در روایت بیان شده است که چاپلوسی و حسد از اخلاق مؤمن نیست مگر در راه تحصیل علم و دانش‏ و علت آن هم مقام علم و علماء و فضیلت این افراد در نزد خداوند وانسان هاست لذا ممکن است مومن نیز در راه کسب این مساله دچار حسد شود ممکن است حسد را با غبطه اشتباه گرفته باشید. حسد این است که از نعمت دیگران رنج ببری و دوست داشته باشی که خدا این نعمت را از او بگیرد. به عبارتی آدمی چشم نداشته باشد که نعمتی را در کسی ببیند. از آثار حسد و چشم زخم در حدیثی از رسول خدا(ص) وارد شده است که فرمودند: چشم زخم، مرد را به گور می برد و شتر را به دیگ. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏: إِنَّ الْعَیْنَ لَتُدْخِلُ الرَّجُلَ الْقَبْرَ وَ تُدْخِلُ الْجَمَلَ الْقِدْر.(جامع الاخبار، ص 157) لذا وارد شده که در دوای چشم زخم و مورد حسادت واقع شدن، آیه «و ان یکاد ...» را بخوانید. عَنِ الْفَرَّاءِ وَ الزَّجَّاجِ قَالَ الْحَسَنُ‏ دَوَاءُ إِصَابَةِ الْعَیْنِ أَنْ یَقْرَأَ الْإِنْسَانُ هَذِهِ الْآیَةَ وَ إِنْ یَکادُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَ یَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ وَ ما هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ لِلْعالَمِین‏.(جامع الاخبار، ص 157، همچنین بحار الانوار، ج 92،ص 132) اما غبطه بدین معناست که خدایا آنچه که به دیگری دادی به من هم بده. چه بسا از خدا بیشتر هم بخواهیم، و بگوییم خدایا فلان نعمت را در حدّ اعلی و بهترینش را به من بده. و می دانیم که از خدایی خدا چیزی کم نمی شود و ان الله علی کل شیء قدیر. حتی از پیامبر گرامی اسلام (ص) نقل شده که ایشان حسد را در باب علم، مجاز شمرده اند. لَیْسَ مِنْ أَخْلَاقِ الْمُؤْمِنِینَ التَّمَلُّقُ وَ الْحَسَدُ إِلَّا فِی‏ طَلَبِ الْعِلْم‏(نهج الفصاحه، ص 663) چاپلوسی و حسادت از اخلاق مومنین نیست مگر در طلب علم و فضیلت. البته چنانچه پیداست، در این حدیث منظور از حسادت در علم، به معنی ترقی و پیشرفت است به عبارتی همان غبطه است، نه این که واقعا از دیدن علم رفیقمان رنج ببریم و بخواهیم این علم از او گرفته شود و فقط ما عالم باشیم. همچنین از پیامبر(ص) نقل شده است که فرمودند: در دو عمل، حسادت محسوب نمی شود(یعنی از حسدهای منفی،نیست): شخصی که خداوند به او مالی داده و در راه خدا شبانه روز انفاق می کند، دوم شخصی که خداوند به او توفیق قران را داده است و شبانه روز به تلاوت قران مشغول است. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ لَا حَسَدَ إِلَّا فِی‏ اثْنَیْنِ‏ رَجُلٍ آتَاهُ اللَّهُ مَالًا فَهُوَ یُنْفِقُ مِنْهُ آنَاءَ اللَّیْلِ وَ آنَاءَ النَّهَارِ وَ رَجُلٍ آتَاهُ اللَّهُ الْقُرْآنَ فَهُوَ یَقُومُ بِهِ آنَاءَ اللَّیْلِ وَ آنَاءَ النَّهَارِ.(وسائل الشیعه، ج 9، ص 20) همچنین این حدیث به عبارت دیگری هم نقل شده است: در دو جا حسادت محسوب نمی شود: شخصی که خداوند مالی به او داده و آن را در راه خدا خرج و انفاق می کند، دوم شخصی که خدا به او علم داده که به آن عمل می کند و به دیگران می آموزد. لَا حَسَدَ إِلَّا فِی‏ اثْنَیْنِ‏ رَجُلٌ آتَاهُ اللَّهُ مَالًا فَسَلَّطَهُ عَلَى هَلَکَتِهِ فِی الْحَقِّ وَ رَجُلٌ آتَاهُ اللَّهُ عِلْماً فَهُوَ یَعْمَلُ بِهِ وَ یُعَلِّمُهُ النَّاس‏.(منیه المرید، ص 102) لذا امام صادق علیه السلام فرمودند: مومن کسی است که غبطه می خورد و حسادت نمی ورزد و کافر فردی است که حسادت می ورزد و غبطه نمی خورد. إِنَّ الْمُؤْمِنَ‏ یَغْبِطُ وَ لَا یَحْسُدُ وَ الْمُنَافِقُ یَحْسُدُ وَ لَا یَغْبِطُ.(کافی ، ج 2، ص 307)