پرسش :
پولی به واسطه وکیل مالک، به صورت مضاربه در اختیار شخصی قرار میگیرد تا با آن کار نماید و سود حاصل به نسبت 40 به 60، بین مالک و عامل تقسیم شود. بعد از اتمام قرارداد، مالک پول مذکور را مطالبه مینماید، لکن ضمن تعلّل عامل در پرداخت آن، معلوم میگردد که عامل با آن کار نمیکرده و اصل پول را خرج کرده است. 1) مبالغی که در طول مدت قرارداد توسط عامل به عنوان سهم حاصل از سود به مالک پرداخت شده و اکنون معلوم شد که عامل با اصل پول کار نمیکرده است، چه حکمی دارد؟ 2) مالک به گمان این که عامل اصل پول را در موعد مقرر به او خواهد پرداخت، با شخص دیگری قرارداد مضاربه منعقد میکند، لکن با توجه به تعلّل و امتناع عامل از پرداخت آن، قرارداد جدید فسخ میشود و مالک تاکنون به جهت امتناع عامل متضرر گردیده است. آیا میتواند چیزی به عنوان خسارت از عامل بگیرد؟ 3) وکیل مالک که سهم مالک از سود را از عامل دریافت میکرد، بدون اطلاع طرفین در دو ماه آخر قرارداد به امید آن که عامل، سهم مالک را خواهد پرداخت، به جهت تأخیر عامل، از مال خودش مبلغی را به مالک میدهد. هنگامی که معلوم شد عامل با اصل پول کار نمیکرده است، آیا میتوان مبلغی که وکیل پرداخت کرده است از عامل دریافت کرد؟
پاسخ :
ج 1) طرفین مال یکدیگر را دارند.
ج 2) نمیتواند.
ج 3) از عامل نمیتواند و از مالک میتواند دریافت نماید.
منبع: استفتائات از محضر حضرت آیتالله العظمی بهجت (دوره 4 جلدی)، ناشر: دفتر حضرت آیتالله العظمی محمدتقی بهجت، قم، 1386.
ج 1) طرفین مال یکدیگر را دارند.
ج 2) نمیتواند.
ج 3) از عامل نمیتواند و از مالک میتواند دریافت نماید.
منبع: استفتائات از محضر حضرت آیتالله العظمی بهجت (دوره 4 جلدی)، ناشر: دفتر حضرت آیتالله العظمی محمدتقی بهجت، قم، 1386.