آغاز محاصره "استالين ‏گراد" شوروی توسط آلمان در جريان جنگ جهاني دوم (1942م)

پس از حمله سراسري نيروهاي نظامي ارتش آلمان نازي به شوروي در 22 ژوئن 1941م، هيتلر در اوت سال بعد يكي از فرماندهان نظامي نازي را ژنرال پاولوس را مامور فتح استالين‏گراد كرد. نيروهاي پاولوس در اوايل سپتامبر به حومه استالين‏گراد رسيدند و از چهارم سپتامبر 1942م، اين شهر را به محاصره خود درآوردند. ولي با مقاومت شديد ارتش سرخ شوروي و وجود موانع دفاعي متعددي كه در اطراف شهر ساخته شده بود، ورود به داخل شهر تا ماه اكتبر به طول انجاميد. دراين ميان جنگ سختي در محدوده شهر به وقوع پيوست و در داخل شهر هم با مقاومت شديد كوچه به كوچه و خانه به خانه نيروهاي پاولوس تا اوايل نوامبر، فقط نيمي از شهر را به تصرف خود درآوردند. پس از چندي، چون خط محاصره نيروها در استالين‏گراد جدي به نظر مي‏رسيد، افسران ستاد هيتلر به وي پيشنهاد كردند دستور عقب‏نشيني از اين شهر صادر شود. هيتلر اين پيشنهاد را نپذيرفت و دستور اعزام نيروهاي كمكي را به استالين‏گراد صادر كرد. ولي نيروهاي ارتش سرخ، پيش از رسيدن قواي كمكي، نزديك به سي‏صد هزار نفر از نيروهاي ژنرال پاولوس را در استالين‏گراد محاصره كردند. علت اوج‏گيري خشونت در اين جنگ آن بود كه هيتلر دستور اكيد داده بود كه تحت هر شرايطي، شهر استالين‏گراد بايد فتح شود. محاصره نيروهاي آلمان در استالين‏گراد قريب دو ماه به طول انجاميد و در اين مدت، بيش از دويست هزار سرباز آلماني در جريان عمليات نظامي يا بر اثر سرما و گرسنگي تلف شدند و پنجاه هزار نفر هم به اسارت درآمدند. فشارهاي روز افزون ارتش سرخ در نهايت مقاومت نيروهاي آلمان را شكست و سرانجام در دوم فوريه 1943م، ژنرال پاولوس به همراه بيست هزار نفر سرباز باقي‏مانده خود، تسليم شدند و با شنيدن اين خبر، حالتي شبيه جنون به هيتلر دست داد. مورخين و كارشناسان نظامي معتقدند كه شكست استالين‏گراد، نقطه آغاز اضمحلال رايش سوم به رهبري هيتلر بود كه در كل نتيجه جنگ جهاني دوم نيز تاثير نهاد.

تاریخ رویداد : 4 سپتامبر