زئوس و هرا

واژه زئوس با بخش نخست واژه لاتین ژوپیتر Jupiter و واژه مورد کاربرد برای روز پیوند دارد. زئوس آسمان خدای آسمان رخشان و نیز توفان و هم بدین دلیل سلاح او آذرخش است. انتظار بر آن بود که همسر زئوس کاملاً در حد مقام وی و هم بدین دلیل در اسطوره‌ای از دیونه Dione مادر افرودیت Aphrodite به عنوان همسر او یاد شده است. نام دیونه مترادف زئوس و در زبان لاتین ژونو Juno و در زبان اتروریایی یونی Uni است. اما غالباً در اساطیر همسر زئوس همانا هرا و نام او چنین می‌نماید که مونث Hero و به معنی قهرمان بانو و نیز بانو و این عنوان مقامی در خور همسر خدای خدایان است هرا اما در آرگوس Argos کیش ویژه خود را داشت و بی تردید بازمانده خدا بانوی مادر یونانی بود. در این مسیر هرا با قهرمانانی چون هراکلس که بعد از ارتقای مقام هرا شهرت یافت و نیز با ژازون Jason (جیسون) پیوند داشت. هرا در روایت‌ها زنی حسود و از عشق‌ها و فرزندان نامشروع زئوس که به روایتی هراکلس یکی از آنان است ناخشنود بود در روایتی از ایلیاد زئوس خود را عاشق هرا می‌خواند و بدو می‌گوید وی را بیش از هفت همسر خود که دوتای از آنان خدا بانو هستند دوست می‌دارد. این شمار در واقع بخشی از زنان زبانزد مردمان بئوشیه و افرادی هستند که در اودیسه از آنان با عنوان زنان و دختران قهرمان یاد می‌شود و از دون ژوان بودن زئوس نامی نیست.
برخی از خدایانی که مجذوب پسران و دختران دودمان خدائی تک همسر هند و اروپائی بودند اگر از پدر نشانی نداشتند نسب از مادر می‌بردند و پس از زئوس است که این نسب به پدری پدر سالار می‌رسد. نیز پیش از این بسیاری از قهرمانان شجره نامه‌ای داشتند که به جده‌ای مورد احترام می‌رسید و این شاید نشان از جامعه کهن‌تری داشت که درآن مرد خود را پارتنوس parthenius یعنی باکره زاد؛ یا فرزند زن ازدواج ناکرده؛ می‌نامید در بسیاری از روایات خدا بیش از تصاحب دختری او را به خوبی ژرف فرو می‌برد که گویای کاربرد آیینی داروهائی در آیین ازدواج مقدس با یک خدا یا گاهی ازدواج با نماینده خدا است.
سلاح زئوس بدین سان سلاحی آیینی و نماد توانمندی او بود. در خانواده تک همسر هند و اروپائی زن نمی‌توانست زنان غیر رسمی و فرزندان نامشروع همسر را تحمل کند و هم بدین دلیل است که با راه یابی ساختارجدید به آسمان هرا در برابر زنوس به ستیز و مبارزه بر می‌خیزد.
توضیح عکس: زئوس و هرا. در شهر سلینوس Selinus در انتهای جنوب غربی سیسیل و در پیوند با کارتاژ Carthage از اواخر سده ششم ق. م معابد عظیمی ایجاد شد که به سبب انزوای آن‌ها کمتر ویران شد. معبد E از این مجموعه از اواسط سده پنجم ق. م به هرا اختصاص داشت و چهار گوش افریز این معابد نه در فضای باز و بر سر درکه در انتهای قسمت داخلی بنا و درون معبد بنا شده است. این نقش برجسته‌ها در بردارنده درگیری بین خدایان و خدابانوان و سر، دست و پاهای این نقش برجسته‌ها از مرمر و کار پیکرتراش هنرمند دیگری است. پالرمو، موزه ناسیونال.
منبع: پین سنت، جان؛ (1387)‌ شناخت اساطیر یونان، ترجمه‌ی باجلان فرخی، تهران، اساطیر، چاپ دوم.