شرط اساسي
 

براي اين كه ملموس تر با رشته هوشبري آشنا شويم فرصت دست داد تا با يكي از دانش آموخته گان اين رشته گفت و گويي كوتاه انجام دهيم. مريم رجبي كارشناس هوشبري از دانشگاه شهيد بهشتي سؤالاتم را اين گونه پاسخ مي دهد:

جواناني كه مي خواهند اين رشته را انتخاب كنند چه ويژگي هايي بايد داشته باشند؟
 

اول اينكه بايد به اين رشته علاقه داشته باشند و با دانش و آگاهي به انتخاب بپردازند و بدانند كه شغل شان بر زندگي شان تأثير مستقيمي خواهد داشت. افرادي كه دچار سوختگي هاي شديد شده اند و به جراحي نياز پيدا كرده اند. يا افرادي كه تومورهايي در قسمت هاي مختلف بدن دارند يا نياز به جراحي قلب و مغز و ريه دارند،‌ پس بايد بدانند كه با صحنه هاي دلخراش روبه رو خواهند شد. ديگر اين كه كارشناس هوشبري علاوه بر انجام كارهاي فني مانند آماده كردن داروها،‌ كنترل ماشين بي هوشي، ‌فشار خون و وصل اكسيژن وظيفه دارد با بيمار ارتباط خوبي برقرار كند و او را به لحاظ روحي، در آرامش نگه دارد از اين رو بايد با روانشناسي آشنايي كامل داشته باشد ديگر اين كه به اصول اخلاقي حرفه اي پايبند باشد،‌ ارزش هاي حاكم بر جامعه را بداند و صرف نظر از سن،‌ جنس، ‌نژاد، فرهنگ و مذهب و ... به كرامت انساني بيمار توجه كند، ‌سلامت بيمار برايش اهميت داشته باشد تا كمترين، آسيب جسمي و روي به بيمار برسد، در كارش صداقت داشته باشد و نسبت به هيچ چيز بي تفاوت نباشد. زيرا كوچكترين بي دقتي مي تواند جان انساني را به خطر بيندازد.

خودتان تا به حال تحت عمل جراحي قرار گرفته ايد؟
 

بله. و به همين دليل ارزش كار يك كارشناس هوشبري را به خوبي مي دانم.

سختي اين رشته در چيست؟
 

اين كار استرس زيادي دارد كه تحملش آسان نيست. يادم است هنگامي كه دوره كارورزي را در بيمارستان فاطمه زهرا(س ) مي گذراندم خانمي را آورده بودند تا از استخوان جمجمه اش قسمتي را بردارند و به كام (سقف دهان) پيوند بزنند. سر او را تراشيده بودند. ديدن آن صحنه آن چنان اضطراب مرا بالا برد كه غش كردم.

فكر مي كنيد اين رشته شيريني و لذتي هم داشته است؟
 

صد در صد هنگامي كه بيمار به هوش مي آيد و سلامت خود را باز مي يابد خدا را شكر مي گوييم كه در كارمان موفق بوده ايم.

از خاطرات خوبتان بگوييد؟
 

بهترين خاطره هاي من مربوط به اعمال جراحي سزارين هستند هنگامي كه كودكي متولد مي شود و پا به اين جهان مي گذارد تا زندگي را آغاز كند و لذت مادر بودن را به انساني ديگر هديه مي كند از بهترين و شيرين ترين خاطره هاست.

ممكن است بيمار در حين جراحي به هوش بيايد؟
 

در اين رشته دقت و توجه به وضعيت بيمار اهميت بالايي دارد و مسئوليت بي هوشي است. ممكن است بيمار حين عمل تكان بخورد اما به هوش نمي آيد. در صورت بروز كوچكترين اشكال نيز پزشك و كارشناس بي هوشي با تزريق دارو مشكل را برطرف مي كنند.

اين رشته را به جوانان توصيه مي كنيد؟
 

بله، چون از نيازهاي جامعه ماست و با توجه به رشد روز افزون علم، داروها و تجهيزات پزشكي به نيروهاي متخصص و متعهد،‌ دلسوز و فعال در مراقبت از بيماران به مطلوب ترين شكل نيازمند هستيم.
منبع: نشريه شاهد جوان، شماره 61.