کاریر محترم امام رضا ـ عليه السّلام ـ فرموده‌اند:(( الايمانُ فوق الاسلام بدرجة و التقوي فوق الايمان بدرجة و اليقين فوق التقوي بدرجة و لم يقسّم بين العباد شيء اقلّ من اليقين. (. كليني، محمد بن يعقوب، اصول كافي، چاپ بيروت، دار الاضواء، ج2،ص24)ايمان پله‌اي بالاتر از اسلام و تقوي پله‌اي بالاتر از ايمان و يقين پله‌اي بالاتر از تقوي است و هيچ چيز كمتر از يقين بين مردم قسمت نشده است. از حضرت علي ـ عليه السّلام ـ دربارة ايمان پرسيدند ايشان فرمودند: الايمان معرفة بالقلب و اقرار باللسان و عمل بالأركان.) سيد رضي، نهج البلاغه، ترجمه فيض الاسلام، حكمت 218.( ايمان شناخت به دل و اعتراف به زبان و عمل كردن (به دستورات ديني) با اعضاي بدن است. بر اساس اين سخن نوراني تنها شناخت دين كافي نيست. معرفتي كه ميوة شيرين و فرح‌زاي عمل صالح بر شاخسار آن نرويد معرفتي بي‌ريشه است و از گزند بادهاي مسموم شبهه و شك ايمن نخواهد ماند و عملي كه بر پي و پاية باورهاي مستحكم ديني بنا نشده باشد، عملي صالح نيست، بلكه تنها پوسته‌اي است بي‌مغز و چنين عملي هرگز مي‌تواند باعث كمال انسان و نزديك شدن او به خداي تبارك و تعالي شود. زيرا از نظر اسلام عملي داراي ارزش اخلاقي است كه تنها براي رضاي خدا يا ترس از عذاب و يا اميد به پاداش او انجام شود. و روشن است كه تا كسي به خدا و روز قيامت ايمان نداشته باشد، نمي‌توانند چنين نيّت و هدفي را در اعمالش در نظر بگيرد.( رجوع شود به: مصباح يزدي، محمد تقي، اخلاق در قرآن، انتشارات موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني،) برخی از مفسران،بر اساس آیات قرآن،برای یقین سه مرحله برشمرده اند:1ـ علم الیقین:انسان با دلایل گوناگون به چیزی دانا شود؛مانند کسی که با مشاهده ی دود،به وجود آتش ایمان پیدا کند.2ـ عین الیقین:انسان به مرحله ی مشاهده می رسد و مثلاً آتش را می بیند.3ـ حق الیقین:همانند حال کسی است که در آتش وارد شود و سوزش آن را با تمام وجود احساس کند و به صفات آتش متصف گردد و این بالاترین مرحله ی یقین است.در حقیقت،مرحله ی یکم،جنبه ی عمومی دارد و مرحله ی دوم برای پرهیزگاران است و مرحله سوم مخصوص خاصّان و مقرّبان.در حدیثی آمده است که به پیامبر(ص)عرض کردند:شنیده ایم یکی از یاران عیسی(ع) روی آب راه می رفت.فرمود:«اگر یقینش بیشتر بود،روی هوا راه می رفت.» در حديثى پيامبر گرامى اسلام(صلى الله عليه وآله وسلم) معناى توكّل را از جبرئيل سؤال كرد، جبرئيل در پاسخ گفت:«الْعِلْمُ بِاَنَّ الْمَخْلُوقَ لايَضُرُّ وَ لايَنْفَعُ وَ لايُعْطى وَ لايَمْنَعُ وَ اسْتِعْمالُ الْيَأْسِ مِنَ الْخَلْقِ فَاِذا كَانَ الْعَبْدُ كَذلِكَ لَمْ يَعْمَلْ لأَِحَد سِوَى اللّهِ وَ لَمْ يَرْجُ وَ لَمْ يَخَفْ سِوَى اللّهِ وَ لَمْ يَطْمَعْ فى اَحَد سِوَى اللّهِ فَهذا هُوَ الْتَّوَكّلُ» معناى توكّل اين است كه انسان يقين كند، سود و زيان و بخشش و حرمان به دست مردم نيست و بايد از آنها نااميد بود و اگر بنده‌اى به اين مرتبه از معرفت و شناخت برسد كه جز براى خدا كارى انجام ندهد و به كسى جز او اميدوار نباشد و از غير او نترسد و غير از خدا چشم طمع به كسى نداشته باشد، اين همان توكّل بر خداست. بحارالأنوار، ج 68، ص 138، حديث 23. لطفا لینک مقالات جهت اطلاعات بیشتر را مشاهده کنید http://www.rasekhoon.net/article/show/680266/ http://www.rasekhoon.net/article/show/204472 http://www.rasekhoon.net/article/show/206167 / http://www.rasekhoon.net/article/show/210878 /