موارد جواز غیبت کردن
پرسش :
در چه مواردی غیبت کردن جایز است و گناه ندارد؟
پاسخ :
عالمان دینی موارد گوناگونی را برای جواز غیبت کردن ذکر کرده‌اند که ما به چند مورد مهم بسنده می‌کنیم:
الف) هنگامی که کسی حیا را کنار می‌گذارد و به طور آشکار در جامعه گناه می‌کند، غیبت کردن درباره او اشکالی ندارد؛ مثلاً اگر شخصی آشکارا و جلو چشم مردم شراب می‌خورد غیبتش گناه ندارد. پس اگر کسی به دیگری بگوید: «فلانی امروز هم در خیابان شراب می‌خورد.» گناهی نکرده است. البته اگر همان شخص برخی از گناه‌ها را به طور پنهانی انجام دهد، نمی‌توانیم درباره آن گناه‌ها با دیگران سخن بگوییم؛ مثلاً اگر او در ماه رمضان در خانه‌اش روزه‌خواری کرد حق نداریم این موضوع را با دیگران مطرح کنیم.
ب) از دیگر موارد جواز غیبت، مورد مشورت است؛ مثلاً اگر کسی نزد ما آمد و درباره ازدواج یا شریک شدن با کسی با ما مشورت کرد، اشکالی ندارد که عیب‌های آن شخص را بگوییم. البته در این مورد هم باید تنها عیب‌هایی را مطرح کرد که به موضوع مشورت مربوط می‌شود. اگر ما از عیب‌هایی باخبریم که به موضوع ازدواج یا انتخاب شریک اقتصادی مربوط نیست، نمی‌توانیم درباره‌ی آنها با دیگران گفت و گو کنیم.
پ) سومین مورد جواز غیبت مورد دادخواهی است. اگر به کسی ستم شد، او می‌تواند نزد کسی که امید دادخواهی دارد، از ظالم غیبت کند؛ یعنی شخص ستم دیده می‌تواند کارهای بد ظالم را با مأموران حکومت یا پدر و مادر آن فرد در میان بگذارد تا جلو ظلم و ستم او را بگیرند.
البته همیشه باید مراقب باشیم که به بهانه‌ی موارد جایز غیبت زبانمان را به غیبت حرام آلوده نکنیم. غیبت گناه بزرگی است و به این راحتی‌ها نمی‌توان آن را مجاز شمرد.
منبع: هفتاد و شش پرسش و پاسخ درباره اخلاق و رفتار، غلامرضا حیدری ابهری، انتشارات قدیانی، 1393.
عالمان دینی موارد گوناگونی را برای جواز غیبت کردن ذکر کرده‌اند که ما به چند مورد مهم بسنده می‌کنیم:
الف) هنگامی که کسی حیا را کنار می‌گذارد و به طور آشکار در جامعه گناه می‌کند، غیبت کردن درباره او اشکالی ندارد؛ مثلاً اگر شخصی آشکارا و جلو چشم مردم شراب می‌خورد غیبتش گناه ندارد. پس اگر کسی به دیگری بگوید: «فلانی امروز هم در خیابان شراب می‌خورد.» گناهی نکرده است. البته اگر همان شخص برخی از گناه‌ها را به طور پنهانی انجام دهد، نمی‌توانیم درباره آن گناه‌ها با دیگران سخن بگوییم؛ مثلاً اگر او در ماه رمضان در خانه‌اش روزه‌خواری کرد حق نداریم این موضوع را با دیگران مطرح کنیم.
ب) از دیگر موارد جواز غیبت، مورد مشورت است؛ مثلاً اگر کسی نزد ما آمد و درباره ازدواج یا شریک شدن با کسی با ما مشورت کرد، اشکالی ندارد که عیب‌های آن شخص را بگوییم. البته در این مورد هم باید تنها عیب‌هایی را مطرح کرد که به موضوع مشورت مربوط می‌شود. اگر ما از عیب‌هایی باخبریم که به موضوع ازدواج یا انتخاب شریک اقتصادی مربوط نیست، نمی‌توانیم درباره‌ی آنها با دیگران گفت و گو کنیم.
پ) سومین مورد جواز غیبت مورد دادخواهی است. اگر به کسی ستم شد، او می‌تواند نزد کسی که امید دادخواهی دارد، از ظالم غیبت کند؛ یعنی شخص ستم دیده می‌تواند کارهای بد ظالم را با مأموران حکومت یا پدر و مادر آن فرد در میان بگذارد تا جلو ظلم و ستم او را بگیرند.
البته همیشه باید مراقب باشیم که به بهانه‌ی موارد جایز غیبت زبانمان را به غیبت حرام آلوده نکنیم. غیبت گناه بزرگی است و به این راحتی‌ها نمی‌توان آن را مجاز شمرد.
منبع: هفتاد و شش پرسش و پاسخ درباره اخلاق و رفتار، غلامرضا حیدری ابهری، انتشارات قدیانی، 1393.
