گوشی تلفن همراه در گذر زمان (3)

شاید منفی به نظر برسد اما گوشی هایی که در این قسمت با آنها سروکار داریم، همگی گوشی هایی عجیب اما ناموفق هستند. گوشی هایی که با وجود متفاوت بودنشان، تجربه هایی شکست خورده به حساب می آیند. بیشتر این گوشی ها، از رویای طراحانی شکل می گیرند که آرزو دارند رنگ و بویی متفاوت به دنیای این روزهای ما هدیه دهند. اما مسأله اینجاست که بیشتر این محصولات نامتعارف، پس از گذشت چند سال، به گم شدگانی سر در گم بیشتر شبیه اند تا یاغیانی پرشور! در میان برندهای مطرح هم کمتر برندی را پیدا می کنید که به این وادی سرک نکشیده و بی تفاوت از کنارش عبور کرده باشد. اما این برندهای معتبر، در یک مسأله دیگر هم با هم شباهت دارند، هیچ کدام از آنها نتوانسته اند در طولانی مدت با این گوشی ها ماندگار شوند. محصولاتی از این دست، هیچ وقت نتوانسته اند طرفداران زیادی پیدا کنند و ورودشان به بازار، زیر سایه مدل های ساده تر و کاربردی تر محو شد.

پیشکسوت یک مسیر غریب

اگر بخواهیم در این مسیر دنبال یک پیشکسوت بگردیم، به شرکت زیمنس می رسیم. شرکتی که با سری Xelibri، نخستین شرکتی بود که در این مسیر قدم گذاشت. رویای دست اندرکاران زیمنس، فرستادن یک محصول متفاوت و پیچیده و در عین هیجان انگیز بود و به خاطر همین بلندپروازی ها، بازار خود را از دست داد و همین شکست ها را عامل اصلی کناره گیری اش می دانند. البته ساخت گوشی های عجیب و غریب به معنای ورشکست شدن نیست و گرنه سامسونگ هم می بایست پس از ارائه مدل های Serene و Serenata از این بازار کناره گیری می کرد. Serenata حتی نشان تأیید کیفیت را هم داشت و Bang &Olufsen هم داشت اما با قیمتی سرسام آور به بازار آمد و اصلی ترین دلیل شکست این مدل را همین قیمت بالا می دانند.
البته وسوسه ای به نام ارائه گوشی های عجیب و غریب، همیشه در دل دست اندر کاران شرکت های معتبر تلفن همراه بوده است. انگار که این رویا را در سر داشته باشند و بخواهند به آن جامه عمل بپوشانند. نمونه اش همین نوکیا که همواره در تلاش برای طراحی و تولید گوشی های ساده بوده و گاهی محصولاتی عجیب و خلاقانه به دنیای گوشی های تلفن همراه عرضه کرده است. برای به دست آوردن اطلاعات در این زمینه، کافی است به خاطرات خود رجوع کنید. آیا کسی هست که اولین سری از گوشی های N-gage را به خاطر بیاورد؟ یا گوشی خودکار مانند 7280 و7380 را؟ گوشی مربع شکل 7600 را چطور؟ اگر به یاد ندارید، به حافظه خود فشار نیاورید. به جز در نسخ تاریخی، کسی این گوشی ها را به خاطر ندارد! البته جالب است که طراحی و تولید این گوشی ها، همچنان محبوبیت دارد و کمپانی های معتبر حاضر نیستند دست از این بازیگوشی بردارند و همان گوشی های ساده و خودمانی شان را تولید کنند. جالب اینجاست که این گوشی ها، بیشتر از آنکه برای تولید پرتعداد ساخته شوند، برای هنرنمایی تولید کنندگان و خط و نشان کشیدن ها و چشم و هم چشمی ها تولید می شود و ارزش مادی در آن وجود ندارد. مثلاً فکر می کنید دلیل ساخت گوشی هایی شبیه به ساعت مچی از کجا آمد و آیا کاربردی است؟ احتمالاً تماشای فیلم های جاسوسی با تلفن های همراه مچی، جرقه اولیه ساخت این تلفن ها را زد. حرف زدن با تلفن همراهی که به مچ بسته می شود و تو را شبیه به جیمزباند می کند، آرزوی نسل های بسیاری بوده و احتمالاً هنوز هم هست. به همین خاطر است که دو کمپانی بزرگ برای ساخت چنین تلفن همراهی وقت صرف کردند. GD910 محصول LG و یا گوشی مچی بسیار ظریف S9110 محصول سامسونگ، اما هیچ کدام از این دو نمونه، آنقدر موفق نبودند که به جای گوشی یا حتی ساعت مچی، به کار روند.

لاغرها جذاب ترند

نخستین تولید کننده گوشی باریک با گوشی Razr وارد بازار شد. پس از ورود جدی آمریکایی ها به این عرصه، برندهای مهم و معتبر دنیا هم سراغ طراحی گوشی هایی با ضخامت اندک رفتند و تولید بالای این گوشی ها و محبوبیتی که در بازار تلفن های همراه پیدا کردند. نشان داد که ضخامت، یکی از فاکتورهای مهم در این دنیا قلمداد می شود. حالا تفاوتی نمی کند که این گوشی ها ساده باشند یا در دسته گوشی های مدل بالا قرار گیرند. اما اگر فکر می کنید این روند ادامه دار خواهد بود، سخت در اشتباهید. این روزها، با ورود iphone4 و samsung galaxys، ما با تلفن های همراهی روبه روییم که ده میلی متر ضخامت دارند و نزدیک به 90 درصد کاربرانشان از ضخامت آنها رضایت دارند. با این اوصاف، نمی توانید به تلفن های همراهی فکر کنید که در جیب کارت اعتباری کیف پولتان جا می گیرند. پیش بینی ها و نظر سنجی های مختلف نشان می دهند که در بهترین حالت، تنها دو میلی متر از ضخامت گوشی ها کاسته خواهد شد. آن هم به بزرگ شدن ابعاد گوشی ها باز می گردد که امکان جادادن تمام قطعات باکیفیت را در ضخامتی اندک فراهم کرده است.

عکاسی در لحظه خاص

سال 2000 میلادی، همان زمان که هنوز دنیا در تب و تاب اتفاق های هیجان انگیز غوطه ور بود، تلفن های همراه به یک ویژگی تازه دست پیدا کردند؛ دوربین. نوکیا بود که نخستین قدم را در این سرزمین برداشت و با 7650 ثابت کرد که می شود عرصه را بزرگ تر کرد. سال بعد بود که گوشی های دوربین دار، نزدیک به نصف بازار گوشی های تلفن همراه را از آن خود کردند و در سال سوم ورودشان، اصلی ترین بخش این بازار را در دست داشتند. اگر به همین آماری که در کنار صفحه در انتظار شماست نگاه کنید، متوجه می شوید که در ششمین سال از حضور این ویژگی، 80 درصد بازار در قرق این گوشی ها بود. البته نمی شود آن روزها را با امروز مقایسه کرد. در آن دوران، اوج تکنولوژی موجود در دوربین های تلفن همراه، دوربین های 3/1 مگاپیکسلی بودند و 6630 نوکیا، بهترین گوشی دوربین دار به حساب می آمد. پس از مدتی کوتاه، امکانات ویژه ای برای دوربین ها در نظر گرفته شد؛ رزولوشن بالا، نویز بسیار کم و بهتر شدن پردازش تصاویر همگی ویژگی هایی بودند که موبایل ها را به دوربین های دیجیتالی همراه تبدیل می کردند. به هین مجموعه می شود دکمه های مخصوص دوربین و پوشش محافظ لنز برای محافظت از قطعات اپتیک را هم اضافه کرد. اما این مجموعه در همین نقطه متوقف نشد و نمی شود. گوشی هایی مثل N8 نوکیا و N86 به بازار آمده اند که با داشتن لنزهای واید، یک قدم دیگر به دنیای دوربین های دیجیتال نزدیک می شوند. این روزها، گوشی های دوربین دار نزدیک به 87 درصد بازار را از آن خود کرده اند و 98 درصد هم محبوبیت دارند.

داستان پرماجرای گرم

اگر بی توجه از روی نمودار مربوط به وزن تلفن های همراه در دهه اخیر بگذرید، احتمالاً نکته خاصی به نظرتان نمی رسد و با این تفکر که در این دهه، نمودار وزن افت و خیز چندانی نداشته است، از کنارش می گذرید. اما اینجا، دقیقاً جایی است که مرتکب اشتباه شده اید. این روزها که می گذرد، بهترین گوشی ها، با بهترین قطعات، در کوچک ترین سایز ممکن به بازار آمده اند. در این مقایسه ساده، متوجه می شوید که گوشی های امروز، با امکاناتی مشابه گوشی های پنج سال پیش، می توانستند نصف آنها وزن داشته باشند. اما در این میانه، وزن عامل تعیین کننده ای نیست. مخصوصاً وقتی پای امکانات بیشتر به میان می آید. پس از آنکه در سال های 2000 و 2001، گوشی های بسیار کوچک مورد توجه قرار گرفتند و زیمنس، با گوشی SI55، تبدیل به اتفاق خوشایند این عرصه شد و T66 اریکسون با آن به رقابت پرداخت و پاناسونیک، گوشی های G50، GD55 و G51 را که به اندازه یک قوطی کبریت بودند، به بازار فرستاد، پای گزینه ای به نام امکانات به میان آمد و روند کم شدن وزن تلفن های همراه را متوقف کرد. این روزها، هم مردم و هم تولید کنندگان، ترجیح می دهند از فضایی که در اختیار دارند، برای سخت افزارهای بهتر، پردازنده های قوی تر و صفحه نمایش های بزرگ تر و باکیفیت تر استفاده کنند. به همین خاطر است که نمی توان به تغییر در وزن گوشی های تلفن همراه امیدوار بود. در حال حاضر، گوشی های با وزن 110 گرم که از نظر زیبایی، عملکرد و راحتی در استفاده پیشرو هستند، در صدر جدول محبوبان تلفن های همراه ایستاده اند.

هرچه بزرگ تر، بهتر

پیچیده ترین اتفاقات را می توان با جملات ساده توضیح داد. یکی از مواردی که این قانونی درباره اش صدق می کند، در مورد صفحه نمایش های تلفن های همراه است که به قانون «هرچه بزرگ تر، بهتر» وفادارند. در مقطعی کوتاه از تکامل تلفن های همراه، ثابت ماندن رزولوشن تصویر، افزایش اندازه صفحه نمایش را به یک اتفاق بی معنی تبدیل کرد. اما پس از آن مقطع کوتاه، مشکل برطرف شد، رزولوشن تصاویر بالا رفت و اندازه صفحه نمایش هم به همان نسبت افزایش پیدا کرد. اما این روزها که می گذرد، ما در مقطع گذار ایستاده ایم. دیگر نمی توان به صفحه نمایش هایی بزرگ تر از این فکر کرد، چرا که لزومی برای افزایش آن احساس نمی شود. با این وجود، یکی از برندهایی که همچنان به این بزرگ شدن صفحه نمایش دلبسته است، HTC است که با HD2 و صفحه نمایش 5 اینچی اش، تحولی بزرگ در دنیای گوشی های تلفن همراه ایجاد کرد. تحولی که باعث شد، این گوشی به دنیای تبلت ها هم نزدیک شود؛ مثال نقض این قاعده را هم می توانید در صحبت های استیو جابز و با iphone4 پیدا کنید. جابز اعتقاد دارد در این گوشی، صفحه نمایشی استفاده شده که با وجود ابعاد 5/3 اینچی اش، با بیشترین پیکسل های موجود، بهترین تصویر را ارائه می دهد.

نوکیا؛ رازها و ریشه ها

پالس پالس تاریخ

امکان ندارد تاریخ گوشی های موبایل را روایت کنید و در هر برهه زمانی چندبار نام نوکیا را تکرار نکنید. این ویژگی غیرقابل رقابت پرطرفدارترین برند دنیای مخابرات جهان است. با هم نگاهی می کنیم به تاریخچه شرکتی که همچنان بیش از نیمی از سهم بازار دنیای گوشی را در دست دارد.

نوکیا، رازها و ریشه ها

نوکیا در سال 1865 در Tampere تأسیس شد و اما بعد از مدت کوتاهی به شهری در همسایگی نوکیا تغییر محل داد.
اولین محصولش groundwood (که از آن کاغذ می سازند) بود.
شرکت Finnish Rubber Works در سال 1898 در هلسینکی تأسیس شد. خیلی زود به NOkia پیوست.
اولین محصولش لاستیک های گالشی بود. شرکت Finnish Cable Works در سال 1912 در هلسینکی تأسیس شد. اولین محصولش سیم مسی وارداتی با روکش لاستیکی و پارچه ای بود.
شرکت Nokia در 1966 با ادغام شرکت های Nokia و Finnish Rubber Works و Finnish Cable Works شکل گرفت.

روزگاری که هنوز تکنولوژی به معنای امروزیش وجود نداشت.

پرداخت چوب در 1865: ابداع آلمان به سرعت مورد قبول و پذیرش قرار گرفت.
تولید لاستیک در 1898: تکنولوژی پیشرفته تولید چکمه ها و تایرهای لاستیکی، انقلابی در کار و حمل و نقل ایجاد کرد.
تولید کابل در 1912: استفاده گسترده و فراگیر از الکتریسیته در سرتا سر جامعه
شرکت نوکیا تحت تأثیر همین ابداعات و در میانه انقلاب صنعتی دوم (الکتریکی، شیمیایی، ماشینی) در 1922-1918 پایه گذاری شد.
کارخانه Cable
دپارتمان الکترونیک در کارخانه Cable در 1960 تأسیس شد. کار و تجارت اصلی این شرکت واردات کامپیوتر بود.
مرکز محاسباتیش، خیلی زود بر روی محاسبات علمکی متمرکز شد وشروع به توسعه تجهیزات الکترونیکی آنالیزورپالسی خود کرد.
کامپیوترها برای نوکیا انگیزه و وسیله وارد شدن به کسب و کار صنعت الکترونیک بودند.
دانشمندان جوان و بااستعداد دانشگاه Salmisaari را جذب و استخدام کرد.

ادغام 1967-1966

Suomen Kumitehdas (Finnish Rubber Works ) وSuomen Kaapelitehdas (Finnish Coble Works )) در شرکت Nokia Ab ادغام شدند. شرکت جدید Ov Nokia Ab در اوایل 1967 کار خود را به صورت رسمی آغاز کرد.
محدوده کاریش شامل لاستیک، کابل، صنعت جنگلداری، الکترونیک و تولید برق بود.

1985-1970

سیستم های کنترلی در کارخانه های انرژی اتمی کامپیوترهای نوکیا: Mikko و Mikro Mikko
تلفن سوئیچ های تولیدی نوکیا، تسلط اریکسون در سیستم ها را به چالش کشیدند. ARP ملی (1970)، NMT بین المللی (1981) رادیو تلفن ها را افزایش داد و باعث پیشرفت آنها شد.
Technology- Finland که در 1982 به وجود آمد تلاش مستمری را برای تقویت و توسعه فناوری در فنلاند آغاز کرد.

از multibranch تا ارتباطات راه دور 2000-1988

1988:
31 درصد فروش الکترونیک
23 درصد سیستم های اطلاعاتی
10 درصد کاغذ
9 درصد کابل
6 درصد پلاستیک
5 درصد ارتباطات راه دور
5 درصد تلفن های موبایل
4 درصد عمده فروشی برق
4 درصد ماشین آلات
2 درصد مواد شیمیایی
1 درصد مصالح کف سازی
2000:
72 درصد تلفن های موبایل
25 درصد زیرساخت
3 درصد دیگر

تغییر فرم روابط

ماهیت روابط مصرف کننده با تولید کنندگان گوشی در حال تغییر است:
از مونولوگ...
به گفتگو...،
تا ارتباط مداوم.
از تک واحدی...
به چند بخشی... .
تا یک تجربه شخصی دینامیک و پویا برای هر کاربر.
در حال حاضر نوکیا یک شرکت ارائه کننده راه حل های فناورانه است.

7 تکامل یک تلفن موبایل

1. تلفن ماشین Mobira Senator NMT450: 10.1982 کیلوگرم
2. Mobira Talkman NMT450 قابل حمل: 5.1984 کیلوگرم
3. موبایل دستی Mobira Cityman 900 NMT900: 1987، 770گرم
4. تلفن موبایل Nokia 101 NMT900: 1992، 275 گرم
5. تلفن موبایل Nokia 2110 GSM: وزن 236،1994 گرم
6. تلفن موبایل Nokia8110 GSM: وزن 151،1996 گرم
7. تلفن موبایل Nokia 6110 GSM: وزن 1998،137 گرم
8. تلفن موبایل Nokia 8810 GSM: گرم 98، 1998
9. تلفن موبایل Nokia 8210 GSM: گرم 79، 1999

10. ارزش برند Nokia

بر اساس آخرین گزارش های Interbrand: نوکیا رتبه پنجم رده بندی برترین برندهای جهان است. ارزش برند نوکیا در انتهای سال 2009 عددی در حدود 34/8 میلیارد دلار تخمین زده می شود.
منبع: ویژه نامه دانستنیهای دیجیتال ش ـ مهرماه 89