منبع:راسخون
به وان حمام ضربه بزنید، امواجی رها می شوند. سنگی را درون تالاب پرتاب کنید، آب به شکل موجی به سمت بیرون با گسترش حلقه هایی حرکت می کند. در هر یک از این موارد، آب همراه با این امواج حرکت می کند. آن امواج انرژی را با خود حمل می کنند. و انرژی بیشتری که به دست می آید به فضای پر از آب اضافه شده، و ممکن است امواج قدرتمندتر شوند.
اکنون زلزله ا ی یا رانش زمین در زیر دریا و مقدار شگرفی از انرژی که می تواند انتقال دهد را در نظر بگیرید. این جنبش پوسته ی زمین می تواند مقادیر عظیمی از آب را جا به جا نمایند، که دسته ای از امواج بزرگ و قدرتمند را رها می سازد. این آب به سرعت با شتابی به اندازه ی 800 کیلومتر در ساعت (500 مایل در ساعت) یا با سرعتی معادل یک فروند هواپیمای جت، دور می شود.
سرانجام، آن امواج به آب کم عمق می رسند. در این جا امواج آرام می شوند و گاهی اوقات به اندازه ی یک ساختمان 10 یا 20 طبقه ای ارتفاع می گیرند. زمانی که امواج سر انجام به اراضی لب دریا برخورد می کنند، می توانند صدها کیلومتر از خط ساحلی را به زیر آب ببرند. آنها ممکن است درختان را مانند ترکه هایی بشکنند، ساختمان های اداری را فرو بریزند و ماشین ها را به نقاط دورتری پرتاب نمایند. در بین قدرتمندترین نیروهای مخرب طبیعت، این امواج، تسونامی نامیده می شوند. عبارت ژاپنی آن به معنی "موج بندرگاه" می باشد.
تسونامی نواحی ساحلی را هر سال حدود 10 مرتبه در هم می شکند. و در نواحی ساحلی، تسونامی اغلب علت اصلی مرگ و میرهای مربوط به زمین لرزه ها است. هیچ وسیله ی متوقف کننده ا ی برای تسونامی وجود ندارد. با این حال راه هایی برای محدود نمودن اثرهای آن وجود دارد.
مهم ترین موضوع، دور نمودن مردم از مسیر تسونامی می باشد. پس دانشمندانی مانند Dailin Wangیک اقیانوس شناس، کسی که تسونامی را در مرکز هشدار تسونامی اقیانوس اطلس در هاوایی پی گیری و مشاهده نمود، در حال تدوین و تهیه پیش بینی های سریع و دقیقی از تسونامی می باشند. این محققان با استفاده از شبکه جهانی راهنماهای شناور، زلزله سنج ها و ماهواره ها، تحولات زمین را زیر نظر می گیرند. در زمان ضروری، این متخصصان به جمعیت لب ساحل هشدار می دهند که امواجی با پتانسیل تخریبی در راهند.
و یک روز، می بایست استفاده از تکنولوژی های پنهان سازی برای کاستن از ویرانی تسونامی امکان پذیر باشد. برای انجام این کار هم اکنون تکنولوژی هایی در دست توسعه اند، اگر چه هیچ کس بابت این موضوع که آنها چقدر خوب کار خواهند کرد مطمئن نیست.
اقیانوس تنها مکانی نیست که اموج بزرگ آب می توانند ویرانگری خشن باشند. در یک استخر شنا، یک دریاچه بزرگ یا هر مکان محصور پر از آب دیگری، موج معروف به seiche ممکن است شکل بگیرد.
دیوید منسین یک دانشمند زمین شناس، می گوید: seiche به پاشیدگی آب در وان حمام بیشتر شباهت دارد تا تسونامی. seiche می تواند زمانی توسعه یابد که باد برای مدت طولانی در سراسر دریاچه بوزد. آن باد آب را در یک کنار روی هم انباشته می نماید. زمانی که باد متوقف شد، آب به صورت موجی رو به عقب (و سپس جلو) جاری می شود. گاهی اوقات اموج ارتعاشی زمین از زلزله حتی می تواند seiche را برانگیزد – حتی در نیمه ی دیگر زمین.
و اگر چه seicheها کمتر شناخته شده اند و به طور کلی کوچکتر از تسونامی هستند، اما هنوز می توانند کشنده باشند.
واژگان مهم
راهنمای شناور: یک دستگاه شناور متصل شده به کف مکانی پر از آب. راهنمای شناور ممکن است کانال هایی را نشانه گذاری نماید، خطرها را هشدار دهد یا ابزاری را برای سنجش محیط حمل نماید.
زمین لرزه: لرزش های ناگهانی و گاهی خشن زمین، که بعضی وقتها سبب ویرانی عظیمی در نتیجه ی جنبش های درون پوسته زمین یا فعالیت آتش فشانی می شود.
Seiche: اختلال یا لرزه موقتی در سطح آب دریاچه یا سایر مکان های محصور پر از آب، به خصوص لرزه هایی که به وسیله تغییرها در فشار اتمسفری به وجود آمده اند .
موج ارتعاشی: موجی در بستر زمین که به وسیله زلزله یا عوامل دیگری تولید شده است.
زلزله سنج: ابزاری است که تکانه ها را کشف و اندازه گیری می کند (شناخته شده به عنوان امواج ارتعاشی)، چون آنها از طریق زمین گذر می کنند. خروجی گرافیکی امواج که این دستگاه کشف می کند به صورت زلزله نگار شناخته می شود.
تسونامی: حد اقل یک موج بلند و طولانی دریا که به وسیله زلزله زمین های زیر آب سمت خشکی یا سایر عوامل مختل کننده ایجاد شده است.
/ج
