اضافه رفاه توليد کننده

هزينه و تمايل به فروش

فرض کنيد مالک خانه اي هستيد و مي خواهيد آن را نقاشي کنيد. براي انجام اين کار به 4 مؤسسه خدمات نقاشي مراجعه مي کنيد. هر 4 مؤسسه با وجود قيمت مشخص تمايل دارند خانه شما را نقاشي کنند. شما تصميم مي گيريد نقاشي خانه خود را به مناقصه بگذاريد و هر مؤسسه که قيمتي کم تر پيشنهاد کند، نقاشي خانه را به او واگذار کنيد.
هر يک از 4 نقاش در صورتي تمايل به انجام اين کار دارند که قيمت يا دستمزد پرداختي به آن ها بيش از هزينه باشد. منظور از هزينه در اين جا همان هزينه فرصت است: اين هزينه شامل رنگ، قلم نقاشي، و ساير ابزار مورد نياز است. علاوه بر اين، ارزشي را که نقاش براي وقت خود قائل است نيز بايد در نظرن بگيريم. جدول 7.3 هزينه 4 نقاش را نشان مي دهد. از آن جا که هزينه يکي از نقاش ها از ديگران کم تر است شما کار را به او مي دهيد، در واقع هزينه براي نشان دادن تمايل نقاش به فروش خدمات خود معيار خوبي است. هر نقاش تمايل دارد خدمات خود را به قيمتي بيش از هزينه ها بفروشد، در قيمت کم تر از هزينه ها تمايلي به ارائه خدمات ندارد و در حالتي که قيمت و هزينه ها برابر باشند، نسبت به انجام کار بي تفاوت است.
با آغاز مناقصه، قيمت هاي پيشنهادي از سطح بالا به تدريج با رقابت نقاش ها براي گرفتن کار کاهش مي يابد. قيمت پيشنهادي نقاش چهارم 600 دلار يا کم تر از اين مبلغ است، او تنها برنده مناقصه است. اين نقاش از انجام کار راضي است زيرا هزينه او 500 دلار است. سه نقاش ديگر تمايلي به انجام کار با مبلغي کم تر از 600 دلار ندارند. در هر صورت کار نقاشي به کسي واگذار مي شود که کم ترين هزينه را دارد.
نقاش چهارم از اين کار چه سودي مي برد؟ اين نقاش حاضر بود با 500 دلار نقاشيِ خانه را انجام دهد در حالي که با مبلغ 600 دلار برنده مناقصه شده است، بنابراين اضافه رفاه نقاش (اضافه رفاه توليد کننده) 100 دلار است. اضافه رفاه توليد کننده برابر است با مبلغ دريافتي منهاي هزينه هاي توليد. اضافه رفاه توليد کننده منافع ناشي از حضور و مشارکت فروشندگان در بازار را اندازه گيري مي کند.
حال يک مثال متفاوت را بررسي مي کنيم. فرض کنيد شما مالک دو خانه هستيد و هر دو نياز به نقاش دارند. بار ديگر براي واگذاري کار نقاشي دو خانه اقدام به برگزاري مناقصه بين 4 نقاش مي کنيد.
براي ساده تر شدن مسئله فرض مي کنيم هيچ نقاشي قادر به رنگ کردن هر دو خانه نيست و مبلغي که شما پرداخت مي کنيد براي هر دو خانه يکسان است. بنابراين قيمت تا زماني که هنوز دو نقاش در مناقصه حضور دارند کاهش مي يابد.
در اين حالت مناقصه زماني متوقف مي شود که نقاش سوم و چهارم پيشنهاد مي کنند که نقاشي را با قيمت 800 دلار يا کم تر انجام مي دهند. در اين قيمت پيشنهادي دو نقاش ديگر که حاضر نيستند نقاشي را با اين مبلغ يا کم تر انجام دهند از مناقصه خارج مي شوند. اضافه رفاه نقاش چهارم 300 دلار و اضافه رفاه نقاش سوم 200 دلار است. بنابراين اضافه رفاه توليد کننده در اين بازار 500 دلار است.
جدول 1 هزینه چهار فروشنده.

فروشنده	نقاش نخست	نقاش دوم	نقاش سوم	نقاش چهارم
هزینه به دلار	500	600	800	900

محاسبه اضافه رفاه توليد کننده با استفاده از منحني عرضه

همان طور که اضافه رفاه مصرف کننده ارتباط نزديک با منحني تقاضا دارد، اضافه رفاه توليد کننده نيز با منحني عرضه در ارتباط است. براي درک بيش تر همان مثالي قبلي را دنبال مي کنيم.
ابتدا با توجه به هزينه هاي 4 نقاش، جدول عرضه را استخراج مي کنيم. جدول 2 جدول عرضه مطابق با هزينه ها در جدول 1 است. اگر قيمت کم تر از 500 دلار باشد هيچ يک از 4 نقاش تمايلي به انجام کار ندارند؛ در اين حالت مقدار عرضه صفر است. اگر قيمت بين 500 و 600 دلار باشد، فقط نقاش چهارم تمايل به انجام کار دارد، در اين حالت مقدار عرضه 1 است. اگر قيمت بين 600 و 800 دلار باشد، نقاش سوم و نقاش چهارم تمايل به پذيرش کار دارند، در اين حالت مقدار عرضه 2 است و به همين ترتيب مي توانيم جدول 2 را تفسير کنيم. بنابراين جدول عرضه از هزينه هاي 4 نقاش به دست آمده است.
جدول 2 جدول عرضه ی چهار فروشنده جدول 1.

قیمت به دلار	فروشنده	مقدار عرضه
900 و بیشتر 800 تا 900 600 تا 800 500 تا 600 کمتر از 500	چهار نقاش سه نقاش دو نقاش یک نقاش هیچ نقاش	4 3 2 1 0

در نمودار 1 منحني عرضه مربوط به جدول 2 را مي بينيد. دقت کنيد که ارتفاع منحني عرضه هزينه هاي هر فروشنده را نشان مي دهد. در هر مقدار، قيمت تعيين شده به وسيله منحني عرضه نشان دهنده هزينه فروشنده نهايي است. فروشنده نهايي فروشنده اي است که با کاهش قيمت قبل از سايرين بازار را ترک مي کند. مثلاً در مقدار 4 واحد (4 خانه) ارتفاع منحني عرضه برابر 900 دلار است. 900 دلار هزينه اي است که نقاش نخست (فروشنده نهايي) براي نقاشي خانه هزينه مي کند. اگر مقدار عرضه 3 واحد باشد (3 خانه) ارتفاع منحني عرضه 800 دلار بوده است که هزينه نهايي نقاش دوم (فروشنده نهايي) را نشان مي دهد.
نمودار 1 منحني عرضه. نمودار فوق منحني عرضه مربوط به جدول عرضه 2 است. دقت کنيد که ارتفاع منحني عرضه، نشان دهنده عرضه هاي فروشنده است.
از آن جا که منحني عرضه نشان دهنده هزينه هاي فروشنده است، از اين منحني براي محاسبه اضافه رفاه توليد کننده مي توانيم استفاده کنيم. با استفاده از منحني عرضه رسم شده در نمودار 2 مي توانيم اضافه رفاه توليد کننده را در اين مثال محاسبه کنيم. با توجه به نمودار 2 (الف) فرض مي کنيم قيمت 600 دلار باشد. در اين حالت مقدار عرضه 1 واحد است. دقت کنيد که ناحيه زير خط قيمت و بالاي منحني عرضه برابر 100 دلار است. اين مبلغ دقيقاً با اضافه رفاه توليد کننده، که ما قبلاً در مورد نقاش چهارم محاسبه کرديم، برابر است.
نمودار 2 (ب) اضافه رفاه توليد کننده را در قيمت 800 دلار نشان مي دهد. در اين حالت مساحت ناحيه زير خط قيمت و بالاي منحني عرضه با مساحت 2 مستطيل برابر است. مساحت اين ناحيه برابر 500 دلار است، همان مبلغي که قبلاً در محاسبه اضافه رفاه توليد کننده براي نقاش سوم و چهارم، که دو خانه را رنگ مي کردند، به دست آورديم.
نتيجه به دست آمده از اين مثال در مورد تمامي منحني هاي عرضه قابل استفاده است: مساحت زير خط قيمت و بالاي منحني عرضه با اضافه رفاه توليد کننده در بازار برابر است. منطق اين مسئله کاملاً روشن است: ارتفاع منحني عرضه نشان دهنده هزينه هاي فروشنده، و تفاوت بين قيمت و هزينه هاي توليد با اضافه رفاه هر فروشنده برابر است. بنابراين مساحت کل با مجموع اضافه رفاه تمامي فروشندگان برابر است.
نمودار 2 محاسبه اضافه رفاه توليد کننده با استفاده از منحني عرضه. در بخش (الف) نمودار، قيمت کالا 600 دلار و اضافه توليد کننده 100 دلار است. در بخش (ب) قيمت کالا 800 دلار و اضافه رفاه توليد کننده 500 دلار است.

چگونه افزايش قيمت باعث افزايش اضافه رفاه توليد کننده مي شود؟

شما تعجب نمي کنيد اگر بشنويد فروشندگان هميشه تعادل دارند براي کالاهايي که به فروش مي رسانند مبلغي بيش تر دريافت کنند. از نظر شما با افزايش قيمت کالا اضافه رفاه فروشنده چه تغييري مي کند؟ با استفاده از مفهوم اضافه توليد کننده مي توانيم پاسخي دقيق ارائه کنيم.
در نمودار 3 يک منحني عرضه نمونه با شيب صعودي را ملاحظه مي کنيد، هر چند اين منحني عرضه با منحني عرضه پلکاني در نمودار قبلي تفاوت دارد، اما با استفاده از اين منحني و به همان روش قبلي مي توانيم اضافه رفاه توليد کننده را محاسبه کنيم: اضافه رفاه توليد کننده مساحت ناحيه زير خط قيمت و بالاي عرضه است. در نمودار 3 (الف)، قيمت p1 و اضافه رفاه توليد کننده با مساحت مثلث ABC برابر است.
نمودار 3 (ب) نشان مي دهد که با افزايش قيمت از P1 به P2 چه تغييراتي به وجود مي آيد. در اين حالت اضافه رفاه توليد کننده با ADF برابر است. اين افزايش در اضافه رفاه توليد کننده داراي دو بخش مجزاست. نخستين بخش مربوط به فروشندگاني است که در بازار حضور دارند و Q1 واحد کالا را با قيمت کم تر P1 به فروش مي رسانند. وضع اين فروشندگان پس از افزايش قيمت بهتر خواهد شد. زيرا با افزايش قيمت دريافتي آنان نيز افزايش مي يابد. بنابراين افزايش اضافه رفاه فروشندگان فعلي بازار با مساحت مستطيل BCED برابر است. بخش دوم مربوط به فروشندگاني جديد است که پس از افزايش قيمت وارد بازار شدند و تمايل دارند کالاي خود را با قيمتي بيش تر به فروش برسانند. به علت ورود فروشندگان جديد به بازار، مقدار عرصه از Q1 به Q2 افزايش مي يابد.
اضافه رفاه توليد کننده مربوط به فروشندگان جديدالورود با مساحت مثلث CEF برابر است.
نمودار 3 تأثير تغيير قيمت بر اضافه رفاه توليدکننده. در بخش (الف) نمودار قيمت P1، مقدار تقاضا Q1 و اضافه رفاه توليد کننده مساحت مثلث ABC است. با افزايش قيمت از P1 به P2 در بخش (ب) نمودار، مقدار عرضه از Q1 به Q2 افزايش مي يابد و اضافه رفاه توليد کننده نيز با افزايش مساحت مثلث ADF برابر مي شود. افزايش در اضافه رفاه توليد کننده (ناحيه BCFD) به دو بخش تقسيم مي شود. بخش نخست مربوط به توليد کنندگان فعلي بازار است که با افزايش قيمت، مبلغي بيش تر دريافت مي کنند (مساحت مستطيل BCED) و بخش دوم مربوط به توليدکنندگان جديد است که پس از افزايش قيمت وارد بازار شده اند (مساحت مثلث CEF).
همان طور که اين تجزيه و تحليل نشان مي دهد، ما با استفاده از اضافه رفاه توليد کننده، رفاه و يا بهبود وضعيت فروشندگان را، مشابه محاسبه رفاه خريداران، با استفاده از مفهوم اضافه رفاه مصرف کننده اندازه گيري کرديم. از آن جا که اين دو شاخص اندازه گيري رفاه اقتصادي کاملاً مشابه يکديگر هستند، طبيعي است که از آن ها به طور يکسان استفاده کنيم.
منبع مقاله :
منکيو، گريگوري، (1391)، کليات علم اقتصاد، ترجمه: حميدرضا ارباب، تهران: نشرني، چاپ اول