پرسش :
چرا برپایی قیامت همراه با اتفاقات وحشتناک است؟
پاسخ :
شرح پرسش:
چرا خداوند مهربان، برپایی قیامت را همراه با اتفاقات وحشتناکی قرار داده که همه حتی آدم های خوب هم می ترسند؟ یوم یفر المرء من اخیه و امه و ابیه و ...
پاسخ اجمالی:
صحنه قیامت صحنه ظهور و تجلى هیبت و کبریایى خداوند است. در قرآن برخی از وقایع روز قیامت آمده است مثلا: کوه ها برچیده و همه انسان ها از قبرهای خود خارج مى شوند، زمین آنچه در درون دارد بیرون مى ریزد. تمام اعمال انسان در برابر او مجسم شده و تمامی اعضای او زمینی که روی آن اعمال انجام داده به افشاگری بر می خیزند وحقایق را بازگو می کنند.
علت بسیارى از ترس ها در آن روز کردار ناشایستى است که انسان در این دنیا داشته است.
در مقابل افراد با تقوا و صالح از هول و هراس قیامت ایمن هستند.
پاسخ تفصیلی:
در پاسخ به این پرسش می توان به چند نکته اشاره نمود:
1. صحنه آخرت صحنه ظهور و تجلى هیبت و کبریایى خداوند است. خداوند در توصیف روز قیامت مى فرماید: « ...ت ا (مردم را) از روز ملاقات [روز رستاخیز] بیم دهد! روزى که همه آنان آشکار مى شوند و چیزى از آنها بر خدا پنهان نخواهد ماند (و گفته مى شود:) حکومت امروز براى کیست؟ براى خداوند یکتاى قهّار است! تا مردم را از روز ملاقات بیم دهد» [1] .
در آیات قرآن چند ویژگى از ویژگى هاى قیامت بیان شده که هر کدام اشارتى است به هیبت و عظمت خداوند.
یکم: موانع مادى همچون کوه ها برچیده مى شود و به گفته قرآن زمین به صورت (قاعاً صَفْصَفا) هموار و بدون پستى و بلندى در مى آید [2] .
دوم: دیگر همه انسان ها از درون قبرها سربر مى دارند و خارج مى شوند.
سوم: اسرار درون همگان آشکار مى گردد [3] . و زمین آنچه در درون دارد بیرون مى فرستد [4] .
چهارم: نامه هاى اعمال گشوده مى شود و محتواى آن آشکار مى گردد [5] .
پنجم: اعمالى که انسان از پیش فرستاده در برابر او مجسم مى شود [6] .
ششم: مسائلى را که انسان اصرار در اخفاى آنها داشت ظاهر مى گردد [7] .
هفتم. زمینى که روى آن اعمال انجام داده و اعضاى پیکر انسان به افشاگرى برمى خیزند و حقایق را بازگو مى کنند [8] . و انسانها با تمام وجود و هستى خویش در آن صحنه عظیم ظاهر مى شوند و هیچ چیز مکتوم نمى ماند. [9] . براى اینکه بدانیم در آنجا چه غوغایى برپا مى شود کافى است فکر کنیم که اگر یک لحظه در این دنیا چنین صحنه اى برپا شود و درون و برون و خلوت و جلوت همه انسانها یکى گردد، چه ولوله اى در میان خلق ایجاد خواهد شد؟ و چگونه رشته هاى پیوند مردم از هم گسسته مى شود؟
2. علت بسیارى از ترس ها و هراس ها در آن روز ریشه در اعمال و کردار انسان دارد. انسان به خاطر رفتار ناشایستى که در این دنیا داشته است و به خاطر فزونى گناهان و انحرافات از درون دچار ترس و دهشت مى گردد. به گونه اى که خداوند در توصیف حالات انسان مى گوید:« در آن روز آنچنان وحشت سرتاپاى انسان را فرا مى گیرد که مادر شیرده، کودکان شیرخوارشان را فراموش مى کنند و هر باردارى جنین خود را بر زمین مى نهد و مردم را مست مى بینى، در حالى که مست نیستند ولى عذاب خداوند شدید است» [10] یعنى گروهى از مردم وقتی عملکرد و رفتارهاى ناشایست خود را مى نگرند و از طرف دیگر قدرت لایزال الهی را مى بینند ، چنین حالات هولناک و دهشتناکى براى آنها پیش مى آید. البته در مقابل گروه فوق افراد با تقوا و صالحى هستند که خداوند در مورد آنها مى فرماید:.« کسانى که در قیامت با حسنات و کارهاى نیک وارد شوند پاداش بهتر از آن یابند و ایشان از هول و هراس قیامت ایمن مى باشند.» [11] همچنین اهل ایمان که کار شایسته انجام داده اند:. «هیچ گاه هول و هراس هنگامه بزرگ قیامت آنها را محزون نخواهد ساخت و فرشتگان (رحمت) با آنها ملاقات خواهند کرد.» [12]
بنابراین تمام این ترس ها و هول و هراس ها به عملکرد انسان باز مى گردد. در حقیقت ترس انسان در قیامت مانند ترس مجرم در دادگاه عادلانه و در دست عاملان اجراى کیفر قانونى است و کسى که جرمى ندارد در پیشگاه عدالت کاملا آسوده خاطر است. اگر انسان، مؤمن و با تقوا باشد و در این دنیا اعمال صالحی انجام داده باشد، نه در وقت جان دادن هولى دارد و نه شب اول قبر و نه هنگام قیامت نگرانى دارد. از امام حسن (ع) پرسیدند: مرگ چیست که نسبت بدان نادانند؟ فرمودند: «بزرگترین شادمانى که بر مومنان وارد مى شود». [13]
خرم آن روز کزین منزل ویران بروم
راحت جان طلبم از پى جانان بروم
بر هواى لب او ذره صفت رقص کنان
تا لب چشمه خورشید درخشان بروم
همچنین امام صادق (ع) فرمودند: «قیامت زفاف و عروسى اهل تقوا است». [14]
پی نوشتها:
[1] . غافر، 15 و 16 ، لِیُنذِرَ یَوْمَ التَّلَاقِ یَوْمَ هُم بَارِزُونَ لَا یخَْفَى عَلىَ اللَّهِ مِنهُْمْ شىَْءٌ لِّمَنِ الْمُلْکُ الْیَوْمَ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّار
[2] . طه، 106، فَیَذَرُهَا قَاعًا صَفْصَفًا .
[3] . طارق، 9، یَوْمَ تُبْلىَ السَّرَائر.
[4] . زلزال، 2، وَ أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا .
[5] . تکویر، 10، وَ إِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت .
[6] . نبأ،40، یَوْمَ یَنظُرُ الْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ یَدَاه .
[7] . انعام، 28، بَلْ بَدَا لهَُم مَّا کاَنُواْ یخُْفُونَ مِن قَبْل .
[8] . زلزال، 4، یَوْمَئذٍ تحَُدِّثُ أَخْبَارَهَا .
[9] . ابراهیم، 21، وَ بَرَزُواْ لِلَّهِ جَمِیعًا.
[10] . حج، 2، یَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ کُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَ تَضَعُ کُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَ تَرَى النَّاسَ سُکَارَى وَ مَا هُم بِسُکَارَى وَ لَاکِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِید .
[11] . نمل، 89، مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَیرٌْ مِّنهَْا وَ هُم مِّن فَزَعٍ یَوْمَئذٍ ءَامِنُون .
[12] . انبیاء 103، لَا یحَْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَکْبرَُ وَ تَتَلَقَّئهُمُ الْمَلَئکَةُ هَاذَا.
[13] . بحارالانوار، ج 6، ص 153. «اعظم سرور یرد على المؤمنین».
[14] . همان، ج 7، ص 176. «القیامة عرس المتقین».
منبع: www.islamquest.net
شرح پرسش:
چرا خداوند مهربان، برپایی قیامت را همراه با اتفاقات وحشتناکی قرار داده که همه حتی آدم های خوب هم می ترسند؟ یوم یفر المرء من اخیه و امه و ابیه و ...
پاسخ اجمالی:
صحنه قیامت صحنه ظهور و تجلى هیبت و کبریایى خداوند است. در قرآن برخی از وقایع روز قیامت آمده است مثلا: کوه ها برچیده و همه انسان ها از قبرهای خود خارج مى شوند، زمین آنچه در درون دارد بیرون مى ریزد. تمام اعمال انسان در برابر او مجسم شده و تمامی اعضای او زمینی که روی آن اعمال انجام داده به افشاگری بر می خیزند وحقایق را بازگو می کنند.
علت بسیارى از ترس ها در آن روز کردار ناشایستى است که انسان در این دنیا داشته است.
در مقابل افراد با تقوا و صالح از هول و هراس قیامت ایمن هستند.
پاسخ تفصیلی:
در پاسخ به این پرسش می توان به چند نکته اشاره نمود:
1. صحنه آخرت صحنه ظهور و تجلى هیبت و کبریایى خداوند است. خداوند در توصیف روز قیامت مى فرماید: « ...ت ا (مردم را) از روز ملاقات [روز رستاخیز] بیم دهد! روزى که همه آنان آشکار مى شوند و چیزى از آنها بر خدا پنهان نخواهد ماند (و گفته مى شود:) حکومت امروز براى کیست؟ براى خداوند یکتاى قهّار است! تا مردم را از روز ملاقات بیم دهد» [1] .
در آیات قرآن چند ویژگى از ویژگى هاى قیامت بیان شده که هر کدام اشارتى است به هیبت و عظمت خداوند.
یکم: موانع مادى همچون کوه ها برچیده مى شود و به گفته قرآن زمین به صورت (قاعاً صَفْصَفا) هموار و بدون پستى و بلندى در مى آید [2] .
دوم: دیگر همه انسان ها از درون قبرها سربر مى دارند و خارج مى شوند.
سوم: اسرار درون همگان آشکار مى گردد [3] . و زمین آنچه در درون دارد بیرون مى فرستد [4] .
چهارم: نامه هاى اعمال گشوده مى شود و محتواى آن آشکار مى گردد [5] .
پنجم: اعمالى که انسان از پیش فرستاده در برابر او مجسم مى شود [6] .
ششم: مسائلى را که انسان اصرار در اخفاى آنها داشت ظاهر مى گردد [7] .
هفتم. زمینى که روى آن اعمال انجام داده و اعضاى پیکر انسان به افشاگرى برمى خیزند و حقایق را بازگو مى کنند [8] . و انسانها با تمام وجود و هستى خویش در آن صحنه عظیم ظاهر مى شوند و هیچ چیز مکتوم نمى ماند. [9] . براى اینکه بدانیم در آنجا چه غوغایى برپا مى شود کافى است فکر کنیم که اگر یک لحظه در این دنیا چنین صحنه اى برپا شود و درون و برون و خلوت و جلوت همه انسانها یکى گردد، چه ولوله اى در میان خلق ایجاد خواهد شد؟ و چگونه رشته هاى پیوند مردم از هم گسسته مى شود؟
2. علت بسیارى از ترس ها و هراس ها در آن روز ریشه در اعمال و کردار انسان دارد. انسان به خاطر رفتار ناشایستى که در این دنیا داشته است و به خاطر فزونى گناهان و انحرافات از درون دچار ترس و دهشت مى گردد. به گونه اى که خداوند در توصیف حالات انسان مى گوید:« در آن روز آنچنان وحشت سرتاپاى انسان را فرا مى گیرد که مادر شیرده، کودکان شیرخوارشان را فراموش مى کنند و هر باردارى جنین خود را بر زمین مى نهد و مردم را مست مى بینى، در حالى که مست نیستند ولى عذاب خداوند شدید است» [10] یعنى گروهى از مردم وقتی عملکرد و رفتارهاى ناشایست خود را مى نگرند و از طرف دیگر قدرت لایزال الهی را مى بینند ، چنین حالات هولناک و دهشتناکى براى آنها پیش مى آید. البته در مقابل گروه فوق افراد با تقوا و صالحى هستند که خداوند در مورد آنها مى فرماید:.« کسانى که در قیامت با حسنات و کارهاى نیک وارد شوند پاداش بهتر از آن یابند و ایشان از هول و هراس قیامت ایمن مى باشند.» [11] همچنین اهل ایمان که کار شایسته انجام داده اند:. «هیچ گاه هول و هراس هنگامه بزرگ قیامت آنها را محزون نخواهد ساخت و فرشتگان (رحمت) با آنها ملاقات خواهند کرد.» [12]
بنابراین تمام این ترس ها و هول و هراس ها به عملکرد انسان باز مى گردد. در حقیقت ترس انسان در قیامت مانند ترس مجرم در دادگاه عادلانه و در دست عاملان اجراى کیفر قانونى است و کسى که جرمى ندارد در پیشگاه عدالت کاملا آسوده خاطر است. اگر انسان، مؤمن و با تقوا باشد و در این دنیا اعمال صالحی انجام داده باشد، نه در وقت جان دادن هولى دارد و نه شب اول قبر و نه هنگام قیامت نگرانى دارد. از امام حسن (ع) پرسیدند: مرگ چیست که نسبت بدان نادانند؟ فرمودند: «بزرگترین شادمانى که بر مومنان وارد مى شود». [13]
خرم آن روز کزین منزل ویران بروم
راحت جان طلبم از پى جانان بروم
بر هواى لب او ذره صفت رقص کنان
تا لب چشمه خورشید درخشان بروم
همچنین امام صادق (ع) فرمودند: «قیامت زفاف و عروسى اهل تقوا است». [14]
پی نوشتها:
[1] . غافر، 15 و 16 ، لِیُنذِرَ یَوْمَ التَّلَاقِ یَوْمَ هُم بَارِزُونَ لَا یخَْفَى عَلىَ اللَّهِ مِنهُْمْ شىَْءٌ لِّمَنِ الْمُلْکُ الْیَوْمَ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّار
[2] . طه، 106، فَیَذَرُهَا قَاعًا صَفْصَفًا .
[3] . طارق، 9، یَوْمَ تُبْلىَ السَّرَائر.
[4] . زلزال، 2، وَ أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا .
[5] . تکویر، 10، وَ إِذَا الصُّحُفُ نُشِرَت .
[6] . نبأ،40، یَوْمَ یَنظُرُ الْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ یَدَاه .
[7] . انعام، 28، بَلْ بَدَا لهَُم مَّا کاَنُواْ یخُْفُونَ مِن قَبْل .
[8] . زلزال، 4، یَوْمَئذٍ تحَُدِّثُ أَخْبَارَهَا .
[9] . ابراهیم، 21، وَ بَرَزُواْ لِلَّهِ جَمِیعًا.
[10] . حج، 2، یَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ کُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَ تَضَعُ کُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَ تَرَى النَّاسَ سُکَارَى وَ مَا هُم بِسُکَارَى وَ لَاکِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِید .
[11] . نمل، 89، مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَیرٌْ مِّنهَْا وَ هُم مِّن فَزَعٍ یَوْمَئذٍ ءَامِنُون .
[12] . انبیاء 103، لَا یحَْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَکْبرَُ وَ تَتَلَقَّئهُمُ الْمَلَئکَةُ هَاذَا.
[13] . بحارالانوار، ج 6، ص 153. «اعظم سرور یرد على المؤمنین».
[14] . همان، ج 7، ص 176. «القیامة عرس المتقین».
منبع: www.islamquest.net
