پرسش :

آیا می توان گفت که هر فرد بعد از رسیدن به بلوغ می تواند ازدواج کند و یا وارد تجارت گردد و یا حدود و قصاص بر او جاری شود یا معیار دیگری نیز دارد.

پاسخ :
بلوغ چهار مرحله دارد: مرحله اوّل: بلوغ در عبادات و رعایت واجبات و محرّمات است. که حدّ آن اتمام سن 15 سال قمری در پسرها و نه سال قمری در دخترها و دیگر علایمی که در رساله توضیح المسایل (مساله 1909) آورده ایم. مرحله دوم: بلوغ در نکاح است، یعنی باید رشد جسمانی مناسب برای ازدواج و عمل زناشویی داشته باشد و اگر وضع او طوری است که آسیب به او می رسد، نکاح جایز نیست. البته خواندن صیغه بدون آثار دیگر ازدواج اشکال ندارد مرحله سوم: بلوغ اقتصادی است به این معنی که بتواند اموالش را سرپرستی کند و او را فریب ندهند. البته بلوغ اقتصادی دارای مراحلی است و به هر اندازه که رشد اقتصادی پیدا کند، می تواند در اموالش تصرّف کند (فرق است بین خرید نیاز های روزمره و معامله ملک و زمین و خانه و امثال آن مرحله چهارم : رشد برای مسایل حدود و قصاص و امثال آن است. البته در دیات نه علم شرط است نه عمد، بنابراین قتل خطا و شبه عمد دیه دارد. ولی در حدود و قصاص و امثال آن، چنانچه درکی از این مسایل ندارد،نمی توانیم آنها را بر او جاری کنیم. نتیجه این که در هر مورد رشد برای کاری نباشد، نمی توان مسیولیت آن کار را تحمیل کرد. و در صورت شک نیز اصل عدم جواز است.

منبع: makarem.ir