حضور تمام همسران امام حسین علیه السلام در واقعه کربلا
پرسش :
چرا تمام همسران امام حسین (علیه السلام) در واقعه کربلا حضور نداشتند؟
پاسخ :
با توجه به تحقیقات انجام شده، غیر از رباب، سایر همسران امام حسین(ع) پیش از واقعه کربلا از دنیا رفتند؛ از این‌‌رو در کربلا حاضر نبودند.
در این رابطه به چند روایت و گزارش‌های تاریخی در مورد همسران امام حسین(ع) اشاره می‌کنیم.
۱ – شهربانو: شیخ صدوق درباره مادر حضرت امام زین‌العابدین(ع) این حدیث را ذکر کرده است که سهل بن قاسم نوشجانی می‌‌گوید: «امام رضا(ع) در خراسان به من فرمود: بین ما و شما خویشاوندی است. گفتم: این خویشاوندی چیست؟ فرمود: هنگامی که عبدالله بن عامر بن کریز، خراسان را فتح کرد، دو دختر از دختران یزدگرد؛ پادشاه ایران را پیدا کرد و آنان را نزد عثمان بن عفان فرستاد. عثمان بن عفان یکی از آن دو را به امام حسن(ع) و دیگری را به امام حسین(ع) بخشید. این دو دختر پس از زایمان، وفات کردند. همسر امام حسین(ع)، امام سجاد(ع) را به دنیا آورد. پس از درگذشت همسر امام حسین، یکی از کنیزان آن حضرت، امام سجاد(ع) را سرپرستی کرد».[۱] برای آگاهیبیشتر در این باره، پاسخ ۷۸۷۳ را مطالعه کنید.
۲ – رباب: بر اساس مستندات تاریخی[۲] وی در کربلا حضور داشت و همراه اسیران به شام رفت، سپس به مدینه بازگشت و مدّت یک سال براى سید الشهداء(ع) عزادارى کرد و مرثیههایى هم در سوگ آن حضرت سرود. شخصیت والای رباب باعث شد که بعد از شهادت امام حسین(ع)، عده‌‌ای از اشراف قریش، از وی خواستگاری کنند، اما او نپذیرفت و گفت: من پس از آن‌که رسول خدا(ص) پدر شوهرم بوده، شخص دیگری را به عنوان پدر شوهر نمی‌پذیرم.[۳]
۳ – ام لیلی: با جست‌‌وجو و تحقیقی که در کتاب‌‌های تاریخی انجام شد، می‌‌توان به این نتیجه رسید که هیچ‌کدام از آنها، به خصوص کتاب‌‌ها و مقاتلی که به واقعۀ کربلا اهمیت داده‌‌اند و اسم بزرگان و دیگر زنان امام حسین(ع) و جوانان هاشمی و اصحاب و حتی کودکان را نقل کرده‌‌اند، نامی از حضرت لیلی و حضورش در کربلا نبرده‌‌اند و با توجه به این‌که ایشان از خاندان سرشناس و مهمی بوده‌‌اند،[۴] بسیار بعید است که با وجود حضور در کربلا، از ایشان غفلت شده باشد.
پی‌نوشت‌ها:
[۱]. صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا، تصحیح و تعلیق: لاجوردی، سید مهدی حسینی، ج ۲، ص ۱۲۸، ح ۶ چاپ ۱۳۷۷ هجری قمری، مهتدی، میرزا محمد رضا، چاپ اول.، گزارش های دیگری نیز برای اصل و نسب شهربانو نقل شده است، قمی، شیخ عباس، منتهی الامال فی تواریخ النبی و الآل، ج ۲، ص ۱۰۹۲ دلیل ما، چاپ اول، قم، ، ۱۳۷۹ ش، کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، محقق و مصحح: غفارى، على اکبر/ آخوندى، محمد، ج ۱، ص ۴۶۷، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، تهران، ۱۴۰۷ ق، یعقوبى، احمد بن أبى یعقوب، تاریخ یعقوبى، ج ۲، ص ۳۰۳، بیروت، ناشر دار صادر، بى تا.
[۲]. ابن اثیر جزری، عزالدین، الکامل فی التاریخ، ج ۴، ص ۸۸، دارصادر- داربیروت، بیروت، ۱۹۶۵م.
[۳]. همان.
[۴]. حضرت لیلى دختر ابو مره، خواهر زاده معاویه بن ابى‌سفیان بود. اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ترجمه: فاضل، م. جواد (با عنوان فرزندان آل ابی طالب)، ج ۱، ص ۱۲۰، کتاب فروشی علمی، تهران، ۱۳۳۹ش.
منبع: اسلام کوئست
با توجه به تحقیقات انجام شده، غیر از رباب، سایر همسران امام حسین(ع) پیش از واقعه کربلا از دنیا رفتند؛ از این‌‌رو در کربلا حاضر نبودند.
در این رابطه به چند روایت و گزارش‌های تاریخی در مورد همسران امام حسین(ع) اشاره می‌کنیم.
۱ – شهربانو: شیخ صدوق درباره مادر حضرت امام زین‌العابدین(ع) این حدیث را ذکر کرده است که سهل بن قاسم نوشجانی می‌‌گوید: «امام رضا(ع) در خراسان به من فرمود: بین ما و شما خویشاوندی است. گفتم: این خویشاوندی چیست؟ فرمود: هنگامی که عبدالله بن عامر بن کریز، خراسان را فتح کرد، دو دختر از دختران یزدگرد؛ پادشاه ایران را پیدا کرد و آنان را نزد عثمان بن عفان فرستاد. عثمان بن عفان یکی از آن دو را به امام حسن(ع) و دیگری را به امام حسین(ع) بخشید. این دو دختر پس از زایمان، وفات کردند. همسر امام حسین(ع)، امام سجاد(ع) را به دنیا آورد. پس از درگذشت همسر امام حسین، یکی از کنیزان آن حضرت، امام سجاد(ع) را سرپرستی کرد».[۱] برای آگاهیبیشتر در این باره، پاسخ ۷۸۷۳ را مطالعه کنید.
۲ – رباب: بر اساس مستندات تاریخی[۲] وی در کربلا حضور داشت و همراه اسیران به شام رفت، سپس به مدینه بازگشت و مدّت یک سال براى سید الشهداء(ع) عزادارى کرد و مرثیههایى هم در سوگ آن حضرت سرود. شخصیت والای رباب باعث شد که بعد از شهادت امام حسین(ع)، عده‌‌ای از اشراف قریش، از وی خواستگاری کنند، اما او نپذیرفت و گفت: من پس از آن‌که رسول خدا(ص) پدر شوهرم بوده، شخص دیگری را به عنوان پدر شوهر نمی‌پذیرم.[۳]
۳ – ام لیلی: با جست‌‌وجو و تحقیقی که در کتاب‌‌های تاریخی انجام شد، می‌‌توان به این نتیجه رسید که هیچ‌کدام از آنها، به خصوص کتاب‌‌ها و مقاتلی که به واقعۀ کربلا اهمیت داده‌‌اند و اسم بزرگان و دیگر زنان امام حسین(ع) و جوانان هاشمی و اصحاب و حتی کودکان را نقل کرده‌‌اند، نامی از حضرت لیلی و حضورش در کربلا نبرده‌‌اند و با توجه به این‌که ایشان از خاندان سرشناس و مهمی بوده‌‌اند،[۴] بسیار بعید است که با وجود حضور در کربلا، از ایشان غفلت شده باشد.
پی‌نوشت‌ها:
[۱]. صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا، تصحیح و تعلیق: لاجوردی، سید مهدی حسینی، ج ۲، ص ۱۲۸، ح ۶ چاپ ۱۳۷۷ هجری قمری، مهتدی، میرزا محمد رضا، چاپ اول.، گزارش های دیگری نیز برای اصل و نسب شهربانو نقل شده است، قمی، شیخ عباس، منتهی الامال فی تواریخ النبی و الآل، ج ۲، ص ۱۰۹۲ دلیل ما، چاپ اول، قم، ، ۱۳۷۹ ش، کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، محقق و مصحح: غفارى، على اکبر/ آخوندى، محمد، ج ۱، ص ۴۶۷، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، تهران، ۱۴۰۷ ق، یعقوبى، احمد بن أبى یعقوب، تاریخ یعقوبى، ج ۲، ص ۳۰۳، بیروت، ناشر دار صادر، بى تا.
[۲]. ابن اثیر جزری، عزالدین، الکامل فی التاریخ، ج ۴، ص ۸۸، دارصادر- داربیروت، بیروت، ۱۹۶۵م.
[۳]. همان.
[۴]. حضرت لیلى دختر ابو مره، خواهر زاده معاویه بن ابى‌سفیان بود. اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ترجمه: فاضل، م. جواد (با عنوان فرزندان آل ابی طالب)، ج ۱، ص ۱۲۰، کتاب فروشی علمی، تهران، ۱۳۳۹ش.
منبع: اسلام کوئست
