با سلام و تبریک سال جدیدخدمت خواهر گرامی! شما باید با مطالعه نمودن در فواید و برکات نماز و پس از آن تامل و تفکر نمودن در آن آیات و روایات تعمق بخشیدن به آثار آن در وجود خود کمک کنید. در ضمن با مطالعه حالات معنوی پیامبران و امامان ع و علمای الهی به عبادت علاقمندتر می گردید. اکنون برای نمونه جملاتی را تقدیم می کنم و خود به آدرس های ذیل و کتب امام خمینی ره و ... مراجعه فرمایید: آثار تربيتي نماز: نماز به غير از آثار معنوي كه بر جسم و جان انسان مي‌گذارد يك سري از آداب اسلامي را هم به او مي‌آموزد، در حقيقت نماز همانند مربي‌اي است كه همواره در كنار متربي خود بوده و نكات لازم و ضروري را به او يادآور شده و او را تربيت مي‌كند، در اين فصل به بررسي اين نكات تربيتي مي‌پردازيم. 1 – نماز زنده كننده ياد خدا در انسان انسان فراموشكار ممكن است با پرداختن به امور عادي زندگي، خالق هستي بخش و ولي نعمت خود را به بوته فراموشي بسپارد(1)كه البته در اين نسيان خداوند، سقوط و نابودي انسان حتمي است چنانچه خداوند در قرآن مي‌فرمايد: «و لا تَكُونُوا كَالـَّذينَ نَسُوا اللهَ فَأنْسيهُم أنْفسَهُم ...» «و شما مؤمنان مانند آنان نباشيد كه به كلي خدا را فراموش كردند و خدا هم نفوس آنها را از يادشان برد.(2) » 2 – نماز، ايمان و باور به اطاعت از رسول - صلي الله عليه و آله - در كنار اطاعت از خدا اطاعت از خداوند متعال و فرمانبرداري از رسول مكرم اسلام – صلي الله عليه و آله – يك چيز بيشتر نيست و به دلالت آيات متعددي از قرآن مجيد،‌ميان آن دو اطاعت، دوگانگي و جدايي نبوده هرچند كه در ادب گفتاري اطاعت از خدا جداي از اطاعت از رسول او ذكر مي‌شود. «يا أيُّها الذّين آمَنُوا أطيعُوا اللهَ و أطيعُوا الرَّسُولَ و اُولِي الأمرِ مِنْكم فَاِنْ تنازَعْتُم في شَيْءٍ فَرُدُّوه إلي اللهِ و الرَّسولِ إن كُنْتُم تُؤمنونَ بِاللهِ و اليَوْمِ الآخِرِ ذلك خيرٌ و أحْسَنُ تأويلاً» «اي اهل ايمان فرمان خدا و رسول و فرمانداران (از طرف خدا و رسول) را اطاعت كنيد و چون در خيري كارتان به گفتگو و نزاع كشد به حكم خدا و رسول باز گرديد اگر به خدا و روز قيامت ايمان داريد اين كار براي شما بهتر و خوش عاقبت‌تر خواهد بود». 3 – نماز پرورش دهنده انسان شكرگزار شكر حالتي است نفساني و امري است غريزي و طبيعي كه هر صاحب نعمتي، نسبت به دهنده آن، در مقام شكرگزاري و امتنان برآمده و طبق اين خصلت و صفت ذاتي، از وي تقدير مي‌نمايد، حقيقت شكر وابسته به سه امر است؛ علم به نعمت، فرح و خوشحالي از آن و عمل بر طبق آن نعمت؛ اما علم به نعمت با شناسايي و معرفت به آن بوده و تفكر در اينكه بهترين نعمت و بزرگترين موهبتها را صاحب شده و خوشحالي به نعمت پروردگار نيز به اين صورت است كه صاحب نعمت از موهبت و بخشش كردگار از آن جهت فرحناك است كه بر اثر دارا شدن نعمت، مورد توجه خاص پروردگار قرار گرفته و بعد از تفكر در اصل نعمت و منشأ آن و بعد از خوشحالي به آن بايد در مقام عمل برآيد، وقتي كه انسان منشأ نعمت و منظور از اعطاي آن را دانست، لازم است كه مطابق ميل او حركت نموده و با تمام اعضا و جوارح خود به ازاء موهبت و بخشش وي به شكرگزاري و سپاس از ولي نعمت خويش پردازد. 4 – نماز سبب ايجاد محبت بديهي است كه اظهار علاقه به امري بر اثر وجود سببي است كه قوه محبت و دوستي انسان را به سمت خود مي‌كشاند، كه آن سبب، يا جمال و زيبايي است يا كمال و يا بواسطه نفعي كه از او به انسان رسيده و يا خصوصيات ديگري كه كِشنده و جاذب قوه محبت و دوستي مي‌باشد.بهترين دوستي‌ها و بالاترين درجه محبت و كمال آن، علاقه و دوستي به كردگار متعال است زيرا هر شيء و امري به واسطه دارا بودن يك قسم و يا يك سبب از اسباب دوستي، مورد علاقه واقع شده و محبوب و منظور نظر او گشته است ولي حضرت سبحان– عزّ و جلّ – داراي تمام اسباب محبت و دوستي مي‌باشد. از اين رو نمازگزار واقعي خدا را دوست مي‌دارد زيرا كه او كمال و جمال مطلق است و انسان هم بالفطره كمال‌جو و جمال دوست مي‌باشد، عاشق و دلباخته محبوب حقيقي گشته و خدا نيز او را دوست خود مي‌خواند و دوستي ديگري جانشين اين عشق نمي‌گردد. «الهي مَنْ ذَاالذي ذاقَ حلاوةَ محبتك فرامَ مِنْكَ بدلاً.» اگر دل، جايگاه محبت و ياد خدا و مسرور از خاطره‌ي انس با او بود، دل خاشعي است كه به فلاح و رستگاري مي‌رسد. 5 – نماز مربّي صدق و راستي صدق را اهل لغت، مطابقت كردن گفتار با اعتقادات و با آنچه از آن خبر مي‌دهد، معني كرده‌اند بنابراين اگر قول با اعتقاد و يا با مخبرٌ عنه مطابق نشد، صدق تام نمي‌باشد. اخلاص در نيت و عمل، نمازگزار را به گونه‌اي تربيت مي‌كند كه كسي جز راستي، درستي، صداقت و امانت از وي نبيند .كسي كه ديگري را دوست دارد سخن گفتن با او را هم دوست مي‌دارد، آنها كه با زبان، مدعّي خدا خواهي و خدا دوستي‌اند ولي علاقه‌اي به نماز ندارند در ادّعاي خود صادق نيستند. اصولاً چگونه ممكن است بنده‌اي كه به مبدأ و معاد معرفت دارد و روزي چند نوبت، راستي و صداقت ورزي را با خدا تمرين مي‌كند، اين خصيصه در ديگر كارها و شئون زندگي‌اش اثر نگذارد؟ نماز ملاك و ميزان مقدار تعهدي است كه انسان در اظهارات خود دارد، آن كه با خداي خويش صداقت دارد مطمئناً با بندگان خدا نيز صادق است، كسي كه در عبادتش خالص است و شرك و ريا نمي‌ورزد نمي‌تواند اهل دروغ، فريب،‌غش و خيانت باشد و كساني كه او را مي‌شناسند مي‌توانند به عنوان يك دوست پايدار، درستكار، صادق و امين روي دوستي او حساب كرده و به او اعتماد كنند. 6 – تأديب انسان به وسيله نماز مؤدب بودن نمازگزار در محضر آفريدگار متعال، يكي از مسايلي است كه اسلام به آن اهميت زيادي داده است،‌امام سجاد – عليه السلام – در اين باره در رساله حقوق خود مي‌فرمايد: «حق نماز اين است كه بداني نماز، وارد شدن بر خداي– عزّ و جلّ – است و تو با نماز در پيشگاه خداوند – عزّ و جلّ – ايستاده‌اي، پس چون اين را دانستي بايد همچون بنده‌‌اي خوار و كوچك، مشتاق، هراسان، اميدوار، بيمناك و درمانده و گريان باشي و به احترام كسي كه در مقابلش ايستاده‌اي با آرامش و وقار بايستي و با دل به نماز رو كني و آن را با رعايت شرايط و آداب و حقوقش به جا آوري.» جناب شيخ رجبعلي خياط (ره)درباره ادب حضور مي‌فرمايند: «شيطان هميشه مي آيد سراغ انسان، يادت باشد كه توجه خود را از خدا قطع نكن، در نماز، مؤدب باش، در نماز بايد همانند هنگامي كه در برابر شخصيت بزرگي خبردار ايستاده‌اي، باشي به گونه‌اي كه اگر سوزن هم به تو بزنند، تكان نخوري.»و ديگر آنكه، ايشان معتقد بودند هر حركتي در نماز، خلاف ادب در محضر آفريدگار، معلول وسوسه شيطان است و مي‌فرمود: «شيطان را ديدم كه بر جايي كه انسان در نماز مي‌خاراند بوسه مي‌زند.» كسي كه صداي اذان را بشنود و بي‌تفاوت باشد نسبت به نماز يك نوع بي‌ادبي كرده است، در مورد رعايت آداب و شرايط نماز در قرآن كريم آمده است كه: «يا أيها الذّين آمنوا لا تَقْرَبُوا الصلاة و أنتم سكاري حتي تَعْلَمُوا ما تقولون ...» «اي اهل ايمان، هرگز درحال مستي به نماز نياييدتا بدانيدچه مي‌گوئيد(وچه مي‌كنيد)... 7 – نماز، عامل مؤثر بر فرد براي رعايت حقوق ديگران در ابتدا لازم است به اين نكته توجه نمود كه بين نماز صحيح و نماز مقبول فرق و تفاوت مي‌باشد، ممكن است نمازي از جهت اركان و مقدمات آن به صورت صحيح آورده شود ولي به خاطر عوامل باطني مقبول درگاه الهي واقع نگردد، پس بايد نمازگزار يك سري آداب غير ظاهري را نيز رعايت كند از آن جمله، شرايطي در ارتباط با لباس، درآمدها، مكان نماز، رعايت حقوق مردم، پرداخت خمس و زكات، پرهيز از غيبت و عدم تجاوز به مال و حقوق ديگران و ... مي‌باشد. اين الزامات و خصوصاً توجه به حقوق ديگران، نماز را از يك عمل صرفاً فردي خارج كرده و و آن را به عنوان جريان اصلاحي و پديده مؤثر در راه رسيدن به عدالت اجتماعي مطرح مي‌سازد استاد شهيد مرتضي مطهري (ره) مي‌فرمايد: «اسلام مي‌گويد من پرستشي را كه در آن حقوق اجتماعي محترم نباشد، اساساً قبول ندارم. آن وقت يك نمازگزار وقتي مي‌خواهد نماز بخواند، اول فكر مي‌كند اين خانه‌اي كه من در آن هستم به زور از مردم گرفته‌ام يا نه؟ اگر به زور گرفته‌ام، نمازم باطل است، پس اگر مي‌خواهد نماز بخواند مجبور است كه اين خانه را طوري ترتيب بدهد كه برايش حلال باشد يعني از صاحب اصلي‌اش خريده باشد و يا صاحب اصلي‌اش را راضي نگهدارد، فرش زير پايش همينطور، لباسي كه به تن دارد همينطور و حتي اگر حقوقي از فقرا به او تعلق گرفته است، خمس يا زكات آن را بايد بدهد و اگر ندهد نمازش باطل است ادامه مقاله در آدرس ذیل:آثار تربیتی نمازhttp://www.alvershop.com/education-download/mazhabi/186 http://rasekhoon.net/forum/threadshow-283687-1.aspx1 تاثیر نماز بر زندگي زوج هاي جوان http://rasekhoon.net/forum/ShowPost-469246.aspxجلوه نماز در زندگی علما موفق باشید.