تأخیر ازدواج دانشجویى
پرسش :
ما توى 4 سال دانشگاه به کسى نگاه هم نمى کردیم و تو دلمون مى گفتیم خدا بهتر و درست ترشو از راه خانوادگى قسمتمون مى کنه. حالا مى بینیم همون دوست بازى هاى دانشگاهى خیلى هم بهتر بود. چون همه دوستا با دخترا ازدواج کردن همونایى که یه روزى ما اونا رو به چشم کافر و بى دین مى دیدیم، زندگى آروم و واقعى دارن حالا ما باید بشینیم دست به دامان و به چشم همه که یک آدم بى سواد با کلى منت و ناز و ادا حاضر بشه بیاد خواستگارى اونم بعد از کلى چیدن مقررات مادر و پدرشون. واقعا فرصت ازدواج رو به بهاى عمل کردن به حرف شما باخداها از دست دادیم تا حالا منت کش یه مشت مرد بى سواد و از خدا بى خبر شیم که بعد از دوست بازى هاشون به فکر ازدواج افتادن. نمى دونم شما با این حرفا اصلاً فکر کردید واقعا جامعه عوض شده و اگر به جوونا اعتماد کنید اونا واقعا مى تونن بهترین تصمیم و عاقلانه ترین اونو بگیرن؟ نمى دونم جواب بى شوهرى ما رو شما مى تونین پس بدید یا باید تا آخر عمر به خاطر حرف شما بى شوهر بمونیم. نصیحت من فقط به جوونا اینه که حرفاى بى پایه و اساس شما رو گوش ندن چون واقعا یه روز مى رسه که پشیمون مى شن.
پاسخ :
سعى ما بر این است که سخنى و حرفى بزنیم که بى پایه و اساس نباشد بلکه مبتنى بر اصول اخلاقى و ارزشى بوده و معقول و منطقى باشد. هر چند ممکن است برخى از آنها با ذائقه احساسى و عاطفى برخى جور در نیامده یا به خاطر برخى مشکلات به وجود آمده آن را نپسندید. بنابراین در پاسخ به سخنان و نقطه نظرات شما بر نکات زیر تأکید می شود:
1. بسیارى از جوانان در دوره دانشجویى با رعایت زندگى پاک و سالم ازدواج کرده اند و از زندگى مشترک خود هم راضى هستند. حال اگر دختر و یا پسرى نتوانست در این دوران دانشجویى ازدواج کند و مشکلات و ضعف هاى مختلف شخصى، جسمى، خانوادگى، رفتارى و شخصیتى و ... مانع از ازدواج و یا انتخاب شدن او شده، نباید تقصیر را بر عهده مشاوران و یا توصیه هاى دینى بگذارد که آنها فقط براساس صداقت و تجربه توصیه کرده اند. انتخاب شدن بستگى به ویژگى هاى شخصى و شخصیتى افراد دارد.
2. راه صحیح و منطقى که به یک زندگى پایدار و سعادتمند منجر می شود راهى است که هم عقل و هم شرع و عم عرف سالم جامعه آن را مى پسندد و به آن رهنمون کرده است. راه هاى دیگر معلوم نیست چقدر فرد را در رساندن به هدف واقعى که همان زندگى مشترک آرام و با ثبات است یارى مى دهد. سخن ما آن است که با مطالعه و بررسى جوانب کار و شناخت درست از طرف مقابل، اقدام کنید نه بر اساس احساسات زودگذر. هر چند در ظاهر ممکن است شما افرادى را مشاهده مى کنید که از روش هاى غیرصحیح اقدام نموده اند، زندگى به ظاهر خوب و با نشاطى دارند ولى معلوم نیست چقدر این زندگى خوش و خرم به طول مى انجامد.
به قول معروف: «شاهنامه آخرش خوش است». یا گفته اند: «جوجه ها را آخر پاییز مى شمارند».
پس ظاهربین نباشید و اگر سرى به آمار طلاق بزنید خواهید دید بخش زیادى از این طلاق ها مربوط به همین روش هاى ناصحیح و نامعقول انتخاب همسر است و یا اگر هم به طلاق نیانجامیده، طلاق عاطفى و جدایى زن و شوهرها در خانواده هایى که به ظاهر سر پا هست و با یکدیگر زندگى مى کنند ولى لذت آرامش زندگى را ندارند. این تجربه را در مراکز مشاوره سراسر کشور یا در مراکز قضایى که به مشکلات خانواده ها مى پردازند، قابل مشاهده است.
3. بر فرض که برخى افراد با آن روش غلط به یک انتخاب صحیح رسیده اند و زندگى خوب و سالمى هم دارند، نمى تواند مجوز آن شود که ارزش هاى اخلاقى و دینى را زیرپاى بگذاریم و بگوییم با هر وسیله و با هر روشى که مى توانم خود را به آرزو و هدفم برسانم و به عبارتى دیگر براى رسیدن به هدف هر چند مقدس و منطقى، نمى توان از هر وسیله و ابزارى هر چند غیرمنطقى و غیرمعقول یا غیرمشروع استفاده کرد.
در دستورالعمل هاى دینى ما آمده است و ما معتقدیم هدف وسیله را توجیه نمى کند. مثلاً نمى توان براى کمک کردن به فقرا، از طریق دزدى و سرقت، پول و امکاناتى تهیه کرد و به فقیران داد. هر چند کمک کردن به فقرا کار مقدس و ارزشمندى است بلکه باید وسیله و روش درست و منطقى و مطابق ارزش هاى دینى و اخلاقى انتخاب شود. در مسأله ازدواج نیز نمى توان با ارتکاب هر نوع خلاف و حرامى براى زندگى مشترک آینده زمینه ازدواج را فراهم نمود و همسریابى کرد. زیرا بسیارى از این ارتباط ها و به قول شما دوست بازى ها و... خلاف ارزش هاى دینى و اخلاقى است این ما هستیم که باید خود را با آن ملاک ها و معیارها منطبق کرده و به آن دستورالعمل ها پای بند بوده و عمل کنیم وگرنه سنگ روى سنگ نمى ماند.
خلاصه این که خط قرمزها یعنى حدود قوانین و مقررات که دین و اخلاق معین کرده باید رعایت شود و به آن احترام بگذاریم، هر چند به خاطر رعایت آن قوانین و مقررات نتوانیم به برخى اهداف خود دسترسى پیدا کنیم اما در عوض حکم خدا را انجام داده ایم، حریم دستورات الهى را رعات کرده ایم و به هستى بخش خود و جهان، پاسخ مثبت داده ایم.
4. اما این که اگر در دوران دانشجویى مرتکب برخى رفتارهاى سخیف و غیرمعقول و غیرمشروع نبوده اید خدا را شکر کنید، همین که سرتان به درس و تحصیل و مشغول بوده و از انجام برخى دوست بازى ها و ... دورى مى کردید، یک ارزش بوده و باید خدا را شاکر باشید که مرتکب آن لغزش ها نبودید ولى اگر نتوانسته اید تا کنون ازدواج کنید باید به عرضتان برسانم:
الف. اولاً دیر نشده است چرا که سن ازدواج بالا رفته است و دختران زیادى تا سن 28 سالگى ازدواج نکرده اند.
ب. مطمئن باشید همه آنهایى که زود ازدواج کرده اند معلوم نیست زندگى موفقى داشته باشند.
ج. چه بسا اگر ازدواج مى کردید به مصلحت شما نبود قرآن مى فرماید:
«عَسى أَنْ تَکرَهُوا شَیئاً وَ هُوَ خَیرٌ لَکمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَیئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکمْ»1؛ «چه بسا چیزى را دوست نداشته باشید ولى برایتان خوب است و چه بسا چیزى را دوست داشته باشید ولى برایتان شر و بد است».
اگر بر همان باور دوران دانشجویى که حکایت از پایبندى شما به ارزش هاى دینى و اخلاقى مى باشد باقى باشید خداوند هم به پاس احترام گذاشتن شما به قوانین و مقررات او، فردىشایسته و لایق و متناسب با شما را روانه منزل شما مى کند و پایه هاى زندگى مشترک آرام و با ثباتى را مى توانید پایه ریزى کنید. مطمئن باشید یادخدا و پایبندى به دستورات الهى، آرامش بخش است این فرمایش خداوند در قرآن است و اگر کسى تقوا پیشه کند و از حدود الهى تجاوز نکند خداوند از راه هاى خاص و ویژه خود به او کمک مى کند و راه هاى خروج از تنگناها را به او نشان مى دهد و فرا روى او قرار مى دهد.
«مَنْ یتَّقِ اللّهَ یجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً»2.
در پایان یادآورى مى شود همه از دختران با ایمان، درس خوان و با محبت و فعال خوششان مى آید و این ویژگى موجب سرعت در ازدواج مى شود و در مقابل لجاجت، خودخورى، گوشه گیرى، بداخلاقى و تنبلى و ناامیدى موانعى هستند که باید از خود دور کرد.
پی‌نوشت:
1. سوره بقره، آیه 216.
2. سوره طلاق، آیه 20.
منبع: خواستگارى، محمدرضا احمدى، نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاهها، دفتر نشر معارف، 1390.
سعى ما بر این است که سخنى و حرفى بزنیم که بى پایه و اساس نباشد بلکه مبتنى بر اصول اخلاقى و ارزشى بوده و معقول و منطقى باشد. هر چند ممکن است برخى از آنها با ذائقه احساسى و عاطفى برخى جور در نیامده یا به خاطر برخى مشکلات به وجود آمده آن را نپسندید. بنابراین در پاسخ به سخنان و نقطه نظرات شما بر نکات زیر تأکید می شود:
1. بسیارى از جوانان در دوره دانشجویى با رعایت زندگى پاک و سالم ازدواج کرده اند و از زندگى مشترک خود هم راضى هستند. حال اگر دختر و یا پسرى نتوانست در این دوران دانشجویى ازدواج کند و مشکلات و ضعف هاى مختلف شخصى، جسمى، خانوادگى، رفتارى و شخصیتى و ... مانع از ازدواج و یا انتخاب شدن او شده، نباید تقصیر را بر عهده مشاوران و یا توصیه هاى دینى بگذارد که آنها فقط براساس صداقت و تجربه توصیه کرده اند. انتخاب شدن بستگى به ویژگى هاى شخصى و شخصیتى افراد دارد.
2. راه صحیح و منطقى که به یک زندگى پایدار و سعادتمند منجر می شود راهى است که هم عقل و هم شرع و عم عرف سالم جامعه آن را مى پسندد و به آن رهنمون کرده است. راه هاى دیگر معلوم نیست چقدر فرد را در رساندن به هدف واقعى که همان زندگى مشترک آرام و با ثبات است یارى مى دهد. سخن ما آن است که با مطالعه و بررسى جوانب کار و شناخت درست از طرف مقابل، اقدام کنید نه بر اساس احساسات زودگذر. هر چند در ظاهر ممکن است شما افرادى را مشاهده مى کنید که از روش هاى غیرصحیح اقدام نموده اند، زندگى به ظاهر خوب و با نشاطى دارند ولى معلوم نیست چقدر این زندگى خوش و خرم به طول مى انجامد.
به قول معروف: «شاهنامه آخرش خوش است». یا گفته اند: «جوجه ها را آخر پاییز مى شمارند».
پس ظاهربین نباشید و اگر سرى به آمار طلاق بزنید خواهید دید بخش زیادى از این طلاق ها مربوط به همین روش هاى ناصحیح و نامعقول انتخاب همسر است و یا اگر هم به طلاق نیانجامیده، طلاق عاطفى و جدایى زن و شوهرها در خانواده هایى که به ظاهر سر پا هست و با یکدیگر زندگى مى کنند ولى لذت آرامش زندگى را ندارند. این تجربه را در مراکز مشاوره سراسر کشور یا در مراکز قضایى که به مشکلات خانواده ها مى پردازند، قابل مشاهده است.
3. بر فرض که برخى افراد با آن روش غلط به یک انتخاب صحیح رسیده اند و زندگى خوب و سالمى هم دارند، نمى تواند مجوز آن شود که ارزش هاى اخلاقى و دینى را زیرپاى بگذاریم و بگوییم با هر وسیله و با هر روشى که مى توانم خود را به آرزو و هدفم برسانم و به عبارتى دیگر براى رسیدن به هدف هر چند مقدس و منطقى، نمى توان از هر وسیله و ابزارى هر چند غیرمنطقى و غیرمعقول یا غیرمشروع استفاده کرد.
در دستورالعمل هاى دینى ما آمده است و ما معتقدیم هدف وسیله را توجیه نمى کند. مثلاً نمى توان براى کمک کردن به فقرا، از طریق دزدى و سرقت، پول و امکاناتى تهیه کرد و به فقیران داد. هر چند کمک کردن به فقرا کار مقدس و ارزشمندى است بلکه باید وسیله و روش درست و منطقى و مطابق ارزش هاى دینى و اخلاقى انتخاب شود. در مسأله ازدواج نیز نمى توان با ارتکاب هر نوع خلاف و حرامى براى زندگى مشترک آینده زمینه ازدواج را فراهم نمود و همسریابى کرد. زیرا بسیارى از این ارتباط ها و به قول شما دوست بازى ها و... خلاف ارزش هاى دینى و اخلاقى است این ما هستیم که باید خود را با آن ملاک ها و معیارها منطبق کرده و به آن دستورالعمل ها پای بند بوده و عمل کنیم وگرنه سنگ روى سنگ نمى ماند.
خلاصه این که خط قرمزها یعنى حدود قوانین و مقررات که دین و اخلاق معین کرده باید رعایت شود و به آن احترام بگذاریم، هر چند به خاطر رعایت آن قوانین و مقررات نتوانیم به برخى اهداف خود دسترسى پیدا کنیم اما در عوض حکم خدا را انجام داده ایم، حریم دستورات الهى را رعات کرده ایم و به هستى بخش خود و جهان، پاسخ مثبت داده ایم.
4. اما این که اگر در دوران دانشجویى مرتکب برخى رفتارهاى سخیف و غیرمعقول و غیرمشروع نبوده اید خدا را شکر کنید، همین که سرتان به درس و تحصیل و مشغول بوده و از انجام برخى دوست بازى ها و ... دورى مى کردید، یک ارزش بوده و باید خدا را شاکر باشید که مرتکب آن لغزش ها نبودید ولى اگر نتوانسته اید تا کنون ازدواج کنید باید به عرضتان برسانم:
الف. اولاً دیر نشده است چرا که سن ازدواج بالا رفته است و دختران زیادى تا سن 28 سالگى ازدواج نکرده اند.
ب. مطمئن باشید همه آنهایى که زود ازدواج کرده اند معلوم نیست زندگى موفقى داشته باشند.
ج. چه بسا اگر ازدواج مى کردید به مصلحت شما نبود قرآن مى فرماید:
«عَسى أَنْ تَکرَهُوا شَیئاً وَ هُوَ خَیرٌ لَکمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَیئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکمْ»1؛ «چه بسا چیزى را دوست نداشته باشید ولى برایتان خوب است و چه بسا چیزى را دوست داشته باشید ولى برایتان شر و بد است».
اگر بر همان باور دوران دانشجویى که حکایت از پایبندى شما به ارزش هاى دینى و اخلاقى مى باشد باقى باشید خداوند هم به پاس احترام گذاشتن شما به قوانین و مقررات او، فردىشایسته و لایق و متناسب با شما را روانه منزل شما مى کند و پایه هاى زندگى مشترک آرام و با ثباتى را مى توانید پایه ریزى کنید. مطمئن باشید یادخدا و پایبندى به دستورات الهى، آرامش بخش است این فرمایش خداوند در قرآن است و اگر کسى تقوا پیشه کند و از حدود الهى تجاوز نکند خداوند از راه هاى خاص و ویژه خود به او کمک مى کند و راه هاى خروج از تنگناها را به او نشان مى دهد و فرا روى او قرار مى دهد.
«مَنْ یتَّقِ اللّهَ یجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً»2.
در پایان یادآورى مى شود همه از دختران با ایمان، درس خوان و با محبت و فعال خوششان مى آید و این ویژگى موجب سرعت در ازدواج مى شود و در مقابل لجاجت، خودخورى، گوشه گیرى، بداخلاقى و تنبلى و ناامیدى موانعى هستند که باید از خود دور کرد.
پی‌نوشت:
1. سوره بقره، آیه 216.
2. سوره طلاق، آیه 20.
منبع: خواستگارى، محمدرضا احمدى، نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاهها، دفتر نشر معارف، 1390.
