مغز کوچک تر، هوش بيشتر

هنوز هم دانشمندان در پي يافتن علت کوچک تر شدن مغز انسان امروزي هستند
 

قله اورست را فتح کرده ايم و قدم روي کره ماه گذاشته ايم، به نظر مي رسد ما انسان ها از اجدادمان بسيار پيشرفته تر و بهتر شده ايم. هرچند اين نکته کاملاً صحت دارد. اما اگر بخواهيم از نظر فيزيکي خود را با اجدادمان مقايسه کنيم کاملاً مشخص است که نه تنها ما از لحاظ جثه از آنها بزرگ تر نيستيم، بلکه عجيب تر اينکه، در طول ساليان متمادي آب هم رفته ايم.
مطالعات پژوهشگران دانشگاه کمبريج نشان مي دهد که انسان رسيدن به قله رشد را پشت سر گذاشته و بشر در زندگي مدرن امروزي 10 درصد کوتاه تر و کوچک تر از اجداد شکارچي خود است. شايد با خود بگوييد تغيير جثه انسان مساله زياد مهمي نيست که بخواهيد خود را براي آن ناراحت کنيد. اما اگر بدانيد که مغز انسان هم کوچک تر شده آن وقت با خود چه فکري مي کنيد؟! البته کوتاه تر شدن جثه انسان و کوچک تر شدن مغز در طول چند سال اخير اتفاق نيفتاده، بلکه به عقيده دانشمندان اين کاهش از 10 هزار سال پيش شروع شده است. دانشمندان مي گويند صنعت کشاورزي، نوع تغذيه، شهرنشيني و اثرات آن بر سلامتي انسان و همچنين بيماري ها، نخستين و اصلي ترين عوامل در بروز چنين پديده اي است و براي اثبات اين نظريه، فسيل هاي انساني از آفريقا، اروپا و آسيا مورد مطالعه و بررسي قرار داده اند.

مقايسه اجداد با نسل هاي بعد
 

دکتر مارتا لاهر، متخصص دگرگوني هاي انساني از جمله محققاني است که مطالعات دقيقي در زمينه تئوري کوچک تر شدن مغز و جثه انسان انجام داده است. او با مقايسه بقاياي فسيل انساني کشف شده در اتيوپي، که مربوط به 200هزار سال قبل بسيار بزرگ تر و قوي هيکل تر از انسان هاي امروزي بودند و حتي تعدادي ديگر از فسيل هاي يافت شده در خاور نزديک، نشان مي دهد انسان هاي 120 تا 100 هزار سال پيش نيز باز هم بلندتر و تنومندتر از ما بودند.

مشخصات انسان باستان
 

تحقيقات انجام شده توسط دانشمندان، نشان مي دهد يک انسان معمولي که 10 هزار سال پيش زندگي مي کرد، بين 76 تا 82 کيلوگرم وزن داشت و اين در حالي است که يک فرد عادي امروزي بين 69 تا 76 کيلوگرم وزن دارد.
هرچند در نگاه اول، تفاوت زيادي بين وزن ها ديده نمي شود، اما نتيجه مطالعات دکتر لاهر از نظر انجمن سلطنتي، يافته هاي ارزشمندي را در اختيار دانشمندان قرار داد.
زمان نشان مي دهد که اجداد ما شکارچي بودند و اين در حالي است که بشر امروزي به جاي شکار به کشت و کار روي آورده و اين تحول از 9 هزار سال پيش آغاز شد. هرچند کشاورزي غذاي بيشتري را در اختيار انسان ها مي گذارد، اما در عين حال مصرف محصولات کشاورزي و غلات در مقايسه با مصرف گوشت شکار نتيجه اي جز کمبود ويتامين و مواد آلي در بدن نخواهد داشت و همه اينها انسان را از رشد مناسب باز مي دارد.
به عنوان مثال در چين کشاورزان اوليه بيشتر غلاتي نظير برنج، ذرت و گندم سياه که در هيچ يک از آنها نياسين و ويتامين B به ميزان کافي يافت نمي شود را کشت مي کردند تا اينکه در چند دهه اخير کشاورزي در اين کشور مورد اصلاح قرار گرفته، اما مساله اين است که اصلاح کشاورزي اگرچه ممکن است راه حلي براي بلندقدتر شدن انسان باشد اما کوچک تر شدن مغز انسان را چه بايد کرد؟
مغز انسان 20 هزار سال پيش به اندازه يک توپ تنيس از مغز انسان امروزي بزرگتر بود. نکته قابل توجه در اين است که اين ميزان در زن ها و مردها به يک اندازه است.
البته آب رفتن مغز انسان به اين معنا نيست که انسان امروزي از هوش کمتري برخوردار است و همه اختراعات و اکتشافات بر اين مطلب صِحِّه مي گذارد دکتر لاهر، کوچک شدن مغز را اين گونه توجيه مي کند:«با گذشت زمان هرچند مغز انسان کوچک تر مي شود اما انرژي بيشتري در آن ذخيره شده و کارآمدتر مي شود؛ درست مثل رايانه هاي امروزي.»
رابرت فولي، استاد دانشگاه کمبريج نيز در اين باره عقيده دارد انسان بودن فرايندي پر از تغيير و تحول است که همچنان ادامه دارد و اين تغييرات، به دست قدرتي برتر اداره مي شود. انسان ها در طول زمان هميشه در حال تحول هستند و اين دگرگوني ادامه دارد.
منبع: نشريه همشري سرنخ شماره 100