نگاهی اجمالی به زندگینامه حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام)
عباس بن علی ابن ابی طالب مشهور به ابوالفضل پنجمین پسر امام علی (علیه السلام) و اولین فرزند فاطمه بنت حزام معروف به ام البنین است. حضرت عباس در سال 26 ق در روز چهارم ماه شعبان در مدینه به دنیا آمد.بعد از تولد حضرت عباس، امام علی (علیه السلام) او را در آغوش گرفت و عباس نامید، در گوش هایش اذان و اقامه گفت، سپس بازوهایش را بوسید و گریه کرد و در پاسخ به ام البنین که دلیل گریه او را جویا شد، گفت دو بازوی عباس در راه کمک به حسین (علیه السلام) جدا می شود و خداوند در ازای دو دست بریده اش، دو بال در آخرت به او عطا می کند.عباس نه تنها در قامت رشید بود، بلکه در خِرَد برتر و در جلوه های انسانی هم رشید بود. حضرت عباس فردی بخشنده، شجاع و دلیر بود و رفتار پسندیده او در بین مردم زبانزد بود.
عباس (علیه السلام) خود را همسان دو برادر بزرگ ترش یعنی امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) نمی دانست و همیشه آنان را امام خود می دانست و «یا بن رسول الله»، «یا سیدی» و شبیه اینها خطاب می کرد.
حضرت عباس (علیه السلام) درهمه دوران زندگی اش،همراه برادرش امام حسین (علیه السلام) بود و عمر خودرا صرف خدمت به امام حسین (علیه السلام) کرد. حضرت عباس در روز هشتم ذی الحجه خطبه ای را بر فراز بام کعبه ایراد کرد و در آن با اشاره به جایگاه امام حسین (علیه السلام) و معرفی یزید به عنوان شراب خوار، به بیعت مردم با یزید انتقاد کرد.
او در ضمن خطبه عنوان کرد که تا زمانی که او زنده است اجازه نخواهد داد کسی امام حسین (علیه السلام) را به شهادت برساند و تنها راه شهادت امام، کشتن عباس است.
در روز 7 محرم وقتی عبیدالله بن زیاد اجازه استفاده از آب فرات را نداد، امام حسین، عباس (علیه السلام) را فراخواند تا مشک ها را پر از آب نمایند و به اردوگاه ببرند. عباس (علیه السلام) توانست محاصره دشمن را بشکند و آب را به اردوگاه برساند.
پس از شهادت همه اصحاب و خاندان بنی هاشم، عباس قصد کرد تا برای خیمه ها آب بیاورد. او به سمت شریعه فرات حمله کرد و توانست از بین نگهبانان شریعه خود را به آب برساند.
عباس وقتی وارد شریعه فرات شد، دو دستش را پر از آب کرد تا بنوشد، اما وقتی آن را به صورت نزدیک کرد به یاد تشنگی حسین افتاد و آب را رها کرد و با لب تشنه به همراه مشکی پر از آب از فرات بیرون آمد.
در راه برگشت، دشمن به او حمله کرد. او در نخلستان با دشمن نبرد می کرد و به سمت خیمه ها می رفت که زید بن ورقاء جهنی از پشت نخلی بیرون پرید و ضربه ای به دست راستش وارد کرد. عباس شمشیر را به دست چپش گرفت و به نبرد با دشمن ادامه داد.
حکیم بن طفیل طائی که پشت درختی خود را پنهان کرده بود ضربه ای به دست چپش وارد کرد و بعد از آن نیز عمودی بر سر عباس وارد کرد و او را به شهادت رساند.
طریقه ختم حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام)
از آنجا که در کتاب منتخب التواریخ آمده است نام مبارک حضرت قمر بنی هاشم که عباس است، به شمارش حروف ابجد 133 می شود و طبق دستورالعملی که برای طلب حاجت از آیت الله بهجت ذکر شده است این است که برای برآورده شدن حاجات این ذکر را صد و سی و سه مرتبه بگویید:یَا کاشِفَ الْکَرْبِ عَنْ وَجْهِ الْحُسَیْنِ اِکْشِفْ لی کَرْبی بِحَقِّ اَخیٖکَ الْحُسَیْنِ.
ای کسی که غم را از چهره حسین علیه‌السلام زدودی، غم من را چاره نما به حق برادرت حسین علیه‌السلام.
راه های توسل به حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام)
علاوه بر ختم مجربی که در قسمت بالا برای برآورده شدن حاجات ذکر شد توسل به باب الحوائج عباس بن علی علیهم االسلام به چند طریق مختلف انجام می شود که در ادامه به برخی از آنها می پردازیم.روش اول
توسل جوینده ابتدا باید چهار شب چهارشنبه‌ای را برگزیند که دو شب چهارشنبه آن در نیمه دوم ماه قمری واقع شده باشد و دو شب چهارشنبه دیگر یعنی چهارشنبه سوم و چهارم در نیمه اول ماه بعدی قرار داشته باشد که به چهارده روزه اول ماه بعدی می‌رسد. عدد چهار برای این است که نام مبارک حضرت عباس (علیه السلام) دارای چهار حرف است (ع ب ا س).سپس در هر شب چهارشنبه به تعداد یک صد و سی و سه بار سوره مبارکه قدر را با اخلاص قرائت کند، به طوری که کلمه آخرین این آیه مبارکه، که به مطلع الفجر ختم می‌شود، درست در آخرین لحظه پایان نیمه شب و آغاز بامداد ادا شود.
برای این منظور می‌تواند آخرین باری که سوره مبارکه قدر را می خواند، کلمه مطلع الفجر را نخواند تا لحظه پایان نیمه شب و آغاز بامداد برسد.
شب چهارشنبه چهارم در حدود شب چهارده ماه قمری است که با نام مبارک قمر بنی هاشم قرابت دارد. ظهور ارتباط تحت هر نام که باشد به اذن خداوند دانا و مقام حضرت مولی اباالفضل العباس (علیه السلام) در این شب انجام خواهد گرفت.
روش دوم
در رویات آمده است فرد حاجتمند در میان نماز مغرب و عشاء دو رکعت نماز حاجت به جای آورد در همان شب این ختم را شروع کند که منسوب به جناب ابی الفضل العباس (علیه السلام) است و تا چهل و یک شب به انجام رساند و بدون تغییر وقت ادامه دهد، ولی خواندن را در شب آخر گرو نگه دارد تا وقتی که حاجت روا شود و بعد، آن را نیز بخواند و ختم چنین است: یا من یجیب المضطرّ إذا دعاه و یکشف السوء یا ربّ یا ربّ یا ربّ یا عبّاس بن علی بن ابی طالب الامان الامان الامان، ادرکنی ادرکنی ادرکنی.ذکر هر یک از کلمات الامان و ادرکنی را تکرار کند نا نفس قطع شود، ان شاءالله تعالی به مقصود می‌رسد.
روش سوم
از جمله ختم های مجرب برای حوائج بزرگ و ادای دین آن است که: شب جمعه غسل نماید شب های بعد، غسل کردن ضرورتی ندارد پس در شب اول که همان شب جمعه است و شب های دیگر هر شب هزار مرتبه بگوید:اللهم صل علی محمد و آل محمد.
شب شنبه: اللهم صل علی امیرالمؤمنین.
شب یکشنبه: اللهم صلّ علی فاطمة.
شب دوشنبه: اللهم صلّ علی الحسن.
شب سه شنبه: اللهم صلّ علی الحسین.
شب چهارشنبه: اللهم صل علی علی بن الحسین.
شب پنجشنبه: اللهم صل علی محمد بن علی.
شب جمعه دوم: اللهم صلّ علی جعفر بن محمد.
شب شنبه: اللهم صلّ علی موسی بن جعفر.
شب یکشنبه: اللهم صلّ علی علی بن موسی.
شب دوشنبه: اللهم صلّ علی محمد بن علی.
شب سه شنبه: اللهم صلّ علی علی بن محمد.
شب چهارشنبه: اللهم صلّ علی الحسن بن علی.
شب پنجشنبه: اللهم صلّ علی الحجة بن الحسن.
شب جمعه سوم: اللهم صلّ علی العباس الشهید.
به این ترتیب دو هفته طول می کشد.
روش چهارم
بین نماز مغرب وعشاء، دو رکعت نماز حاجت بخواند تا چهل و یک شب، و توسل به کثیرالبرکات حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام) جوید، بدین طریق: بعد از نماز، اول ذکر شریف صلوات، و سپس کلمات زیر با توجه کامل خوانده شود ضمناً چهل شب که تمام شد، باید یک شب آخر از چهل شب را گرو نگاه دارد، تا وقتی که حاجت برآورده شد، آنگاه به جا آورد. کلمات مزبور این است:« یامَن یجیب المضطرَّ اذا دعاه و َ یکشف السوء یا رب یا رب یا رب یاعباس بن علی بن ابی طالب الامان الامان الامان، ادرکنی ادرکنی ادرکنی.»جملات آخر را تکرار نماید تا نفس قطع شود؛ ان شاءالله حاجت روا می‌شود.
روش پنجم
یکی از مؤثقین محترم که سالهای متمادی مجاور کربلا بود، در شب یکشنبه ربیع الثانی ۱۴۱۴ ِ در حرم مطهّر کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه (علیه السلام) نقل کردند:صاحب کتاب معالی السبطین، مرحوم شیخ مهدی مازندرانی سال ۱۳۵۸ هجری قمری در کربلا ایام ماه مبارک رمضان در چند منبر می‌رفت و آخرین منبرش در وصف حضرت ابوالفضل العبّاس بود. مرحوم مازندرانی یک شب فرمودند: هر کس فردا شب به اینجا یعنی به روضه حضرت ابوالفضل العبّاس (علیه السلام) بیاید، تحفه‌ای به او خواهم داد. فردا شب ما نیز در آن مجلس حاضر شدیم.
ایشان، توسل و ختمی برای حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام) نقل کرد که انجام آن وقت معیّن و ساعت و روز مشخصی ندارد. طریقه ختم را این طور بیان فرمودند: ابتدا ۱۳۳ مرتبه صلوات بفرستید « اللهم صلّ علی محمد و آل محمد» نیز ۱۳۳ مرتبه بگویید: « یا عباس، یا عباس» و بعد از آن مجدداً ۱۳۳ مرتبه بگویید: « اللهم صل علی محمد و آل محمد». و این عمل را هر روز انجام دهید تا حاجتتان برآورده شود.
ناقل مطلب افزودند: من برای برآمدن حاجتی، بعد از اتمام ماه رمضان مزبور، از همان روز اول شوال این ختم را شروع کردم ؛ روز هشتم شوال حاجتم برآورده شد. خواسته من این بود: من درکربلا بودم و مادرم در ایران به سر می‌برد و می خواستم وی نیز به کربلا بیاید. حضرت عباس (علیه السلام) عنایت فرمودند و حاجتم که آمدن مادر به کربلا بود روا شد.
روش ششم
بسیاری از شیعیان سفره‌هایی مرسوم به «سفره مادر حضرت ابوالفضل» یا «سفره ام البنین» را برای گرفتن حاجات و توسل به ام البنین، مادر حضرت عباس (علیه السلام) نذر می‌کنند.چهار شب جمعه، ده مرتبه سورة یس، بدین طریق: شب جمعة اوّل سه مرتبه ؛ شب جمعه دوّم سه مرتبه ؛ شب جمعه سوّم سه مرتبه: شب جمعة‌چهارم، یک مرتبه سوره یس به نیابت از حضرت ابوالفضل العبّاس (علیه السلام) و هدیه برای مادرش‌ام‌ّالبنین بخواند، ان شاءالله حاجت رواگردد.
در یکى از ختومات مجربه پس از چهارده معصوم علیه السلام ، حضرت ام البنین علیها السلام را نیز وسیله تقرب به درگاه خداوند قرار مى دهند و حاجت خود را مى گیرند.
وقت انجام این ختم بعد از نماز صبح و یا پس از نماز عشا مى باشد و اگر از اول ماه شروع کنند بهتر است.
روز اول به نیت ساحت قدس حضرت خاتم الانبیا حضرت محمد بن عبدالله صلى الله علیه و آله ، روز دوم به نیت حضرت امیرالمومنین على بن ابیطالب علیه السلام ، روز سوم به نیت ساحت مقدسه حضرت فاطمه زهرا علیه السلام ، روز چهارم به نیت حضرت امام حسن مجتبى علیه السلام و…روز چهاردهم به نیت حضرت بقیه الله الاعظم امام زمان ارواحنا فداه
هر روز هزار مرتبه صلوات با ذکر و عجل فرجهم قرائت شود، ضمنا روز پانزدهم به نیت حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام، و روز شانزدهم به نیت حضرت ام البنین علیه السلام ، و روز هفدهم نیز به نیت حضرت زینب کبرى علیه السلام هر روز هزار بار صلوات بفرستد.
در روز آخر پس از اتمام صلوات دعاى توسل معروف را که در مفاتیح الجنان ذکر شده و اول آن : اللهم انى اسئلک و اتوجه الیک بنبیک نبى الرحمه مى باشد بخواند.
در کتاب یاد شده ، از قول شخصى موثق نقل شده است که عده اى این ختم را باهم انجام داده و در آخر ختم، حضرت باب الحوائج قمر بنى هاشم اباالفضل العباس علیه السلام را زیارت نمودند. آن حضرت به آنان فرموده بودند: حاجاتکم مقضیه یعنى: حاجاتهاى شما بر آورده شده است.
آن شخص قسم یاد کرد که ما چند نفر بودیم ، حاجات یکایک ما برآورده شد.
نماز کن فیکون
این نماز بسیار مجرب به صورت سه نماز دو رکعتی توسل به حضرت ابوالفضل العباس علیه اسلام خوانده می شود.در هر رکعت بعد از حمد و سوره صد مرتبه یا حیُّ یاقیُّوم بعدازسلام نماز تسبیحات حضرت زهرا علیه السلام بعد از تسبیحات صد مرتبه صلوات بر حضرت ابوالفضل العباس بعد با اشاره انگشت سبابه دست راست به جانب قبله کرده وصد مرتبه میگویی السلام علیک یا ابوالفضل عباس علیه السلام بعد از آن سر به سجده گذاشته دو دست از سر بالا امده و ۲۵ مرتبه میگویی الهی به دو دست بریده ابوالفضل العباس بعد حاجت خود را از آقا حضرت ابو الفضل بخواهید.
سه نماز نذر آقا کرده دو تا از نماز ها را ادا کرده ویکی از نماز ها را گرو نگه میداریم بعد از اجابت حاجت ادا میکنیم .این نماز هدیه آقا امام رضا می باشد.
روش های دیگر توسل به حضرت ابوالفضل العباس علیه اسلام به اختصار آمده است
اشخاصی که در بیابان تشنه و در معرض هلاکند، توسّل جستن به ابی القربه « یا اباالقربة» موثر است و بدین وسیله رفع تشنگی از آنان می شود. این امر نیز تجربه شده است.
جندی مرحوم بیر در کتاب شریف کبریت احمر می نویسد: در سفر عتبات عالیات در عالم رؤیا دیدم اگر کسی بگوید:«عبدالله اباالفضل دَخیلُک» حاجت او برآورده شود. پس از آن این حقیر مکرّر به آن عمل کردم و حوائج مهم و بزرگی برآورده شد.
به تجربه رسیده است که نذر برای ام البنین (علیه السلام) و اطعام مستمندان به نام اباالفضل (علیه السلام)، برای برآورده شدن حاجت مؤثر است.
از مرحوم آیة‌الله العظمی آقای حاج سیّد محمود حسینی شاهرودی « قدس‌سره» نقل شده است که فرموده بود: من در مشکلات، صد مرتبه صلوات برای مادر حضرت اباالفضل العبّاس (علیه السلام)، ام البنین می‌فرستم.
چهار شب جمعه، ده مرتبه سوره یس، بدین طریق: شب جمعه اول سه مرتبه ؛ شب جمعه دوم سه مرتبه؛ شب جمعه سوم سه مرتبه: شب جمعه چهارم، یک مرتبه سوره یس به نیابت از حضرت ابوالفضل العبّاس (علیه السلام) و هدیه برای مادرش ام‌ّالبنین بخواند، ان شاءالله حاجت روا گردد.
منبع: گروه دین پژوهی راسخون
