مرگ "جان استوارْتْ ميل" فيلسوف و سياست‏مدار شهير انگليسي (1873م)

جان استوارت ميل، فيلسوف و نظريه‏پرداز انگليسي، در 20 مه 1806م در شهر لندن به دنيا آمد و از كودكي به تحصيل دانش روي آورد. وي از ده سالگي مطالعه آثار افلاطون و ديگر فلاسفه را آغاز كرد و در هفده سالگي وارد كمپاني هند شرقي گرديد. ميل پس از آن به شعر و ادب گرايش يافت و علاوه بر فراگيري موسيقي، آثار ادبي نويسندگان برجسته را مطالعه نمود. وي بعدها وارد سياست شد و مدت‏ها نمايندگي پارلمان را پذيرفت، اما وارد هيچ حزب و دسته‏اي نگرديد و فقط نظريه خويش را مورد بحث قرار مي‏داد. جان استوارت ميل مؤسس مكتب سودگري يا سودخواهي بود. بر اساس اين نظريه، آن‏چه كه متضمن و دربرگيرنده حداكثر خير و سود براي بيشتر مردم است، ميزان اخلاقي بودن آن است. ميل در اخلاق نيز طرفدار مذهب سودگري و اصالت لذت است. وي سعادت را در لذت و سود، و عدم سعادت را در اَلَم و زيان مي‏داند و اعتقاد دارد كه براي رسيدن به سعادت، بايد لذت را افزايش داد و از رنج و درد كاست. ميل در فلسفه و روش علمي معتقد به تجربه و آزمايش است. به عقيده او، اساس دانش بشري بر دريافت‏هاي مستقيم از موجودات خارجي است ولي بيشتر، علم آن از راه استنتاج به دست مي‏آمد. عقايد ميل سبب اصلاحات اجتماعي و سياسي زيادي شد و در اقتصاد و فلسفه بعد از خود نيز تاثير گذاشت. نظام منطقي ميل، نظام استقرايى قياسي است كه در آن، استقرا يعني از مشاهده حقايق جزئي به اصول كلي رسيدن و قياس يعني از اصول كلي به حقايق جزئي رسيدن. به عقيده وي، تنها با اين نظام منطقي است كه ما مي‏توانيم اميدوار باشيم كه معارف كهن را به اثبات رسانيم و به كشف معارف جديد نائل گرديم. جان استوارت ميل، كتاب‏ها و رساله‏هاي مختلفي درباره افكار خود نگاشت كه اصول اقتصاد سياسي، اصول علم اقتصاد و آزادي از آن جمله‏اند. جان استوارت ميل سرانجام در هشتم مه 1873م، در 68 سالگي درگذشت.

تاریخ رویداد : 8 می