یهود، کودک و تعلیم و تربیت

نامگذاری:
رسم بر اینست که در دوره معینی، برای نوزاد نامی نهاده شود. این جزء آداب و رسوم مقدس محسوب می گردد. رسم نامگذاری بدین صورت است؛ ابتدا کلمه ای که یادآور واقعه ی مهمی در زندگی پدر یا مادر طفل باشد، انتخاب، و به آن یکی از نام های خدا اضافه می شود این نام می تواند از اسامی ذکر شده در تورات انتخاب شود. معمولاً از کلماتی استفاده می شود که به اِل، و یا ایل ختم می شوند و معنی «خدا» می دهند. چون در زبان غبری اِل، و ایل به معنی خداست. با توجه به اینکه یهودیان خود را فرزندان خدا می پندارند. لذا داشتن چنین نام هائی، از نظر آنان یک امر بسیار عادی محسوب می شود.
اما موضوع در مورد یهودیان سایر بلاد کمی فرق می کند. برابر آداب و اصول فوق، نوزاد یک اسم عبرانی به خود می گیرد. ولی این اسم فقط در داخل خانواده و بین افراد خویشاوندان و آشنایان مورد استفاده قرار می گیرد. برابر عرف هر کشوری، در شناسنامه نوزاد نام دیگری درج می شود، علت مجاز شناخته شدن این نوع نامگذاری این است که یهودیان بتوانند در بلاد دیگر از زندگی راحتی برخوردار شده، زود مورد شناسائی قرار نگیرند، و بتوانند به موقعیت های بالای اجتماعی، ارتقا یابند. در دین یهود نامگذاری یک وظیفه ی شرعی شمرده می شود.

کودک تا سنین دبستان:

مراسم دیگری، به نام مراسم گهواره در بین یهودیان شایع است. بعد از مراسم ختنه، در بالای سر نوزاد، تورات و قلم و مرکب نهاده می شود. تورات، تا مدتی در بالای سر نوزاد جابجا می گردد. بعد، مورد یادگیری، خواندن، نوشتن و تبلیغ تورات توسط بچه، دعاهائی خوانده می شود. برخی نیز شکر و خشکبار در داخل قنداق بچه جای می دهند. برای محفوظ ماندن کودک از ارواح بد و چشم زخم، دعاهایی نوشته شده در کنار نوزاد نهاده می شود. موها و ناخن ها که محل تعرّض ارواح خبیثه محسوب می شود از ته تراشیده و گرفته شده، در این میان مراسم بخصوصی برپا می گردد. یهودیان خیلی افراطی شرقی روز سی و سوم تولد، به مزار «رتی شیمون بن یوها» رفته و در آنجا برای اولین بار، موهای نوزاد را می تراشند، ولی موهای دو طرف گونه تراشیده نمی شود. این کاکل ها را پئوت می نامند.
لاویان، باب 19 آیه 27:
«گوشه های سر خود را متراشید و گوشه های ریش خود را مچیینید.»
در آئین یهود، بچه ها از سنین خیلی کم تحت تعلیمات مذهبی قرار می گیرند، قبل از هفت سالگی، و ورود به مدرسه، حداقل دعای صبح و شب را یاد می گیرند.
برای کودکی که دوره طفولیت را پشت سر گذاشته، آغاز تحصیل، دوره ی مقدسی محسوب می شود. قبل از شروع تحصیل، کودک باید اطلاعات مذهبی ابتدائی را یاد گرفته باشد. شروع سال تحصیلی با مراسمی همراه است. خاخام در این خصوص سخنرانی کرده، شروع فصل تحصیل را اعلام می نماید. به عنوان معلومات اوّلیه، تفسیرهای تورات و تلمود به کودکان آموزش داده می شود. در جوامع یهود، علوم دینی جای مهم و بخصوص را داراست. به نظر یهودی ها، وظیفه ی مدرسه در تعلیم دین و مسلک یهود خلاصه می گردد. آموزش در حجره هایی به نام حدر انجام می پذیرد. هیچ گونه بحث و انتقادی در مورد تورات انجام نمی یابد. به کودکان، فقط دین آموزش داده می شود. هر دانش آموزی در مدرسه ی صاحب یک تورات است. در کلاس ها قرائت تورات با سرپوشانیده انجام می گردد. بطور کلّی، غرض از تعلیمات دوره ی ابتدایی، که در کنار آن برنامه های آموزش علوم مدرن نیز منظور گردیده است حلّ مشکلات و تنظیم برنامه ی زندگی آینده ی کودکان یهودی، براساس احکام تورات و تلمود است. بدین صورت است که نسل جدید سنت گرا، متدیّن بسیار افراطی و وابسه به تورات تحریف شده، بار آورده می شود.

مراسم شریعت زادگی:

کودک یهودی، یک ماه پس از پا گذاشتن به سن دوازده سالگی به نام «بارمیسوا» به معنی فرزند شریعت خوانده می شود. از این به بعد، مجبور به اطلاعت از قوانین دین یهود است، و تمامی مسئولیت های مذهبی را بر دوش خواهد کشید. دیگر، پدر مسئول پاسخگویی از طرف پسرش نخواهد بود. موقعی که وارد سیناگوگ می شود، به نام بارمیسوا خوانده می شود، و در آنجا سوره، و یا آیه ای از تورات می خواند. لزومی به کامل خواندن سوره نیست، طی همین مراسم که والدین وی نیز در آنجا حضور دارند، کودک، شخصیت مذهبی و اجتماعی می یابد.

تاهل:

یکی از مراسم پراهمیّت از نظر دین یهود، ازدواج است. احکام گوناگونی درباره ی ازدواج درتلمود ذکر شده و آداب و رسوم خاصّی برای آن قائل گشته اند. تأهل برای ازدیاد نسل و قوم بنی اسرائیل، مهم ترین عامل شناخته شده و اجابت آن بر هر یهودی واجب است. چنان که در تورات بدین صورت بیان گردیده است:
«با زاد و ولد روی زمین را بپوشانید.»
ازدواج نکردن، و نیز با وجود استطاعت مالی و جسمی بچه دار نشدن، در مرام یهود گناه شمرده می شود. تنها جائی از جهان، که کنترل زاد و ولد، و شعارهای «فرزند کمتر زندگی بهتر» تحقق نمی یابد و نخواهد یافت، اسرائیل است.اساساً پذیرفته شده که هر عائله بایستی حداقل چهار بچه داشته باشد. میزان حق اولاد پرداختی به کارمندان زیاد است؛ و بچه زیاد موجب کاهش انواع و اقسام مالیات ها می شود. حتی کارمندان بازنشسته ای که دارای فرزند بیشتری هستند، حقوق بازنشستگی بیشتری می گیرند. بنا به عقاید مذهبی، ازدواج باعث تسلسل نسل بنی اسرائیل، و مانع محو آنها می شود.
قبل از مراسم نکاح، دختر و پسری که برای ازدواج با هم نامزد شده اند، به ملاقات خاخامی که مسئولیت جاری نمودن عقد آنها را بعهده گرفته است، می روند. قبل از هر چیز، خاخام، اساس دین یهود و اهمیت زندگی زناشوئی را در اجتماعی یهودی؛ به آنان یادآور می گردد، و از آنها برای حفظ آداب و اصول دینی، و اجرای کلیه ی وظایف محوله قول می گیرد.
در مورد ازدواج، مسئولیت خاخام ها نامحدود است. خاخام به تشخیص خودش، قادر است ازدواج های نامناسب و ناهماهنگ را به هم بزند، و از انجام آن جلوگیری کند. خاخام، پس از استماع سخنان شهود و آشنایان، و پس از اطمینان از صحت گفته های آنان، صیغه ی عقد را جاری نموده، زوجین را تبریک گفته، دعای مناسب را می خواند.

سینا گوگ، یا هاورا

در میان مراسم مذهبی که در سیناگوگ، محل عبادت یهودیان، انجام می شود، ازدواج هم جای دارد. زوجین در حالیکه روزه دارند، وارد معبد می شوند. مراسم ازدواج کمی بعد از ظهر، با التماس به درگاه خدا آغاز می شود. با آداب و اصولی که در این مراسم بجای آورده می شود. و با دعاهایی که خوانده می شود، حالت التماس، کفاره دادن و اعتراف به گناهان، نمایان می گردد. عروس و داماد در جاهای جدا از هم می نشینند عروس در کنار مادرس، و داماد در کنار پدرش می نشیند. جایی که عروس و داماد با هم ملاقات می کنند هوپا نامیده می شود. در این میان آهنهای دسته جمعی مذهبی خوانده می شود. سپس برای عرض تبریک و آرزوی خوشبختی عروس و داماد یک قطعه سرود خوانده می شود سپس خاخام سخنان کوتاهی بیان می کند. بعد برای شکرگزاری به درگاه خداوند دعا می خواند و از شراب مقدس جرعه ای به عروس و داماد می نوشاند سپس عروس و داماد برای خوردن غذا خارج می شوند و متعاقب آن مراسم عروسی و جشن برپا می شود. (کتاب حضرت موسی و یهودیگری)
منبع: مبانی فراماسونری ترجمه: جعفر سعیدی تألیف: گروه تحقیقات علمی ترکیه [یحیی هارون]؛ نوبت چاپ: چاپ ششم بهار 1391 شمارگان: 2000