نویسنده: افسانه بوستانی کاشانی
تفکّر مثبت در برابر تفکّر منفی
پیام «تفکّر مثبت» پیام «باور داشتن» است که به ما می آموزد باید علی رغم شرایط موجود، بر داشته های خود و چگونگی دگرگون کردن اوضاع و پیش بردن کارها تمرکز کنیم.پیام «تفکّر منفی» پیامی ساده است؛ با این تفکّر بر نداشته های خود و بر این که چرا کارها به دلخواه شما پیش نمی رود تمرکز می کنید؛ آن گاه بی گمان خود را با دستانی خالی در برابر اژدهایی وحشتناک خواهید یافت که یارای درافتادن با او را ندارید و او چه شما را ببلعد چه نه، احساس درد و رنج خواهید کرد.
همه ی انسان های بزرگ و موفّقی که در زندگی به دستاوردهای برجسته دست می یابند، ویژگی مشترک دارند و آن این است که افرادی مثبت اندیش هستند؛ پس اگر می خواهید قهرمان شوید، کافی است یاد بگیرید در برابر ترس، ایمان و اطمینان بیافرینید.
برای بیشتر مردم تفکّر منفی، نیروی نابودکننده و ویرانگر است. تفکّر منفی باعث می شود که ما نه از روی ایمان، بلکه از روی ترس عمل کنیم و در این زمان است که زندگی مان از هم می پاشد. بیشتر مردم به دلیل ترسشان، همواره بر بدترین رویداد ممکن تمرکز می کنند و انتظار پیشامد آن را می کشند. آنان حتّی از دست زدن به کارهایی که ممکن است در آن موفّق نشوند یا نتوانند آن را آن گونه که می خواهند پیش ببرند، سر باز می زنند.
بهترین راه برای برآورده نشدن رؤیاها و تبدیل کردن آنها به کابوس، این است که هیچ گاه نخستین گام را برندارید و بگذارید کابوس ها و ترس هایتان، جرأت و جسارت، نیرومندی، عزم، جزم و توانایی رو به جلو حرکت کردن را رفته رفته در شما از بین ببرند.
بیشتر مردم جامعه یاد گرفته اند که منفی اندیش باشند. دلیل این که مردم چنین رفتاری نشان می دهند، این نیست که بی خیال هستند و نمی خواهند به دنبال آرزوهایشان بروند، بلکه به این دلیل است که بارها و بارها تلاش کرده اند رؤیایی را که در سر پرورانده اند، برآورده سازند، امّا هر بار در خیالشان با شکست روبه رو شده اند.
RAS یا سیستم فعّال کننده ی مشبّک
این سیستم تشکیلات تورینه ای است به اندازه 1/4 سیب که در مغز انسان وجود دارد و وظیفه ی آن پالایش و گزینش اطّلاعات به خصوص از میان اطّلاعاتی است که به ما می رسد؛ مثلاً اگر شما یک ماشین جاگوار قدیمی بخرید، وقتی به خیابان می روید دائماً ماشین هایی از نوع ماشین خود می بینید؛ در حالی که شاید قبلاً هفته به هفته ماشینی از این نوع نمی دیدید؛ گویی جاگوارها در سطح شهر بیشتر شده اند؛ در صورتی که چنین نیست. تنها سیستم RAS شما ماشین های جاگوار را از میان انبوه ماشین های دیگر برمی گزیند و به رایانه ی شما وارد می کند. وظیفه ی RAS همین انتخاب و گزینش اطّلاعات از میان محیط است، با توجه به آنچه شما می خواهید؛ مثلاً اگر تصمیم گرفته باشید که فکر کنید همه چیز در دنیا خراب است و یا شما آدم بدشانسی هستید، RAS مشغول جمع آوری شواهدی مبتنی بر بدشانسی شما از محیط می شود و سپس آنها را در اختیار رایانه ی ذهن شما قرار می دهد تا آن هم به روش خود به شما ثابت کند که حق با شماست و واقعاً بدشانس هستید؛ در حالی که پیروزمندان به RAS وظیفه ی متفاوتی واگذار می کنند؛ RAS آنها شواهدی مبتنی بر هوشمندی، توانمندی، موفقیّت و قدرت آنها را از محیط برمی گزیند تا به آنها ثابت کند که پیروزند. پس این که احساس پیروزی یا شکست کنید، به طور کامل در دست خود شماست و تنها به چگونگی برنامه ریزی رایانه ی ذهنتان، و تصمیم هایی بستگی دارد که با توجّه به اطّلاعات رایانه ی خود می گیرید. پس شما هم می توانید به پیروزمندان بپیوندید؛ فقط کافی است که بخواهید.نتایج عملی
انسان های موفّق، خودپنداریشان را کنترل کرده و اطّلاعات رایانه ی خود را همان طور که می خواهند، تغییر می دهند. آنها دنیای خود را وسعت می بخشند و می دانند که اضطراب، خصومت، غم و اندوه، عوامل منفی هستند و تخریب کننده ی تصورات خلّاق و سازنده. آنها می دانند که رایانه ی آنها میان منِ حقیقی و آن کسی که من می خواهم باشم، فرقی قائل نیست. دانشمندان دریافته اند وقتی که ما خود را از خودپنداری و تفکّر مثبت لبریز می سازیم، مادّه ای در مغز ما ساخته می شود به نام «اندروفین» که با جریان خون به تمامی بدن منتقل می شود و احساسی از وجد و شادی وصف ناشدنی در ما پدید می آورد. پیروزمندان، پیوسته با نشاط، پرانرژی و سرزنده اند؛ زیرا داشتن تفکّرات مثبت موجب ترشّح مداوم اندروفین در سیستم حیاتی آنهاست. پس اجازه ندهیم به هیچ وجه تفکّرات منفی و تصوّر شکست به ذهن ما راه یابد.مبادا به توهّمات منفی اجازه دهید که رایانه ی شما را آلوده سازند. شاید یادآوری این نکته لازم باشد که هنوز هم جامعه بهترین پاداش های خود را به بهترین های خود هدیه می دهد و این بهترین ها، نوابغی هستند که نبوغشان استعداد فراوانی است که در تلاش کردن و پشتکار از خود بروز می دهند.
چرا بعضی روزها خوش شانس و بعضی روزها بدشانس هستیم؟!
این ذهن ماست که ما را شاد یا ناشاد، بدبخت یا خوشبخت و غنی یا فقیر می سازد. «ادموند اسپنسر» می گوید: «چرا بعضی روزها خوش شانس هستیم و همه چیز روال بسیار عالی را طی می کند، ولی بعضی روزها بد می آوریم و بدشانس هستیم؟! تفاوت این دو حالت در وضعیّت جسمی- عصبی شماست.»بعضی وضعیّت ها نیروبخشند؛ مثلاً اعتماد به نفس، عشق، قدرت درونی، شادی، شور و ایمان سبب می شوند که نیروهای شخصی ما به حرکت درآیند. بعضی از وضعیت ها فلج کننده هستند؛ مثلاً گیجی، افسردگی، ترس، نگرانی، غم و یأس نیرو را از ما می گیرند. همه ی ما گاهی در وضعیّت خوب و گاهی در وضعیّت بد هستیم.
تصوّر درونی شما یا در واقع تجربه ی شما از واقعه، دقیقاً آنچه اتّفاق افتاده نیست، بلکه تصوّری است که رنگ شخصیّت شما را به خود گرفته است.
کلید رسیدن به نتیجه ی دلخواه، آن است که امور را طوری به تصوّر درآوریم که روحیه ی ما را تقویت سازد و به ما شهامت برداشتن قدم هایی را بدهد که سرانجام ما را به نتیجه برساند. اگر کاری را بدون نتیجه در نظر بگیریم، طبعاً بدون نتیجه هم خواهد بود، اما اگر تصوّر کنیم که فلان کار با موفقیّت توأم است، آن گاه نیروهایی در درون ما ایجاد می شود که موجب تقویت روحیه ی ما برای انجام آن کار و به دست آوردن نتایج مثبت می گردد.
تفاوت افراد موفّق با دیگران این است که آنها جهان را به صورت صفحه ای تصوّر می کنند که می توانند هر کاری را که واقعاً بخواهند، در آن به انجام رسانند. بدیهی است در بهترین حالات روحی نیز همیشه نمی توانیم به نتایج دلخواه برسیم؛ ولی وقتی روحیه ی مناسب را در خود ایجاد کردیم، بیشترین امکان برای ما ایجاد می شود که تمام قوای خود را به نحو مؤثّر به کار گیریم.
اگر ذهن و روحیات خود را آگاهانه رهبری نکنیم، ممکن است محیط تصادفاً روحیات نامطلوبی در ما ایجاد کند؛ نتایج ممکن است وخیم باشد، پس بسیار ضروری است که ما هر روزه بر دروازه ی ذهن خود نگهبانی بگماریم تا بدانیم چه تصوّراتی به طور دائم در ذهن ما ایجاد می شود؛ باید باغ ذهن خود را هر روز وجین کنیم.
اگر مدام به جنبه های نامطبوع زندگی، به آن چیزی که خواسته ی شما نیست و به همه ی مشکلاتی که ممکن است ایجاد شود فکر کنید، ناخواسته خود را در وضعیّتی قرار می دهید که به سود همان رفتارها و نتایج است. روحیه دارای نیروی عظیمی است که شما قادر به کنترل آن هستید.
آنتوان چخوف: انسان، همان چیزی است که باور دارد.
چگونگی استفاده از افکار منفی
عقاب وقتی می خواهد به ارتفاع بالاتر صعود کند، در لبه ی صخره ای به انتظار یک اتّفاق می نشیند. می دانید این اتّفاق چیست؟ گردبادی که از روبه رو می آید! عقاب به محض این که آمدن گردباد را حس می کند، بال های خود را می گشاید و اجازه می دهد تا باد او را با خود بلند کند. به محض این که طوفان قصد می کند عقاب را سرنگون کند، این پرنده ی بلندپرواز سر خود را به سوی آسمان بلند می کند و عمود بر طوفان می ایستد و مانند گلوله ی توپی به سمت بالا پرتاب می شود. او آن قدر با کمک باد مخالف اوج می گیرد تا به ارتفاع موردنظر برسد و آن گاه چرخش خود را به سوی قلّه ی مورد نظر که در بالاترین نقطه ی کوهستان است، تغییر می دهد و در آن جا مأوا می گزیند.خوب به شیوه ی عقاب برای بالا رفتن دقّت کنید! او منتظر حادثه می ماند؛ حادثه ای که به زعم مرغ های زمینی یک مصیبت و بلاست؛ او منتظر طوفان می نشیند تا از انرژی پنهان در گردباد به نفع خود استفاده کند؛ وقتی طوفان از راه می رسد عقاب به جای زانوی غم بغل گرفتن و در کنج سنگ ها پناه جستن، جشن می گیرد و خود را به بالاترین نقطه ی وزش باد می رساند و از آن جا سنگین ترین ضربات گردباد را به نفع خود به کار می گیرد.
عقاب از نیروی مهاجم به نفع خویش استفاده می کند؛ او نه تنها از نیروی مخالف نمی هراسد، بلکه منتظر آن نیز می نشیند؛ چرا که می داند این انرژی پنهان در نیروی مخالف است که می تواند او را به فضای بالاتر پرتاب کند. انرژی اوج به رایگان به کسی داده نمی شود. تعداد نیروهای مخالف در زندگی شما همیشه بیشتر از نیروهای موافق است. پس اگر قرار است نیروی کمکی برای صعود حاصل گردد، قاعدتاً باید این نیرو از سوی مخالفین شما تأمین گردد؛ بنابراین وقتی اتّفاقی خلاف میل شما رخ می دهد، به جای عقب نشینی و سرخوردگی و واگذار کردن میدان، بلافاصله عقاب گونه جشن بگیرید و این رخداد ناخوشایند را به فال نیک گرفته، سعی کنید تا در لابه لای این حادثه ی به ظاهر نامطلوب، خواسته و طلب موردنظر خود را پیدا کنید و با استفاده از نیروی مخالف، خود را به خواسته ی خویش نزدیک سازید.
نیرویی که قرار است باعث صعود شما شود، توسط همان کسانی فراهم می شود که الآن با افکار منفی مزاحم کار شما می شوند. این شما هستید که باید منتظر فرصت باشید و با تأمّل، آمادگی، صبر و تدبیر، به موقع از این نیرو برای بالا رفتن و اوج گرفتن استفاده کنید؛ پس هرگز از وجود سختی و زحمت و نیروی مخالف در زندگی و کار و تحصیل خود گله مند نباشید. این ها مخازن انرژی پرواز شما هستند و اگر نباشند، شاید هرگز صعودی در زندگی شما حاصل نگردد. به جای دست روی دست گذاشتن و گله کردن از ناشناختنی بزرگ به خاطر وجود مشکلات و مخالفت ها، کمی چشم دل خود را باز کنید و به حکمت پنهان مصیبت ها و سختی های زندگی بیندیشید؛ بنا را بر این بگذارید که خالق هستی با هیچ موجودی حتّی بدترین مخلوقات عالم هم دشمنی ندارد و اگر اتّفاقی رخ می دهد که به ظاهر آزاردهنده و ناخوشایند است، شک نکنید که ناشناختنی بزرگ در هرچه رقم می زند، خیر و برکت و سعادت پنهان کرده است. این ما هستیم که باید شجاعت رویارویی با جریان های مخالف و منفی را داشته باشیم و در وقت صحیح بال های خود را بگشاییم و چرخش و صعود خود را به سمت بالا تجربه کنیم.
کسی در دنیا موفّق می شود که به انتظار کسی ننشیند و همه چیز را از خود بخواهد.
منبع: بوستانی کاشانی، افسانه، (1389)، تکنولوژی فکر: تأثیر افکار مثبت و منفی بر زندگی، کاشان، نشر مرسل.
