تخمدان هاي پركيست و ارتباط آنها با تغذيه

سندرم (نشانگان) تخمدان پلي كيستيك يك عارضه شايع در ميان دختران جوان و خانم ها مي باشد. از هر 10 زن يك نفر به اين بيماري مبتلاست. اين نشانگان در حقيقت يك اختلال هورموني است كه مي تواند باعث بي نظمي در قاعدگي، رشد موهاي زايد و آكنه و حتي ناباروري مي شود و داراي شدت هاي متفاوت در افراد مختلف است. از آنجا كه معمولاً داراي بيش از يك علامت است به آن نشانگان گفته مي شود.

در زنان مبتلا به تخمدان پلي كيستيك چه اتفاقي مي افتد؟
 

در اين خانم ها ميزان هورمون LH به طور معمول بالاتر از زنان سالم است و همچنين سطح آن از ميزان FSH بالاتر مي باشد، بنابراين در اين خانم ها افزايش شديد LH كه منجر به آزادسازي تخمك شود، وجود ندارد و به همين علت معمولاً تخمك گذاري در آنها اتفاق نمي افتد، بنابراين سيكل هاي عادت ماهانه در خانم هاي مبتلا به سندرم تخمدان پلي كيستيك بسيار نامرتب بوده و گاه هرگز خونريزي ماهانه ندارند.
از آنجا كه افراد مبتلا به اين اختلال با احتمال بيشتري نسبت به خانم هاي سالم دچار بيماري هاي ديابت، قلبي - عروقي و سرطان رحم مي شوند، درمان هرچه زودتر باعث كاهش خطر بيماري و مرگ و مير در آنها مي شود.
يكي از راه هاي مقابله با اين بيماري تغيير در رژيم غذايي و سبك زندگي است كه كاهش وزن مي تواند باعث بهبود شاخص هايي چون قند خون، چربي خون و انسولين گردد. كاهش وزن به ميزان 5 -10 درصد مي تواند منجر به بهبود شرايط شود.

علائم سندرم تخمدان پلي كيستيك:
 

1)‌ قاعدگي بي نظم مثلاً ايجاد فاصله بسيار زياد بين دو پريود يا كوتاه شدن بيش از اندازه اين زمان.
2) افزايش رشد مو در روي صورت و نقاط ديگر بدن كه به آن پرمويي يا هيرسوتيسم مي گويند.
3) افزايش وزن و مشكل در كاهش وزن
4) تكه هايي از تيرگي پوست در پشت گردن و مناطق ديگر بدن كه به آن آكانتوزيس نيگريكانس گفته مي شود.
5) افزايش قندخون، انسولين خون و افزايش مقاومت به انسولين و نيز تستوسترون در خون
مروري بر يك سيكل طبيعي عادت ماهانه:
1) سيكل پريود زماني آغاز مي شود كه مغز هورمون هاي FSH و LH را به تخمدان ها مي فرستد. افزايش يكباره ميزان LH به تخمدان ها پيغام آزادسازي تخمك را مي دهد.
2) تخمك آزاد شده در طول لوله هاي فالوپ حركت كرده و به سمت رحم مي رود. پروژسترون آزاد شده از تخمك باعث افزايش ضخامت ديواره رحم مي شود.
3) چنانچه تخمك با اسپرمي لقاح پيدا نكند، ديواره رحم ريزش پيدا مي كند و عادت ماهانه آغاز مي گردد.
4) پس از تمام شدن دوره ماهانه، مجدداً سيكل فوق آغاز مي شود.

توصيه هاي غذايي و سبك زندگي:
 

- سعي كنيد وزن خود را كاهش دهيد.
- براي كاهش وزن شما بايد دريافت كالري خود را كم كنيد.
- دريافت غذاهاي كربوهيدراتي نظير نان، برنج، ماكاروني و سيب زميني را نسبت به قبل كمتر نماييد.
- دريافت غذاهاي غني از فيبر نظير سبزيجات، ميوه ها و حبوبات را افزايش دهيد.
- مراقب چربي دريافتي به خصوص چربي هاي اشباع باشيد.
- مصرف غذا در وعده هاي بيشتر ولي در سهم هاي كوچك تر به كنترل قند خون شما كمك مي كند.
- تعادل را در مصرف انواع موادغذايي رعايت كنيد.
- براي پيشگيري از بروز ديابت، سعي كنيد هر هفته حداقل 150 دقيقه ورزش با شدت متوسط تا شديد داشته باشيد.
- تا حد امكان غذاهاي تازه مصرف كنيد و از مصرف غذاهاي نمك سود شده، كنسروي و دودي خودداري نماييد.
- سعي كنيد سبزي ها، ميوه ها، حبوبات، غلات سبوسدار، ماهي و يا گوشت بدون چربي، آجيل و مغزها را در رژيم غذايي روزانه خود جاي دهيد.
- اگر تاكنون دريافت فيبر غذايي بسيار كمي داشته ايد، سعي كنيد به تدريج بر ميزان آن بيفزاييد. اضافه شدن تدريجي فيبر باعث مي شود از ابتلا به ناراحتي گوارشي حاصل از دريافت زياد فيبر جلوگيري گردد.
- غذاهاي فيبردار شامل انواع سبزي ها، ميوه ها و حبوبات را مي توان به روش هاي مختلفي در غذاي اصلي، سالاد و يا ميان وعده مصرف كرد. از راه هاي مختلف فيبر دريافتي خود را افزايش دهيد.
- قند، شكر و شيريني را تا حد امكان از رژيم غذايي روزانه خود حذف كنيد و به جاي آن دريافت كربوهيدرات هاي پيچيده و غلات سبوسدار را افزايش دهيد.
- از مصرف غذاهاي فرآيند شده تا حد امكان خودداري نماييد.
- نمك دريافتي خود را كاهش دهيد و به جاي آن از ادويه ها و چاشني هاي ديگر نظير آبليموي تازه و گياهان معطر استفاده كنيد.
- تا حد امكان از لبنيات كم چرب استفاده نماييد.
- در هفته دو تا سه بار ماهي مصرف كنيد.
- به جاي سرخ كردن موادغذايي با روغن، آنها را كباب پز، بريان، فريز يا آبپز نماييد.
- پروتئين نقش مهمي در ثبات قند خون دارد. سعي كنيد در هر وعده غذايي يك منبع پروتئيني نظير گوشت، ماهي، مرغ، لبنيات، تخم مرغ و يا آجيل بگنجانيد.
- جهت تنظيم يك برنامه غذايي مناسب با شرايط زندگي و ترجيحات خاص غذايي به يك مشاور تغذيه مراجعه نماييد.
منبع: نشريه دنياي تغذيه، شماره 108