تولد "گراردوس مركارتور" جغرافي‏دان برجسته بلژيكي (1512م)

در زمينه جغرافيا، اعتبار دانش جغرافيايى يونان به پايان رسيد و عصر جغرافيايى نويني آغاز گرديد. گراردوس مركاتور سرانجام در پنجم گرهارْدْ كِرْمِرْ جغرافي‏دان بلژيكي كه به رسم معمول عصر خود، تخلّص لاتيني گراردوس مركاتور را براي خود برگزيده بود، در پنجم مارس 1512م در بلژيك به دنيا آمد. وي از جواني به جغرافيا و مسائل جغرافيايى علاقه‏مند بود. مركاتور در همان سال‏هاي جواني تصميم گرفت نقشه‏هايى براي دريانوردان تهيه كند. وي با همين فكر و تصميم، در سال 1534م، مؤسسه عالي جغرافيايى را تأسيس كرد و با استفاده از وسايل مهندسي كه شخصاً ساخته بود، به تهيه مجموعه‏اي از نقشه‏هاي جغرافيايى صحيح و دقيق پرداخت. اين در حالي بود كه در آن زمانْ، اصول جغرافيايى، صرفاً بر پايه عقايد و نظرات بطلميوس، دانشمند يونان باستان بود و نقشه‏ها نيز بر آن مبنا رسم مي‏شد. مركاتور هم نخست تحت تاثير نفوذ عقايد بطلميوس قرار گرفت. با اين حال، بزرگ‏ترين پيشرفت مركاتور در سال 1568م رخ داد. وي كوشيد تا سطح كروي زمين را روي سطحي صاف و مستوي بكشد. بديهي است كه ضمن انتقال از سطح كروي به سطح مسطح، تغيير شكل‏هايى روي مي‏داد كه اجتناب‏ناپذير بود. مركاتور به اين فكر افتاد كه از تصوير استوانه‏اي استفاده كند. بدين ترتيب كه وي استوانه‏اي در نظر گرفت كه مقياس شعاع قاعده آن برابر شعاع كره زمين بود. وي چراغي را در مركز زمين فرض كرد كه نور اين چراغ، سايه قسمت‏هاي مختلف زمين را بر سطح استوانه مي‏افكنْد. حال اگر استوانه، گسترش يافت، نقشه از سطح كروي بر صفحه مستوي و صاف به وجود مي‏آمد. اين همان است كه به "تصوير مركاتور" تعبير مي‏شود. از ويژگي‏هاي اين نقشه اين كه، نصف النهارها به صورت عمودي و موازي يك‏ديگر هستند. اين نصف النهارها از دو طرف بر سطح كُره به تدريج به يك‏ديگر نزديك شده و در قطبين به هم ملحق مي‏گردند. امروزه بيشتر نقشه‏هاي جغرافيايي بر طبق اصول تصوير مركاتور ترسيم مي‏شود. مركاتور سال‏هاي آخر عمر خود را به تهيه مجموعه‏اي از نقشه‏هاي مختلف اروپا گذرانيد. با كارهاي مركاتور دسامبر 1594م در 82 سالگي در آلمان درگذشت.

تاریخ رویداد : 5 مارس