پرسش :

نسبت به کسى که اعتصاب غذا نموده و جان خود را به خطر انداخته یا لااقل سلامتى خود را دچار مخاطره کرده و تنها با تغذیه اجبارى توسط پزشک مى توان او را از خطر جانى حفظ نمود، بفرمایید: الف) آیا این کار براى پزشک واجب است یا مى تواند اقدامى نداشته باشد؟ ب) اگر تغذیه واجب باشد و راه آن منحصر به ضرب و جرح اعتصاب کننده باشد، براى نجات دادن وى انسان چه مقدار مجاز به ضرب و جرح او مى باشد؟ ج) اگر ضرب و جرح چنین کسى موجب تغییر رنگ پوست وى گردد و مستلزم دیه باشد، دیه آن به عهده کیست؟ د) آیا حکم فوق نسبت به اعتصاب کننده اى که مى داند با اعتصاب غذا، خود را به پاى مرگ مى کشاند با دیگرى که از عواقب کارش بى خبر است فرق مى کند، اگر فرق دارد وظیفه طبیب را در مورد او هم بیان فرمایید؟ هـ) اگر پزشک را مجبور به تغذیه اجبارى نسبت به اعتصاب کننده غذا بنمایند نه به جهت حفظ جان اعتصاب کننده بلکه براى اقرار گرفتن از وى نسبت به امرى، پزشک چه تکلیفى در این صورت دارد؟

پاسخ :
الف) این کار براى پزشک و سایر مسلمانان در موارد وجوب، واجب است.
ب) حدّاقل لازم در موارد احساس خطر براى اعتصاب کننده غذا جایز است.
ج) در موارد وجوب دیه ندارد.
د) براى طبیب تفاوتى ندارد.
هـ) هرگاه جان بیمار در خطر نباشد طبیب نمى تواند او را مجبور به غذا خوردن کند مگر در مواردى که مصالح مهمّ کشور و جامعه اسلامى در میان باشد.

منبع: makarem.ir