اعدام "عدنان مندرس" نخست‏ وزير پيشين تركيه (1961م)

عدنان مندرس نخست وزير پيشين تركيه در سال 1899م به دنيا آمد. او در رشته حقوق فارغ‏التحصيل شد و از جواني وارد فعاليت‏هاي سياسي شد. مندرس از اعضاي قديمي حزب جمهوري خواه خلق تركيه بود اما در سال 1945م به دليل اختلافات دروني از آن خارج شد. از اين رو در سال 1946، حزب دموكرات تركيه را تأسيس كرد و با پيروزي اين حزب در انتخابات عمومي تركيه، مندرس در سال 1950 به نخست‏وزيري رسيد. او كه با تبعيت از سياست‏هاي امريكا، نيروهاي نظامي براي جنگ كُره فرستاده بود، نارضايتي احزاب و روشن‏فكران در اين‏باره را به شدت سركوب كرد. مندرس در سال 1954م با پيروزي حزب دموكرات تركيه در انتخابات اين كشور، مجدداً به نخست‏وزيري دست يافت. مندرس به همراه نوري سعيد نخست‏وزير عراق از ايجاد كنندگان اصلي پيمان امريكايي بغداد موسوم به پيمان سنتو براي جلوگيري از نفوذ كمونيسم بود. وي در سال 1957م براي سومين بار به نخست‏وزيري رسيد و در اين دوره، تظاهرات ضد دولتي دانشجويان را كه خواهان انجام اصلاحات سياسي بودند، سركوب نمود. در اين زمان جمال گورسل، فرمانده نيروي زميني تركيه، لزوم انجام اصلاحات به منظور مهار مقاومت‏هاي مردمي به ويژه دانشجويان را به مندرس متذكّر شد كه با بي‏توجهي نخست‏وزير مواجه شد. بدين جهت در 27 مه 1960م، جمال گورسل كودتايي ضد دولتي به راه انداخت و سران مملكت را به محاكمه كشيد. مندرس در دادگاه به جرم سوء استفاده از اختيارات، زير پا گذاشتن قانون اساسي، قتل دانشجويان و ارتباط نامشروع به اعدام محكوم شد. وي شب قبل از اجراي حكم دست به خودكشي زد اما پزشكان او را از مرگ نجات دادند عدنان مُندرس‏سرانجام در پانزدهم سپتامبر 1961م در 62 سالگي به دار آويخته شد.

تاریخ رویداد : 15 سپتامبر