آتش فشان سپری چگونه به وجود می‌آید

تخریب در بسیاری از موارد یک پدیده‌ی کاملاً جالب برای نظاره ‌گران است، آتش فشان‌ها از طریق طغیان دود و آتش، ما را جذب می‌کنند. بیایید نگاهی به چگونگی عملیات خاص تشکیل آتش فشان سپری بیاندازیم.
آتش فشان‌ها ساختارهای غیر قابل پیش بینی هستند که در طبیعت وجود دارند و ممکن است برای کسانی که در مناطق آتش فشانی زندگی می‌کنند، بی خطر باشند. از طرف دیگر می‌توانند وقتی فعال یا خفته هستند، بسیار کشنده باشند. مناطق بسیاری هستند که فوران آتش فشان را تجربه می‌کنند، که ممکن است نسبت به دیگری تخریب‌هایی نیز وجود داشته باشند که میزان خرابی‌ها، به نوع فوران و این که فوران چه قدر به شهرها نزدیک است، دارد. آتش فشان سپری یکی از سه نوع اصلی آتش فشان است که دو نوع دیگر استراتوولکان (آتش فشان چینه‌ای: آتش فشانی مرتفع و مخروطی ‌شکل است که از روی هم قرار گرفتن لایه (استراتا)‌های سفت‌ شده‌ای از گدازه، تفرا، سنگ آذرین و خاکستر آتش فشانی به‌وجود آمده‌ است. مشخصه آتش فشان‌های چینه‌ای برخلاف آتش فشان‌های سپری شیب زیاد و فوران‌های انفجاری آن است) و مخروط خاکستر (مخروط خاکستر یا مخروط سیندر، کوه آتش فشانی‌ای به‌ نسبت کوچک یا تپه‌ای مخروطی ‌شکل است که بر اثر خروج مواد آذر آواری از یک دود کش و روی هم قرار گرفتن آن‌ها و خاکسترهای آتش فشانی ایجاد می‌شود. مواد تشکیل‌ دهنده‌ی این مخروط‌ها معمولاً ترکیبی بازالتی و یا آندزیتی دارند) هستند.
آتش فشان سپری یکی از انواع آتش فشان است که در آن مواد مذابی که فوران می‌کنند، به صورت مسطح روی خودشان گسترش می‌یابند و قرار می‌گیرند و بسیار شبیه به سپر یک جنگ جو می‌شوند. استراتولکان از آن نوع آتش فشان‌هایی است که از روی هم قرار گرفتن لایه (استراتا) و گدازه تشکیل شده است، که به شکل مخروط متقارن با دامنه‌های شیب دار است. آخرین این سه نوع، مخروط خاکستر نامیده می‌شود که به خاطر روی هم قرار گرفتن ذرات آذر آواری مذاب که به هوا پرتاب شده‌اند و پس از رسیدن به زمین روی هم فشرده می‌شوند، تشکیل می‌شود. این قطعات که به هوا پرتاب شده‌اند، پس از رسیدن به زمین قبل از این که سطح آتش فشان را تشکیل بدهند، سرد می‌شوند. خاکسترها بعد از این که در اطراف دهانه آتش فشان جمع شدند، باعث تشکیل اشکال مخروطی می‌شوند. که این نام به خاطر مخروطی بودن شکل آن است.
Nyamuragira، یک آتش فشان سپری فعال است که به نوبه خود یک پدیده مخرب در طبیعت است که آخرین بار در سال‌های 2010 و 2011 فوران کرد. مردم در اطراف حاشیه و دهانه‌ی آتش فشان نماندند، اما بیش‌ترین تأثیر را بر روی پارک ملی که در نزدیکی آن واقع شده است، به خاطر دود و خاکستر خارج شده از آتش فشان، گذاشت. این مکان که در آفریقا واقع است یک جاذبه توریستی بزرگ است که هر ساله آتش فشان‌های کوچکی با عمر کوتاه که از فوران کناره‌های آتش فشان اصلی تشکیل می‌شوند، در آن جا به وجود می‌آیند. این یک آتش فشان سپری بازالتی (با پتاسیم بالا) غول پیکر است که مقدار زیادی از دی اکسید گوگرد بر رویش منتشر شده است.

آشنایی با طرز کار یک آتش فشان سپری

آتش فشان سپری از هزاران لایه‌ی نازک گدازه بازالتی تشکیل شده‌ است، به این صورت که ابتدا این لایه‌های گدازه ضخیم هستند و به آرامی حرکت می‌کنند و سپس به طور مساوی بر روی سطح و در اطراف خروجی (دریچه) آتش فشان گسترش می‌یابند. این خروج فقط در صورتی که آب از دریچه خارج شود می‌تواند به صورت انفجاری باشد. در دریچه یا منفذ خروجی که گدازه از آن خارج می‌شود گدازه بسیار داغ و جریان آن بسیار زیاد است. پس از خروج مواد مذاب از خروجی تغییرات کوچکی در آن ایجاد می‌شود که بیش‌تر مربوط به جرم آن است که جرم مواد مذاب بیشتر از جرم مواد آذرآواری است. این فوران‌های آتش فشانی هنگامی رخ می‌دهند، که گازی که از بخار آب به وجود آمده با گرمای هسته زمین ترکیب می‌شوند تا آن چه را که فوران می‌کند، را بسازند. سنگ‌ها هم به نوبه خود، با توجه به حضور گرمای شدید، به ماگما تبدیل می‌شوند و به خاطر افزایش فشار گاز داخلی آتش فشان مواد را مجبور به خروج از منافذ می‌کنند.
گدازه راه خود را از بستر اقیانوس به سمت سطح می‌سازد که باعث به وجود آمدن صفحات شناوری می‌شود که این صفحات آتش فشان سپری را تشکیل می‌دهند. با توجه به انباشته شدن گدازه بازالت که قبلاٌ ذکر شد، این مواد با دامنه‌ای با شیب کم روی هم قرار می‌گیرند تا ظاهری شبیه به آتش فشان سپری به وجود آید. هنگامی که این صفحات سرد شدند، قبل از این که لایه‌های آتش فشان را تشکیل دهند در فاصله‌ی زیادی گسترده شده‌اند. آتش فشانهای سپری در داخل و در میان سلسله کوه‌های میان اقیانوس به وجود می‌آیند. هاوایی جزیره‌ای شامل پنج آتش فشان آمیخته با هم است و با آتش فشان‌هایی که حتی تا امروز خاموش هستند. این جزیره آتش فشان‌های سپری دارد که برای فوران و یا خاموش بودن‌شان در سال‌های گذشته به خوبی شناخته شده‌اند.
جزایر بد نام لائوس (آتش فشان اصلی که در جزیره بزرگ قرار دارد)، مرتفع‌ترین ساختار و کوه که با ارتفاع بیش از 3000 پا از بستر اقیانوس تا قله است، از هر کوهی در روی زمین مرتفع‌تر است. درست است که به اورست عنوان بلندترین قله (بالاتر از سطح زمین) زمین داده شده است، اما در واقع جزایر لائوس هستند که در رده بندی به عنوان بلندترین کوه‌ها از نظر کل ارتفاع (از زیر دریا تا سطح و قله) جای گزین می‌شوند. آتش فشان‌های سپری در جزایر استوایی هاوائی بسیار فراوان هستند که همانند دیگر هم تایان آتش فشانی خود از گروه‌های پنج آتش فشانی، فورانیِ شدید نیستند. فعال‌ترین این‌ها که در هاوایی است و هم چنین آتش فشان سپری نیز هست، Kilauea است که ترکیب پنج آتش فشان جزیره را به وجود آورده است.
این مقاله باید درک بهتری در مورد چگونگی شکل گیری آتش فشان سپری و ویژگی‌هایی که باعث شده تا این نوع آتش فشان با بقیه متفاوت باشد، را به شما ارائه داده باشد.