فهمیدن سه قانون ایزاک آسیموف در مورد روباتیک

نویسنده‌ى داستان‌هاى علمى تخیلى، ایزاک آسیموف، از سه قانون اساسى در مورد روباتیک، در داستان خود با نام "روناروند" استفاده کرد. روبات‌ها در داستان‌هاى تخیلى او، همیشه از این سه قانون تبعیت مى‌کنند. این مقاله‌ى منحصر به فرد، این سه قانون در مورد روباتیک را براى شما روشن مى‌کند.

سه قانون ایزاک آسیموف در مورد روباتیک

آیا مى‌دانستید؟

در فیلم سیاره‌ى ممنوعه، روباتى به نام رابى، جورى برنامه ریزى شده بود که از انسان‌ها دورى کند و به آن‌ها آسیب نرساند. آسیموف ادعا کرد این روبات طورى برنامه ریزى شده بوده است که از این سه قانون روباتیک مربوط به خودش، پیروى کند.
اصطلاح روباتیک، اولین بار، توسط ایزاک آسیموف، در داستان‌هاى کوتاه تخیلى مورد استفاده قرار گرفت. همه‌ی قوانین با هم به صورت یک جا، در "روناروند" مورد استفاده قرار گرفت، اما آثارى از این قوانین را نیز، مى‌توان در نوشته‌هاى منتشر شده‌ى قبلى او پیدا کرد. داستان "لایر" سومین داستان روباتى او بود و در این کتاب بود که اولین قانون روباتیک، براى اولین بار آشکار شد. از این قوانین در بسیارى از مخلوقات روباتى استفاده شده است؛ با این وجود، آسیموف و چند تن دیگر از پژوهش‌گران داستان‌هاى علمى تخیلى، یک سرى از تغییرات و به روز رسانى‌ها را براى این قوانین پیشنهاد دادند. با گذشت زمان، بسیارى از محققان، نسخه‌ى مختص خودشان را از این قوانین ارائه دادند، ولى قبل از همه چیز، ایزاک آسیموف باید براى اعتبار دادن به این قوانین، آن ها را تآیید مى‌کرد.

توضیح قوانین روباتیک

سه قانون ایزاک آسیموف در مورد روباتیک مانند یک راهنما، براى رفتار یک روبات و دیگر ماشین‌هاى هوشمند مى‌باشد. با گذشت زمان، به روز رسانى‌ها و تغییرات زیادى براى قوانین ایزاک آسیموف، توسط خود ایزاک آسیموف، و نیز توسط دیگر پژوهش‌گران هم عصر او، پیشنهاد شده است. هر کدام از این قوانین، به صورت بدیهى (بى‌نیاز به توضیح) مى‌باشد. قوانین اصلى که توسط آسیموف ارائه شد عبارتند از:

قانون اول

یک روبات نباید یک انسان را زخمى کند یا از طریق عدم فعالیت یا سکون، اجازه بدهد که به انسان آسیبى وارد شود.

قانون دوم

روبات باید از دستوراتى که از طرف انسان به او داده مى‌شود، پیروى کند، مگر این که این دستورات در تضاد با قانون اول باشد.

قانون سوم

یک روبات باید از وجود و سلامتى خود محافظت کند تا زمانى که این محافظت، در تضاد با قانون اول یا دوم نباشد.
زمانى که این قوانین به صورت فرمول‌وار در آمدند و منتشر شدند، ایزاک آسیموف این قوانین را در داستان‌هاى خودش امتحان کرد.
با گذر زمان، آسیموف این قوانین را به روز رسانى کرد.
تغییرات و به روز رسانى در قوانین روباتیک
یک روبات نباید به انسانیت آسیب برساند، یا از طریق عدم فعالیت یا سکون، اجازه بدهد که به انسانیت آسیبى وارد شود.
از این قانون براى اولین بار در رمان روبات‌ها و امپراتورى استفاده شد، و اولین روباتى که بر طبق قانون زیروث فعالیت مى‌کرد، آر گیسکارد رونتلوف بوده است. این قانون توسط آسیموف این گونه تغییر پیدا کرد و به روز رسانى شد که از انسانیت، به عنوان یک کلیت، محافظت شود. تنها در سال ١٩٨٥ بود که این قانون جدید معرفى شد، در حالى که قوانین اصلى در سال ١٩٤٠ به صورت فرمول در آمده بودند.
قانون اول روباتیک به این اشاره مى‌کرد که، در قانون اصلى، یک روبات باید از یک انسان محافظت ‌کند حتى اگر نجات کل نژاد انسان در خطر بوده باشد. در اصلاحیه قانون اصلى، معناى کلمه‌ى انسانیت، یک ملاحظه و نکته‌ى اضافى بود که در تجدید نظر آسیموف در قانون، مد نظر قرار گرفت. خط مشى روبات‌ها در مورد انسان تغییر پیدا کرد، و آن‌ها در برابر انسان‌ها متمایل به گرایشات فرمان‌ بردارانه‌تر و مطیع‌تر (مانند رابطه فرزند و پدرى) شدند. قوانین اصلاح شده عبارتند از:

قانون زیروث

یک روبات نباید به انسانیت آسیبى برساند، یا از طریق عدم فعالیت یا سکون، اجازه بدهد که به انسانیت آسیبى وارد شود.

قانون اول

یک روبات نباید یک انسان را زخمى کند یا از طریق عدم فعالیت یا سکون، اجازه بدهد که به انسان آسیبى وارد شود، مگر این که این کار باعث تعرض به قانون زیروث شود.

قانون دوم

روبات باید از دستوراتى که از طرف انسان به او داده مى‌شود، پیروى کند، مگر این که این دستورات در تضاد با قانون زیروث و یا قانون اول باشد.

قانون سوم

یک روبات باید از وجود و سلامتى خود محافظت کند تا زمانى که این محافظت، در تضاد با قانون زیروث، اول یا دوم نباشد.

نکاتى در رابطه با قوانین

با وجود این که آسیموف مکرراً از سه قانون در نوشته‌هاى خود استفاده مى‌کرد، دنیاى کار بردى این قوانین هنوز واضح نیستند. مشکلات مرتبط با این قوانین عبارتند از:

تخیلى

این قوانین در دنیاى تخیلى وجود دارند! آسیموف از این قوانین به عنوان بخشى از نقشه‌ى داستان استفاده مى‌کرده است، در نتیجه، کم و بیش تمام داستان‌هاى او در اطراف این مفهوم مى‌چرخیده، و در اکثر آن‌ها، روبات‌ها این قوانین را زیر پا مى‌گذاشتند.

مشکل انعکاس در دنیاى واقعى

از آن جایى که این قوانین در طبیعت بسیار مبهم مى‌باشند، و بر پایه‌ى هیچ مفهوم مشخص علمى نمى‌باشند، بسیار مشکل است که بتوان این قوانین را در تکنولوژى انعکاس داد.

بدون کار برد

از اول، هدف این که چرا این قوانین به وجود آمدند، باعث مى‌شود نتوان از این قوانین در دنیاى واقعى استفاده کرد. در دنیاى امروزى، ما روبات‌هاى حامل موشکى نمى‌سازیم که از نوع بشر محافظت کنند.
مفهوم این قوانین در داستان‌هاى اولیه‌ى آسیموف، بسیار مبهم و نا‌ واضح است. با گذر سال‌ها، نویسندگان مختلف، برداشت خود را از این قوانین داشتند و تغییراتى در آن ایجاد کردند. با این وجود، این سؤال اصلى که آیا قوانین روباتیک آسیموف در دنیاى امروزى صحیح و قابل استفاده است یا خیر، هنوز بى ‌پاسخ مانده است.