محمد
باسلام به سراغ یکی از اساسی ترین مشکلات روحی وروانی...
باسلام به سراغ یکی از اساسی ترین مشکلات روحی وروانی خود میروم باشد که بایاری خداوند متعال و کمک شما از گرداب این بیماری رهایی یابم اینجانب مدتی است که دچار وسواس های فکری شدید وویرانگر شده ام بعنوان مثال...
مشاور: اکرم اکبری
با سلام. به نظر می رسد که با توجه به برخی نشانه های ذکر شده ، از نوعی وسواس فکری (از نوع ضعیف تر) برخوردار هستید.وسواس یکی از واکنشهای عصبی است که معمولاً به دو شکل وسواس فکری و وسواس عملی بروز میکند.وسواس فکری عبارت است از یک سلسله افکار پوچ و بیهوده تکراری، که گرچه بیمار به بیهودگی آن اطمینان دارد، ولی برای جلوگیری از آن نمیتواند اقدامی کند.وسواس عملی عبارت است از یک رشته رفتارهایی که قطع نظر از منطقی نبودن آنها، جنبه تکراری به خود میگیرد.شما تنها فردی نیستید که از این گونه افکار مزاحم و تکراری رنج میبرید، بلکه افراد زیادی هستند که دچار این گونه افکار یا مشابه آن هستند؛ ولی این که سعی کردهاید با چارهجوییهای مختلف آن را درمان کنید، گام مهمی رابرداشتهاید.شرط اساسی کنترل و درمان این گونه افکار مزاحم، همکاری صمیمانه و نزدیک شماست؛ بنابراین باید با تمام قدرت و توان و انجام دستور عمل های ارائه شده ، بر آن مسلط شوید. از نفوذ آن افکار جلوگیری کنید. نباید گمان کرد که با اولین قدم و بدون پیگیری مستمر، میتوان یک شبه، همه آن افکار را از ذهن خود دور کرد.اغلب مبتلایان به وسواس فکری، افکار بیهوده یا وحشتناکی در ذهن خود به وجود میآورند که این افکار در چرخهای بی پایان، مرتب تکرار میشود.بعضی از مبتلایان، مشکل خود را پنهان نگه میدارند . گاهی دور از چشم دیگران چندین ساعت را صرف افکار خود مینمایند ، اما خوشبختانه با ارسال نامه به طرح موضوع پرداختهاید و در واقع تصمیم به حل و درمان آن دارید.پس نیمی از راه درمان را که شناخت بیماری و عزم بر درمان آن است پیمودهاید. در ادامه و حل کامل مشکل باید بدانید که درمان وسواس فکری و عملی، نیاز به صبر و حوصله و پشتکار دارد. انتظار حل و درمان یک شبه آن را نداشته باشید، پس راهکارهایی را که ارائه میشود، با دقت مورد توجه قرار دهید و ارزیابی و نتیجه آن، نیز میزان پیشرفت خود در مهار وسواس را در مکاتبه بعدی مشخص فرمایید.قطعاً به ضررهای وسواس فکری آگاهید، که عبارتند از: اتلاف وقت، عدم توانایی در تمرکز حواس، بازماندن از کارهای اصلی، خسته شدن ذهن، عدم تعادل روانی، بی حوصله شدن برای فکر کردن درباره موضوعات مهم و اساسی زندگی و تحصیلی. نیازی به شرح و بسط این پیامدها نیست، پس هر چه زودتر باید به راهکارهای عملی جهت مقابله با وسواس فکری بیندیشید که عبارتند از: 1 - بازسازی شناختی: درمان وسواس فکری به تصمیم و همت شما بستگی دارد. در این جهت کسی جز خودتان نمیتواند به شما کمکی بنماید. امام علی(ع) میفرماید: «کسی که در اصلاح خود کمک نکند، دیگری نه مانع بروز مشکلات او میشود و نه او را به سوی رشد و خیر میکشاند». باید کمر همت را ببندید و با اتکا به تواناییهای خود وارد عمل شوید و نسبت به درمان بیماری خویش امیدوار باشید. 2 - شفاف کردن افکار: برای مقابله با افکار انحرافی باید اندیشه خود را پالایش کنید و ابهام زدایی نمایید. امام علی(ع) میفرماید: «به دلیل شفافیت افکار ملائکه، آنان به وسواس فکری مبتلا نمیشوند.اگر شبهه و سؤالی در ذهن خود نسبت به خدا و یا اولیای الهی دارید، بدون واهمه آنها را مطرح نمایید و در پی پاسخ برآیید. 3 - متمرکز شدن بر افکار مطلوب: برای رهایی از افکار ناخواسته، لازم است افکار خوشایند را جایگزین کنید. توجه به افکار معقول و تقویت و تمرکز آن به وسیله تکرار زبانی، شما را از افکار مخرّب و آزاردهنده باز میدارد. پیامبر اکرم(ص) میفرماید: «کسی که مبتلا به وسواس فکری است، سه بار ایمان به خدا و رسول را به زبان تکرار کند (آمنت بالله و رسوله) که آن وسواسی از بین میرود». 4 - ذکر زبانی: شخصی از امام صادق(ع) در مورد وسواس و شک سؤال کرد، حضرت فرمود: «لا شی فیها، تقول لا اله الا الله؛ این وسواس و شک مشکلی ندارد. هر گاه به وسواس فکری مبتلا شدی، لا اله الا الله بگو». با این ذکر و تغییر حالت دادن، از فکر تکراری رهایی مییابید. 5 - تقویت اعتقادات مذهبی: «کول جی آر» با مرور بر زندگی «مارتین لوتر» رهبر مذهبی شهیری که مبتلا به وسواس فکری بود، اظهار داشت که اعتقادات مذهبی «لوتر» نقش بسیار مهمی در کنار آمدن او با نگرانیها و ناراحتیهای درونی ناشی از وسواس داشته است. 6 - ورود افکار منحرف را به ذهن دراختیار خود بگیرید تا این افکار ناخواسته به ذهن شما وارد نشود. به این منظور برای فکر در این امور، ساعت خاصی تعیین کنید، یعنی با خود عهد ببندید که زمان فکر کردن درباره موضوع وسواس، ساعت خاصی باشد. در طول روز هرگاه اوهام و افکار وارد ذهن تان شد، به خود بگویید: زمان فکر کردن فلان ساعت است. در زمان مقرر مدتی را به فکر کردن درباره آن موضوع اختصاص دهید، تا در طول روز ذهن تان مشغول آن نشود. البته زمان اختصاصی را به تدریج در طی (مثلاً سی روز) روزی یک دقیقه کم کنید تا به صفر برسد. 7 - هر روز به خود تلقین کنید که من قادرم افکار ناخواسته را کنار بگذارم. تلقین یکی از راههای مبارزه با افکار منفی است. نکته مهم و قابل توجه آن است که از افکار ناخواسته و مزاحم، احساس وحشت و نگرانی نکنید . بدانید که آنها موجب کفر نمی شود و اصلاً گناه نیست، بلکه یک نوع بیماری است که باید درمان شود. پس اثر وضعی (نجاست) و اثر تکلیفی (گناه و کفر) ندارد. پیامبر اکرم(ص) فرمود: «از امت من هر چه که در ذهن شان خطور میکند، عفو شده است، تا وقتی که آن را به زبان جاری نکرده و عملی انجام نداده باشند». یعنی عمل تان طبق افکار کافرانه و آلوده نباشد. نسبت بد دادن در ذهن و یا تصویر نادرست ایجاد کردن، هیچ کدام از نظر فقهی گناه محسوب نمیشود. البته از نظر اخلاقی پسندیده نیست. افسوس خوردن مشکلی را حل نمیکند، بلکه اعصاب شما را ضعیفتر میسازد. با صبر و بردباری و با یاری جستن از خدا و توسل به اهل بیت(ع) و انجام راهکارهای ارائه شده، از افکار منفی رها خواهید شد.