البته برای بهتر درس خواندن و بیشترین بازدهی در تحصیل، باید از یک سری روشها و نکات مهم پیروی کرد و با ایجاد انگیزه و هدف، برای رسیدن به نقطه مورد نظر از هیچ تلاشی فروگذار نکرد.
عوامل بسیاری مانند مدرسه، شخصیت و هوش کودک، تربیت والدین و فرهنگ اجتماعی در موفقیت تحصیلی یک فرد دخیل است. در این مقاله به اهمیت درس خواندن، راز موفقیت در تحصیل، مزایا و فواید، راه های چگونگی درس خواندن و راهنمایی والدین برای موفقیت فرزندان پرداخته شده است.
اکثر والدین در مواجه با فرزندانشان که علاقه ای به درس خواندن از خود نشان نمی دهند، فقط روش نصیحت کردن، تذکر دادن و یا گاه رفتارهای قهری و همراه با خشونت و محرومیت را در پیش می گیرند.
در صورتیکه شاید برای فرزند؛ مخصوصا اگر در سنین پایین است و هنوز مراحل ابتدایی دوران تحصیل خود را سپری میکند، مزایای تحصیل و درس خواندن مشخص و گویا نباشد.
اینجاست که باید والدین با حوصله تمام و به زبان و شیوه ای که در فهم و درک فرزند می گنجد، اهمیت تحصیلات و موفقیت در تحصیل را به طور واضح توضیح دهند و در مواقعی آن ها را با مزایای تدریس درست و آینده روشنشان آشنا کنند .
در اینجا به چند مورد از این موارد اشاره میکنیم
1. درس خواندن نشانه ای از تکاپو، پشتکار و عدم تنبلی است. به دلیل اینکه ذاتا انسانها از برچسب خوردن بیزارند، تمام سعی و تلاش خود را می کنند تا از خود تصویر انسانی پویا را به نمایش بگذارند. یکی از این تصاویر درس خواندن است.2. انسانها همگی دوست دارند تا از قدرت، محبوبیت و صفاتی اینچنینی بهره مند باشد. داشتن تحصیلات خوب و موفقیت در درس خواندن این احساس را می تواند در افراد به طور اتوماتیک بیدار کند، به شرط آن که تبدیل به غرور نشود.
3. حتی اگر هدف شما پول در آوردن از طریق تحصیلات هم نیست، باید بدانید که برای اینکه بتوانید در هر زمینه ای موفقیت داشته باشید، نیاز به آگاهی و اطلاعاتی پایه دارید که فقط و فقط با درس خواندن می توانید به آنها دست پیدا کنید. در ضمن کسانی که اهل تحصیل و درس خواندن هستند، از نظر بهره هوشی بالاترند زیرا درس خواندن نوعی ورزش دادن ذهن هم به شمار می آید.
راه کارهای موفقیت تحصیلی
برای مطالعه ی درس ها می توانید روش های توصیه شده در مراجع معتبر علمی را به کار ببرید و برای خواندن درس های مهم یا مشکل از آن روش ها استفاده کنید.
تعریف موفقیت تحصیلی
قبل از هر چیز، باید بگوییم که تعریف موفقیت توسط هر فردی متفاوت است؛ هر فردی نسبت به دیدگاهی که نسبت به موفقیت دارد، آن را تعریف می کند.
اما با در نظر گرفتن، ویژگی مشترک تمام تعاریفی که برای موفقیت تحصیلی ذکر شده است، می توان موفقیت تحصیلی را، توانایی محصلان در ارائه و درک دانشی که یاد می گیرند و درگیری آن ها با فرآیند یادگیری مستمر تعریف کرد.
علاوه بر آموزشی که در محیط مدرسه به دانش آموزان ارائه می شود، آموزش و یادگیری عملی در محیط بیرون از مدرسه، در امر موفقیت تحصیلی نقش ویژه ای دارد. طبق بررسی های صورت گرفته، یکی از عوامل مهم موفقیت یک جامعه، داشتن شهروندانی تحصیل کرده و موفق می باشد.
موفقیت در تحصیل نیازمند چیست؟
موفقیت تحصیلی خواسته و هدف بسیاری از افراد است. برای موفقیت تحصیلی باید تلاش کرد و دست به عمل زد. اما به طور کلی، موفقیت تحصیلی نیازمند علاقه و مهارت است. تازمانی که فرد به تحصیل، رشته تحصیلی و درس خواندن علاقه نداشته باشد و برای ارتقای مهارت هایش تلاش نکند، نمی تواند به موفقیت دست پیدا کند.
علاقه و مهارت دو ویژگی مهمی است که روند کسب موفقیت تحصیلی را تسهیل می کنند.
روش PQRST که در این قسمت توضیح داده می شود، در کتاب مرجع روانشناسی هیلگارد توصیه شده است و شامل پنج مرحله است که عیناً نقل می شوند.
1- پیش خوانی : مطلب را به سرعت بخوانید تا تصوری از کل مطلب و قسمتهای مختلف آن داشته باشید.
2- سؤال کردن: در رابطه با متن سؤالاتی مطرح کنید اگر معلم یا استاد بودید چه سؤالاتی به ذهنتان می رسید؟
3- خواندن: به دقت مطلب را بخوانید.
4- به خود پس دادن: مطلب را با خود بازگو کنید.
5- آزمون: خودتان را امتحان کنید.
بعد از مدتی که از این روش استفاده کردید خواهید دید که برای مطالعه به روش PQRST به توجه و تمرکز بسیار خوب، جمع بندی مطالب، ارزیابی مطالب و به کارگیری دانسته ها موقع آزمون نیاز دارید. یعنی همان عواملی که برای یک مطالعه خوب لازم است.
در اولین فرصت ممکن از این روش استفاده کنید! و برای شروع، روش پنج مرحله ای را به کار گیرید! به عنوان مثال:
1- یک فصل از کتاب را با روش PQRST بخوانید.
2- در یک ساعت آینده هر مرحله را در مدت زمان خاصی انجام دهید: مرحله ی P ( 5 دقیقه)، مرحله ی Q ( 5 دقیقه)، مرحله ی R ( 40 دقیقه)، مرحله ی S ( 5 دقیقه) و مرحله ی T ( 5 دقیقه).
3- طبق زمان بندی خود عمل کنید.
4- ارزیابی کنید: A) : کار را انجام دادم، B : نتوانستم کار را انجام دهم).
5- بازخورد دهید: A) : تشویق و جایزه، B : جست و جوی دلیل و رفع آن).
توصیه هایی به والدین برای موفقیت فرزندان در تحصیل
روش موفقیت در تحصیل فقط به مجموعه برنامه ها و رفتارهای دانش آموز بستگی ندارد، بلکه والدین هم در این زمینه می توانند خیلی کمک کننده باشند. والدین می توانند با تشویق به موقع حس اعتماد به نفس و عزت نفس را در دانش آموز خود افزایش داده و به این ترتیب، به فرزندان خود انرژی و انگیزه مضاعف را تزریق خواهند کرد.
همچنین شما والدین عزیز می توانید با مشورت و کمک و همدلی در برنامه ریزی های درسی، برای فرزندان خود راهنمای خوبی باشید. شما با کمک مشاورین تحصیلی می توانید از روند درسی فرزند خود مطلع شده و اگر مشکلی در این زمینه وجود دارد با کمک و راهنمایی افراد متخصص برای حل آن، اقدام کنید.
با وجود آنکه موفقیت در تحصیل بحث ماست، اما نباید شما والدین عزیز خوب بودن و نبودن یا رضایت داشتن و نداشتن خود از فرزندانتان را به فقط به موفقیت آنها در درس خواندن، ارتباط دهید. آنچه که به فرزندان نیرو و انگیزه کافی می دهد، حس پذیرفتن آنها با هر کم و کاستی، از سمت شماست.
وارد آوردن فشار زیاد برای درس خواندن به بچه ها، نه تنها او را درسخوان نمی کند که حتی ممکن است نتیجه عکس هم بدهد. تعادل را حفظ کنید و سعی نکنید دانش آموز را با طمع پاداش و جایزه و یا ترس از تنبیه و محرومیت؛ درسخوان کنید.
هیئت تحریریه پرتال فرهنگی راسخون ، بخش علوم و تاریخ
موسوی، شکوفه؛ (1386) موفقیت تحصیلی برای دانش آموزان و دانشجویان، تهران: نشر قطره
نویسنده:
بخش کوتاهی از این مقاله توسط دکتر شکوفه موسوی ایجاد شده است