تألیف: حمید وثیق زاده انصاری
منبع: راسخون
منبع: راسخون
همهی مردم عاشق رنگین کمان هستند. اما رنگین کمان چگونه تشکیل میشود؟ آیا تا کنون تلاشی برای فهمیدن آن کردهایم؟ پس بیاید این کار را انجام دهیم.
آیا تاکنون این اتفاق برایتان پیش آمده؟ شما در حال پیاده روی در جاده هستید که به آرامی باران شروع به باریدن میکند. از این پدیده به این دلیل به وجد میآیید که با برخورد قطرههای کوچک آب روی پوستتان احساس خنکی کرده و میتوانید گرمای خورشید را در افق که به نظر عجیب و دل پذیر است، دیده و حس کنید. دوست دارید به سمت آن که مانند شیرینی مارشمالویی که منتظر خورده شدن است، بدوید که یک دفعه چیزی به مراتب نفسگیرتر میبینید: یک رنگین کمان!
کمان ظریفی از رنگهای لرزان که به نظر می رسد از یک سوی زمین به سویی دیگر درحرکتند و به شما اشاره میکنند. درست وقتی که میخواهید از این خلصهی جادویی بیرون آمده و به سمت آن قدم بردارید، شروع به ناپدید شدن میکند. و بعد از دیدن چنین پدیدهی شگفتانگیز، احساس دل تنگی به شما دست میدهد. رنگین کمان میتواند چنین تأثیری بر روی هر کسی بگذارد. همگی عاشق دیدن این پدیده هستیم، ولی هیچ وقت به چگونگی به وجود آمدن آن فکر نکردهایم. اگرچه تعریفهایی که از نحوهی شکل گیری آنها شده از خیال تا واقعیت متغیرند. مثلاً یکی از داستانهای خیالی این گونه تعریف میکند که وقتی روباه نر و مادهای در بالای تپه ازدواج میکنند، ذراتی را در هوا میپاشند که این همان رنگین کمان است. اما واقعیتی که پشت تشکیل رنگین کمان قرار دارد کاملاً علمی و بنا بر این (به جرأت میگویم) که تا حدودی ملال آور است .
مرحلهی 1: مهمترین دلیل تشکیل یک رنگین کمان که همانا نوار متشکل از 7 رنگ است و شما میتوانید آن را در آسمان ببینید، فیزیک پایه است. علت تشکیل این طیف، باز تاب و شکست نور است که همان تجزیهی نور سفید به رنگهای اصلیاش میباشد.
مرحلهی 2: برای این که یک رنگین کمان تشکیل شود، لازم است که اجزاء ابتدایی تابش موجود باشند: نور و سطحی باز تابنده. در اینجا نور همان اشعههای خورشید است و سطح باز تابنده قطرههای باران هستند.
مرحلهی 3: هنگامی که نور از خورشید ساطع میشود، در فرم خالص خود یعنی نور سفید است. هنگامی که این نور سفید به سطح یک قطرهی کوچک آب در زاویهای مناسب برخورد می کند، به طیفهایی از رنگها شکسته میشود. این طیف به درون بالاترین نقطهی لایهی رویی قطرهی آب رسیده و در پایینترین نقطهی قطره منعکس میشود.
مرحلهی 4: این طیف که از پایینترین نقطهی باز تاب شده است، پراکنده شده و از قطرهی کوچک آب رها میشود.
مرحلهی 5: این طیف رنگهای پراکنده شده همان چیزی است که ما آن را به عنوان رنگین کمان میبینیم. جالب این جاست که از طریق این قطرهی کوچک، رنگهای رنگین کمان که به ترتیب قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آبی، نیلی و بنفش هستند، هنگامی که منعکس میشوند و در آسمان دیده میشوند، به ترتیب متضاد بنفش، نیلی، آبی، سبز، زرد، نارنجی و قرمز به نظر میرسند. بنا بر این ما اولین رنگ در طیف واقعی را به عنوان آخرین مورد میبینیم.
همان طور که قبلاً گفتیم، نحوهی شکلگیری رنگین کمان به جذابی و فوق العادگی که ما تصور میکردیم نیست. با این وجود، تا زمانی که واقعیت را نمیدانیم، میتوانیم ذهن خود را به باورهای خارق العادهای مشغول کنیم.
آیا تاکنون این اتفاق برایتان پیش آمده؟ شما در حال پیاده روی در جاده هستید که به آرامی باران شروع به باریدن میکند. از این پدیده به این دلیل به وجد میآیید که با برخورد قطرههای کوچک آب روی پوستتان احساس خنکی کرده و میتوانید گرمای خورشید را در افق که به نظر عجیب و دل پذیر است، دیده و حس کنید. دوست دارید به سمت آن که مانند شیرینی مارشمالویی که منتظر خورده شدن است، بدوید که یک دفعه چیزی به مراتب نفسگیرتر میبینید: یک رنگین کمان!
نحوهی شکل گیری رنگین کمان
برای درک بهتر و آسانتر، روند تشکیل رنگین کمان در چندین مرحله توضیح داده شده است.مرحلهی 1: مهمترین دلیل تشکیل یک رنگین کمان که همانا نوار متشکل از 7 رنگ است و شما میتوانید آن را در آسمان ببینید، فیزیک پایه است. علت تشکیل این طیف، باز تاب و شکست نور است که همان تجزیهی نور سفید به رنگهای اصلیاش میباشد.
مرحلهی 2: برای این که یک رنگین کمان تشکیل شود، لازم است که اجزاء ابتدایی تابش موجود باشند: نور و سطحی باز تابنده. در اینجا نور همان اشعههای خورشید است و سطح باز تابنده قطرههای باران هستند.
مرحلهی 3: هنگامی که نور از خورشید ساطع میشود، در فرم خالص خود یعنی نور سفید است. هنگامی که این نور سفید به سطح یک قطرهی کوچک آب در زاویهای مناسب برخورد می کند، به طیفهایی از رنگها شکسته میشود. این طیف به درون بالاترین نقطهی لایهی رویی قطرهی آب رسیده و در پایینترین نقطهی قطره منعکس میشود.
مرحلهی 4: این طیف که از پایینترین نقطهی باز تاب شده است، پراکنده شده و از قطرهی کوچک آب رها میشود.
مرحلهی 5: این طیف رنگهای پراکنده شده همان چیزی است که ما آن را به عنوان رنگین کمان میبینیم. جالب این جاست که از طریق این قطرهی کوچک، رنگهای رنگین کمان که به ترتیب قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آبی، نیلی و بنفش هستند، هنگامی که منعکس میشوند و در آسمان دیده میشوند، به ترتیب متضاد بنفش، نیلی، آبی، سبز، زرد، نارنجی و قرمز به نظر میرسند. بنا بر این ما اولین رنگ در طیف واقعی را به عنوان آخرین مورد میبینیم.
همان طور که قبلاً گفتیم، نحوهی شکلگیری رنگین کمان به جذابی و فوق العادگی که ما تصور میکردیم نیست. با این وجود، تا زمانی که واقعیت را نمیدانیم، میتوانیم ذهن خود را به باورهای خارق العادهای مشغول کنیم.
/ج