عفونت زنانه شایع

آنچه خانم‌ها باید درباره عفونت‌های مخمری واژن بدانند

قارچ، مخمری ذره‌بینی است که به‌طور طبیعی به مقدار کم در واژن زندگی می‌کند. «عفونت قارچی» واژن هنگامی رخ می‌دهد که سلول‌های قارچی بیش از حد در آن رشد ‌کنند. این عفونت‌ها بسیار رایج هستند. گرچه ممکن است عفونت‌های قارچی باعث آزار شما شوند، اما معمولا مشکل وخیمی ایجاد نمی‌کنند و درمان آنها نیز ساده است. بیشتر موارد عفونت قارچی ناشی نوعی قارچ به نام «کاندیدا آلبیکانس» است. در واژن سالم، تعداد زیادی باکتری و اندکی سلول قارچ وجود دارد. شایع‌ترین باکتری موجود در واژن «لاکتوباسیلوس واژینالیس»، مانع رشد بیش از حد موجودات ذره‌بینی از جمله قارچ می‌شود. تعادل میان این موجودات ذره‌بینی زمانی به هم می‌خورد که سلول‌های قارچ بیش از حد رشد کنند. گاهی مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها باعث ایجاد این عدم تعادل و رشد قارچ در واژن می‌شود. بالا رفتن میزان استروژن در بدن زن به علت بارداری یا درمان جایگزینی هورمونی پس از یائسگی نیز باعث رشد قارچ خواهد شد. برخی از بیماری‌ها مانند دیابت یا عفونت HIV نیز به عفونت قارچی می‌انجامند.

علائم

عفونت قارچی واژن باعث خارش یا سوزش واژن یا گاهی احساس درد یا سوزش هنگام ادرار یا رابطه جنسی می‌شود. برخی از زنان ممکن است ترشح غلیظ، تکه‌تکه و سفیدرنگ داشته باشند که بویی ندارد و مانند پنیر تازه است. احتمال بروز این علائم در هفته پیش از شروع قاعدگی بیشتر است.

تشخیص و درمان

در خیلی از موارد ممکن است تصور شما در مورد نوع عفونت اشتباه باشد بنابراین اگر مطمئن نیستید که دچار چه نوع عفونتی شده‌اید یا اگر برای اولین بار است که چنین علائمی را مشاهده می‌کنید، به پزشکتان مراجعه کنید. اگر باردار هستید، حتما با پزشکتان مشورت کنید. ممکن است لازم باشد معاینه واژینال انجام شود. برخی از عفونت‌های واژن مانند «واژینوز باکتریایی»، «عفونت کلامیدیا» و «سوزاک» خطر عوارض حین بارداری را افزایش می‌دهند. ممکن است زنانی که داروی ضدانعقاد «وارفارین» مصرف می‌کنند، در صورت استفاده از داروهای ضدقارچی، دچار افزایش خون‌ریزی‌های غیرعادی و کبودشدگی شوند بنابراین اگر وارفارین مصرف می‌کنید، پیش از مصرف داروهای ضدقارچی با پزشکتان صحبت کنید. اگر عوامل خطرساز بیماری‌های آمیزشی دارید، پیش از خوددرمانی با پزشک مشورت کنید. یک خطر خوددرمانی این است که گاهی علائم شما به علت عفونت قارچی نیست و به عفونت دیگری برای مثال واژینوز باکتریایی یا بیماری عفونی آمیزشی مربوط است. اگر درد لگنی یا تب دارید و درمان‌های خانگی‌تان موثر واقع نشده‌اند، باید به پزشک مراجعه کنید.

درمان خانگی

اگر پیش از این دچار عفونت قارچی شده‌اید و می‌توانید علائم آن را شناسایی کنید و باردار هم نیستید، می‌توانید خودتان را با داروهای بدون نسخه، در خانه درمان کنید؛ به این ترتیب که یک کرم یا شیاف ضدقارچی را به طور موضعی استعمال یا قرص‌های خوراکی ضدقارچی استفاده کنید. برای استفاده از داروهای ضدقارچی بدون نسخه، از دستورات روی بسته دارو پیروی کنید و این اصول راهنما را نیز مدنظر قرار دهید:
• رژیم غذایی متعادل سرشار از میوه‌، سبزی، غلات سبوس‌دار و لبنیات کم‌چرب داشته باشید. خوردن غذاهای مناسب به بدن شما کمک می‌کند تا با عفونت‌ها مقابله کند. گرچه ثابت نشده است که رابطه مستقیمی میان خوردن غذاهای حاوی باکتری‌های لاکتوباسیل مانند ماست یا شیرهای پروبیوتیک (اسیدوفیلوس) و کاهش علائم ناشی از عفونت‌‌‌های قارچی وجود داشته باشد، اما این غذاها می‌توانند بخشی از رژیم غذایی سالم شما باشند. همچنین باید بدانید ثابت نشده است که استفاده از مکمل‌های خوراکی لاکتوباسیل یا استعمال فراورد‌ه‌های موضعی حاوی آن در واژن، به پیشگیری از عفونت‌های قارچی در زنانی که به تازگی آنتی‌بیوتیک مصرف کرده‌اند، کمک می‌کند.
• هنگام استفاده از داروهای ضدقارچی موضعی به جای تامپون، از نوار بهداشتی استفاده کنید. تامپون‌ها داروها را به خود جذب می‌کنند.
• برای تمیز کردن ناحیه تناسلی از صابون استفاده نکنید و فقط آب کافی است.
• اگر آمیزش جنسی برایتان دردناک است، از آن پرهیز کنید. می‌توانید از ژل‌های نرم‌کننده محلول در آب برای کاهش تحریک استفاده کنید.
• اگر از کرم یا شیاف ضدقارچ برای درمان عفونت استفاده می‌کنید، برای پیشگیری از بارداری نمی‌توانید به استفاده از کاندوم یا دیافراگم اکتفا کنید. روغن موجود در برخی از این داروها به لاتکس - ماده‌ای که اغلب این وسایل از آنها ساخته می‌شود ـ آسیب می‌زند.
• اگر ناحیه تناسلی متورم یا دردناک است، نشستن در آب گرم (آب ولرم نه آب داغ) وان حمام یا وان نشسته (sitz bath) به شما کمک می‌کند. می‌توانید یک حوله سرد و مرطوب روی ناحیه بگذارید. از دستمالی کردن ناحیه متورم برای تسکین خارش پرهیز کنید.
• موثربودن روش‌های درمانی خانگی مانند استعمال کرم روغن درخت چای یا مصرف مکمل‌های سیر ثابت نشده است بنابراین با پزشکتان مشورت کنید. این شیوه های درمانی چندان مورد بررسی علمی قرار نگرفته اند. این درمان‌ها حتی ممکن است باعث مشکلات دیگری شوند و برای مثال در برخی از زنان، واکنش آلرژی ایجاد کنند.
• اگر علائم خفیف باشند، می‌توانید مدتی منتظر بمانید و ببینید عفونت قارچی خود به خود برطرف می‌شود یا نه.
عفونت‌های قارچی در دوران بارداری شایع هستند. اگر باردار هستید، بدون مشاوره با پزشکتان دارویی برای درمان این عفونت مصرف نکنید. بسیاری از زنان ممکن است بازگشت یا عود عفونت قارچی را تجربه کنند. اگر بیش از چهار بار در سال به عفونت قارچی دچار شدید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است آزمایش‌هایی را انجام دهد تا دریابد آیا این عفونت‌های مخمری مکرر ناشی از یک بیماری زمینه‌ای مانند دیابت هستند یا نه.

پیشگیری

می‌توانید حتی‌الامکان با خشک نگه داشتن ناحیه واژن و به اصطلاح دادن امکان «هوا خوردن» به آن، از عفونت‌های قارچی پیشگیری کنید.
• لباس زیر کتانی بپوشید و از پوشیدن لباس زیر نایلونی و جوراب شلواری تنگ و چسبان خودداری کنید.
• مایوی مرطوبتان را به سرعت عوض کنید.
• از دوش واژنی، اسپری‌های زنانه، دستمال توالت رایحه‌دار و تامپون‌های دئودورانت استفاده نکنید.
4 مورد منع خوددرمانی در عفونت قارچی واژن
1) بارداری.
2) اطمینان نداشتن در این مورد که حتما علایم مربوط به عفونت مخمری واژن است.
3) قرار داشتن در معرض بیماری?های عفونی آمیزشی که نیاز به معاینه پزشکی دارند.
4) ابتلا به عفونت‌های مکرر.
نظر متخصص زنان و زایمان : دکتر ملک منصور اقصی، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران

خطر طبی لباس های تنگ و چسبان

عفونت قارچی، نوعی عفونت تناسلی شایع در زنان است که اغلب با احساس خارش و سوزش همراه با ترشحات یا بدون ترشحات از واژن خود را نشان می‌دهد. بیش از اینکه عواملی مانند سن، ابتلا به بیماری، بارداری و... در ابتلا به عفونت قارچی موثر باشند، پوشیدن لباس‌های تنگ و چسبان در بروز آن تاثیر بسزایی دارند. در مواردی که به دلایل مختلف مانند مصرف آنتی‌بیوتیک، کورتیکوستروئید یا تغییرات هورمونی، pH واژن تغییر کند، تعداد قارچ‌ها افزایش می‌یابد و فرد دچار علائم ناشی از عفونت قارچی می‌شود. تغییر pH واژن در افراد باردار، مبتلایان به دیابت و کسانی که از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند، بیشتر دیده می‌شود.
این عفونت شایع، درمان ساده‌ای دارد و برای رفع آن می‌توان از داروهای ضدقارچ که به شکل کرم واژینال یا شیاف وجود دارند یا داروهای خوراکی و موضعی، استفاده کرد. مصرف نابجای داروها باعث مقاومت دارویی می‌شود و درمان را پیچیده و مشکل می‌کند. طی چند سال اخیر، گروهی از محققان در مورد قارچ‌های مخمری، روی واکسنی کار می‌کنند که مراحل آزمایشی خود را طی می‌کند و احتمالا این واکسن تا چند سال آینده وارد بازار می‌شود.
چنانچه علائم خفیف باشد، برای درمان ابتدا می‌توان داروهای خوراکی و موضعی‌ای را که در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند تهیه و طبق دستور مندرج، از آنها استفاده کرد، اما اگر این مشکل بیش از 4 بار در سال تکرار شود و مصرف داروها نتیجه‌ای نداشته باشد، احتمالا سیستم ایمنی بدن بیمار ضعیف است. تکرار عود عفونت در افراد مبتلا به دیابت، بیماری‌های مزمن و کسانی که قرص ضدبارداری مصرف می‌کنند، بیشتر خواهد بود اما در مواردی هم عفونت بدون داشتن هیچ کدام از این عوامل مستعدکننده، مدام عود می‌کند که علت آن اختلال در سیستم ایمنی بدن است.
در مواردی که ضعف سیستم ایمنی در بروز و عود عفونت قارچی نقشی ندارد و بیماری به درمان دارویی پاسخ نمی‌دهد، انجام کشت توصیه می‌شود. با این کار مشخص می‌شود که چه میکروارگانیسم‌هایی در ایجاد عفونت قارچی دخالت دارند و برای درمان، داروهای ترکیبی تجویز خواهد شد.
براساس نتایج تحقیقات، از دیگر عوامل موثر در عود مکرر قارچ‌های مخمری، پوشیدن لباس‌های تنگ و چسبان مانند شلوار جین، جوراب شلواری یا لباس زیر جذب است. به افراد مبتلا به عفونت قارچی توصیه می‌شود از پوشیدن لباس‌های تنگ و چسبان خودداری کنند و لباس نخی بپوشند. به هیچ‌وجه هنگام ابتلا به این عفونت‌ها درمان?های خانگی مانند استفاده از بتادین و.. را امتحان نکنید و فقط با آب ولرم محل مورد نظر را بشویید و باعث تحریک این ناحیه نشوید و عوامل عودکننده را بشناسید. زنان باردار بدون مشاوره با پزشک نباید دارویی مصرف کنند. افراد دیابتی هم می‌توانند با کنترل قندخون و رعایت بهداشت و خشک نگه داشتن ناحیه واژن، از عفونت‌های قارچی مکرر جلوگیری کنند.
منبع مقاله: هفته نامه سلامت