ج: تنبلي، ذاتي انسان نيست و منشأ ژنتيکي و وراثتي ندارد، بلکه داراي عللي است: 1. بي‏برنامگي: نوجواني که برنامه ندارد و کارهايش دائم به هم ريخته است، روحيه‏ي انجام وظايف و تکاليف را نخواهد داشت. پيشنهاد مي‏کنم به او کمک کنيد تا فهرستي از کارهايش را آماده و از کارهاي سبک آغاز کند. فيلسوف چيني، لائوتسه مي‏گويد که آغاز سفر هزار مايلي، با يک گام کوچک آغاز مي‏شود. براي انجام نخستين کار، بهتر است از مقدمات آن آغاز کند؛ براي مثال اگر مي‏خواهد مقاله‏اي بنويسد، از مقدمه‏ي آن آغاز کند يا اگر انشا مي‏نويسد، ابتدا رؤوس محتواي آن را يادداشت کند يا براي نوشتن يک درس، اول پرسش‏هاي آن را بنويسد. 2. فقدان محيط کار مناسب: اتاقي مستقل و مرتب و منظم، با درجه‏ي حرارت و نور مناسب، در نوجوان شما انگيزه‏ي کار و فعاليت را بيشتر مي‏کند. 3. بي‏توجهي به ورزش: بدني که ورزش نمي‏کند، حالت سستي خواهد داشت. روزي 10 دقيقه ورزش، حالت بي‏رمقي و سستي نوجوان را از بين مي‏برد. 4. رژيم غذايي نامناسب: خوردني‏هاي با طبع سرد و مصرف بيش از حد شيريني و مواد قندي )به سبب نياز فراوان به انرژي براي هضم(، بدن را سست مي‏کند. 5. علل پزشکي: گاهي تنبلي بدن و بي‏حالي، به جهت کارکرد بد کبد، عفونت کليه، سل، ورم کبد يا اختلالات هورموني است که در اين صورت بايد به متخصص مراجعه کرد. 6. راحت‏طلبي: براي از بين بردن اين علت که صفت ناپسندي است، او را با ارزش‏هاي ديني و ديدگاه امامان معصوم عليهم‏السلام آشنا کنيد. امام صادق عليه‏السلام مي‏فرمايد: عدو العمل الکسل دشمن عمل، تنبلي است. آفة النجح الکسل. آفت پيروزي، تنبلي است.