تألیف: حمید وثیق زاده انصاری
منبع: راسخون
منبع: راسخون
یک راه فوق العاده برای آموزش کودکان ونوجوانان در مورد شیمی انجام آزمایشهای عملی برای آنها است، که با انجام عملی، این آموزشها در ذهنشان باقی میماند. نگاهی میاندازیم به برخی از آزمایشهای ساده شیمی که میتوان در آن بچهها را به عنوان افرادی که در جست و جوی علم هستند به حساب آورد.
کودکان و نو جوانان همواره به شیمی و آزمایشات آن جذب و در آن غرق میشوند. ریختن نوعی ماده عجیب و غریب از معجون سحر آمیز در یک لوله آزمایش و ترکیب آن با مادهی عجیب و غریبی دیگر و تماشای واکنش رنگارنگ که به شرح زیر است . . . آزمایشهای شیمی بسیار آموزشی و سرگرم کنندهاند. کودکان و نو جوانان حتماً هیجان زده خواهند شد اگر بدانند که چندین آزمایش کامل وجود دارد که آنها میتوانند در خانه برای خودشان انجام دهند. بدون مواد آزمایشگاهی پیچیدهی مورد نیاز و نیز بدون دود بد بو. آزمایشات بسیار ساده هستند و میتواند واقعاً سرگرم کننده باشند! فقط باید درآنها اندکی به موارد ایمنی توجه داشته باشید. اجازه بدهید برای انجام این آزمایشات به چند آزمایش سادهی شیمی در مدارس راهنمایی نگاهی داشته باشیم.
فشردن یک جفت لیمو (لیمو شیرین و لیمو ترش) به داخل یک کاسه خالی.
مخلوط کردن مقدار مساوی از جوش شیرین و آب.
اگر شما یک جوهر قلم یدکی دارید، آن را با این جوهر نا مرئی که به تازگی ایجاد شده است پرکنید. متناوباً، شما هم چنین میتوانید از یک پارچه پنبه ای (کتان) به جای کاری که با قلم میخواستید انجام بدهید استفاده کنید. یک ورقه سفید کاغذ را بر دارید. با استفاده از جوهر قلم (یا پارچه پنبهای آغشته به محلول مایع) چند کلمه در صفحه کاغذ بنویسید. برای چند دقیقه صبرکنید در حالی که شما کاغذ را روی شعله کم آتش نگه داشتهاید. شما در تاریکی جوهر نامرئی را خواهید دید و به خواندن پیامهای مخفی قادر خواهید بود!
اگر شما یک لیوان نوشیدنی نداشته باشید، به جای آن میتوانید از یک لیوان شیشهای بلند نیز استفاده کنید. ما از مایعات مختلفی استفاده خواهیم کرد از جمله آب، عسل، نفت چراغ، شربت افرا و مایع ظرف شویی. ابتدا عسل و پس از آن شربت افرا و س مایع ظرف شویی را بریزید. در پایان کار، آب را اضافه کنید وآن را با نفت چراغ لب به لب پر کنید. چند لحظه اجازه بدهید تا مایع ساکن شود پس از آن شما میتوانید ستون چگالی را مشاهده کنید. از آن جایی که مایعات بر اساس کاهش چگالی ریخته میشوند شما نفت چراغ را به عنوان بالاترین لایه و لایهای از عسل را درست در پایین مشاهده خواهید نمود.
قبل از شروع به انجام آزمایشات بیایید نگاهی داشته باشیم به اقدامات احتیاطی که شما به احتمال زیاد نیاز پیدا خواهید کرد:
لباس پنبهای (از جنس پارچه کتان) بپوشید در حالی که این آزمایشات را انجام میدهید. اگر امکان دارد، لباس مخصوص آزمایشگاههای شیمی را برای جلو گیری از رنگی شدن لباسهایتان بپوشید. مواد شیمیایی و یا عناصر شیمیایی را از اطراف خودتان دور نگه دارید. آنها میتوانند بسیار خطرناک باشند و آسیبهای جدی را در صورت استفاده نا درست برای شما به بار آورند. همیشه سعی کنید که این آزمایشها را زیر نظر پدر و مادر خود و یا هر فرد بزرگتر دیگر انجام دهید. چند تا آزمایش سادهای که در بالا ذکر گردید و قابل انجام در خانه بود به منظور پیدایش علاقه و ایجاد انگیزه برای جذب شما به شیمی بود. سعی کنید که آنها را نشر بدهید و دانش شیمی خودتان را در مقابل تمامی دوستان خود به رخ بکشید!
کودکان و نو جوانان همواره به شیمی و آزمایشات آن جذب و در آن غرق میشوند. ریختن نوعی ماده عجیب و غریب از معجون سحر آمیز در یک لوله آزمایش و ترکیب آن با مادهی عجیب و غریبی دیگر و تماشای واکنش رنگارنگ که به شرح زیر است . . . آزمایشهای شیمی بسیار آموزشی و سرگرم کنندهاند. کودکان و نو جوانان حتماً هیجان زده خواهند شد اگر بدانند که چندین آزمایش کامل وجود دارد که آنها میتوانند در خانه برای خودشان انجام دهند. بدون مواد آزمایشگاهی پیچیدهی مورد نیاز و نیز بدون دود بد بو. آزمایشات بسیار ساده هستند و میتواند واقعاً سرگرم کننده باشند! فقط باید درآنها اندکی به موارد ایمنی توجه داشته باشید. اجازه بدهید برای انجام این آزمایشات به چند آزمایش سادهی شیمی در مدارس راهنمایی نگاهی داشته باشیم.
آزمایشات سرگرم کننده شیمی برای کودکان
جوهر نا مرئی
بسیاری از شما ممکن است این آزمایش را در داستانهای اسرار آمیز برای کودکان خوانده باشید. شما میتوانید از دو طریق گوناگون موفق به ساخت جوهر نا مرئی شوید.فشردن یک جفت لیمو (لیمو شیرین و لیمو ترش) به داخل یک کاسه خالی.
مخلوط کردن مقدار مساوی از جوش شیرین و آب.
اگر شما یک جوهر قلم یدکی دارید، آن را با این جوهر نا مرئی که به تازگی ایجاد شده است پرکنید. متناوباً، شما هم چنین میتوانید از یک پارچه پنبه ای (کتان) به جای کاری که با قلم میخواستید انجام بدهید استفاده کنید. یک ورقه سفید کاغذ را بر دارید. با استفاده از جوهر قلم (یا پارچه پنبهای آغشته به محلول مایع) چند کلمه در صفحه کاغذ بنویسید. برای چند دقیقه صبرکنید در حالی که شما کاغذ را روی شعله کم آتش نگه داشتهاید. شما در تاریکی جوهر نامرئی را خواهید دید و به خواندن پیامهای مخفی قادر خواهید بود!
ستون چگالی
هدف این آزمایش نشان دادن مفهوم چگالی مایعات به شما است. شما برای انجام این آزمایش به یک لیوان نوشیدنی نیاز دارید.اگر شما یک لیوان نوشیدنی نداشته باشید، به جای آن میتوانید از یک لیوان شیشهای بلند نیز استفاده کنید. ما از مایعات مختلفی استفاده خواهیم کرد از جمله آب، عسل، نفت چراغ، شربت افرا و مایع ظرف شویی. ابتدا عسل و پس از آن شربت افرا و س مایع ظرف شویی را بریزید. در پایان کار، آب را اضافه کنید وآن را با نفت چراغ لب به لب پر کنید. چند لحظه اجازه بدهید تا مایع ساکن شود پس از آن شما میتوانید ستون چگالی را مشاهده کنید. از آن جایی که مایعات بر اساس کاهش چگالی ریخته میشوند شما نفت چراغ را به عنوان بالاترین لایه و لایهای از عسل را درست در پایین مشاهده خواهید نمود.
آتش فشان سرکه
شما به یک بطری خالی نوشابه و مقدار اندکی خمیر آرد برای پوشش بطری از همه طرف نیاز دارید. قالب خمیر را در اطراف بطری (شکاف بالا را نا پوشیده گذارید) طوری جا سازی کنید که شبیه یک آتش فشان مخروطی شکل به نظر برسد. شصت در صد از بطری را با آب گرم رنگی پرکنید. حالا کمی از محتویات ظرف مواد شوینده به آب گرم اضافه کنید. از بالا نیز یک قاشق جوش شیرین بیافزایید. در نهایت، سرکه را به این مخلوط اضافه کنید و بنگرید که شما یک آتش فشان فوران این جا در داخل آشپز خانهتان خواهید داشت!نا پدید شدن پوسته تخم مرغ
یک تخم مرغ آب پز را در داخل ظرف شیشهای خالی قرار دهید. ظرف شیشهای را از پایین تا بالا با سرکه پرکرده و محکم آن را ببندید. ظرف شیشهای را روی یک قفسه قرار دهید و اجازه دهید که برای یک هفته باقی بماند. بعد از این که یک هفته گذشت درب ظرف را باز کرده و تخم مرغ را از داخل شیشه بیرون بیاورید. شما متوجه خواهید شد که پوسته تخم مرغ نا پدید شده است! به نظرتان آن کجا میتواند رفته باشد؟ آیا این فوت و فن، سحر و جادو بود؟ نه، چنین نیست. پوسته تخم مرغ با سرکه واکنش نشان داده و به همین دلیل جذب در محلول سرکه شده است. حالا میرویم و شما را با یک محلولی که در ابتدا داخلش تخم مرغی بوده و حالا به سرقت رفته تنها میگذاریم.قبل از شروع به انجام آزمایشات بیایید نگاهی داشته باشیم به اقدامات احتیاطی که شما به احتمال زیاد نیاز پیدا خواهید کرد:
لباس پنبهای (از جنس پارچه کتان) بپوشید در حالی که این آزمایشات را انجام میدهید. اگر امکان دارد، لباس مخصوص آزمایشگاههای شیمی را برای جلو گیری از رنگی شدن لباسهایتان بپوشید. مواد شیمیایی و یا عناصر شیمیایی را از اطراف خودتان دور نگه دارید. آنها میتوانند بسیار خطرناک باشند و آسیبهای جدی را در صورت استفاده نا درست برای شما به بار آورند. همیشه سعی کنید که این آزمایشها را زیر نظر پدر و مادر خود و یا هر فرد بزرگتر دیگر انجام دهید. چند تا آزمایش سادهای که در بالا ذکر گردید و قابل انجام در خانه بود به منظور پیدایش علاقه و ایجاد انگیزه برای جذب شما به شیمی بود. سعی کنید که آنها را نشر بدهید و دانش شیمی خودتان را در مقابل تمامی دوستان خود به رخ بکشید!
/ج